|
|
|
|
De Astroblogs van de afgelopen week
|
|
|
|
|
|
De aarde is sneller om zijn as gaan draaien
|
|
|
|
Een dag - lees: één omwenteling van de aarde om zijn as - duurt formeel weliswaar 24 uur, maar in de praktijk blijkt die gemiddeld 23 uur, 56 minuten en 4,091 seconden te duren. Met de schrikkeljaren eens in de vier jaar, waarbij we een extra dag in de vorm van 29 februari hebben, wordt die tijd weer gecorrigeerd. Maar …
|
|
|
|
|
|
|
|
Webb onderwerpt ΛCDM-model nu al aan een stresstest
|
|
|
|
Banken worden regelmatig onderworpen aan een stresstest, bedoeld om te kijken of ze stabiel zijn en bestand tegen zware omstandigheden. Zo'n stresstest kunnen we uiteraard ook toepassen op wetenschappelijke modellen, zoals daar zijn het Standaard Model van de elementaire deeltjes en de natuurkrachten daartussen en het ΛCDM model, het vigerende concordantiemodel van het heelal. En welk instrument om die test …
|
|
|
|
|
|
|
|
Webb legt stellaire gymnastiek in het Karrenwielstelsel vast
|
|
|
|
Met z'n Near-Infrared Camera (NIRCam) en Mid-Infrared Instrument (MIRI) heeft de Webb ruimtwetelescoop bovenstaande foto gemaakt van ESO 350-40, een lensvormig en ringvormig sterrenstelsel op 496 miljoen lichtjaren afstand in het sterrenbeeld Beeldhouwer, dat we beter kennen als het 'Karrenwielstelsel'. Kenmerkend aan het stelsel zijn de 'spaken' van het wiel, gelegen tussen de binnenste. ovalen ring en de buitenste cirkelvormige …
|
|
|
|
|
|
|
|
Earendel, de verste ster in het heelal ontdekt door Hubble, nu ook waargenomen door Webb
|
|
|
|
Eind maart dit jaar werd bekend dat met de Hubble ruimtetelescoop een ster was ontdekt die met een afstand van 28 miljard lichtjaar (lees: het licht deed er 12,9 miljard jaar over ons te bereiken) de verst verwijderde ster tot de aarde was ooit waargenomen. Die ster is Earendel, genoemd naar een karakter in J.R.R. Tolkien's "Lord of the Rings" …
|
|
|
|
|
|
|
|
Nabije superaarde ontdekt die zich (deels) in de leefbare zone van zijn ster bevindt
|
|
|
|
Japanse sterenkundigen onder leiding van Bun’ei Sato (Tokyo Institute of Technology) hebben bij de rode dwergster Ross 508 een zogeheten superaarde ontdekt, een exoplaneet die vier keer zoveel massa als de aarde heeft. De ster (spectraaltype M4,5) en z'n planeet staan slechts 37 lichtjaar van ons vandaan in de richting van het sterrenbeeld Slang (Serpens), voor sterrenkundigen is dat bij …
|
|
|
|
|
|
|
|
Donkere materie in het vroege heelal lijkt minder samen te klonteren dan het ΛCDM-model voorspelt
|
|
|
|
Een team van sterrenkundigen van onder andere de Universiteit in Nagoya (Japan) heeft een grote groep sterrenstelsels onderzocht waarvan het licht maar liefst 12 miljard jaar onderweg was om de aarde te bereiken, bedoeld om meer te weten te komen over donkere materie in het vroege heelal. Zoals we weten reageert donkere materie niet met gewone materie, behalve via de …
|
|
|
|
|
|
|
|
Er zijn niet veel plaatsen meer waar Planeet Negen zich kan verbergen
|
|
|
|
Er wordt al jaren gespeurd naar Planeet Negen, de hypothetische planeet die zich in het buitenste gedeelte van het zonnestelsel - ver buiten de baan van Neptunus - zou bevinden en die een massa ergens tussen de "vijf en vijftien keer" die van de Aarde zou hebben. Het waren Konstantin Batygin en Michael E. Brown (Caltech Universiteit) die in 2016 …
|
|
|
|
|
|
|
|
Magnetohydrodynamische modellen van Zeta Ophiuchi zijn verbeterd
|
|
|
|
We hebben het hier vaker gehad over Zeta Ophiuchi, de 'wegloopster' (ζ Oph, Engels: Runawaystar, ) die na een supernova-explosie van z'n voormalige compagnon werd weggeknikkerd en nu met grote snelheid door de Melkweg suist, met een vaartje van 24 km per seconde vliegt 'ie door de interstellaire ruimte. Daar heeft ζ Oph niet de vrije ruimte, maar knalt de …
|
|
|
|
|
|
|
|
Top Gun: Maverick, verbluffend 'down-to-earth'!
|
|
|
|
De Mission Impossible-reeks, Rain Man, A Few Good Man, en mogelijk nog in de nabije toekomst, een film opgenomen op het ISS, het palmares van Tom Cruise is uitgebreid. Maar nu schittert Cruise in Top Gun: Maverick. De film markeert mijns inziens het einde van een tijdperk, de marine c.q. luchtmacht die de mindere inzet van de 'grim-jawed, steely-eyed fighterpilot' …
|
|
|
|
|
|
|
|
Neeltje Jans gefotografeerd vanuit het ISS
|
|
|
|
Vandaag kwam ik deze foto tegen van Neeltje Jans, het voormalige werkeiland als onderdeel van de Oosterscheldekering in Zeeland, waarop nu een informatie- en attractiepark te vinden zijn. De foto - catalogusnaam ISS066-E-137961 - is gemaakt op 8 februari 2022 om 13:19:16 GMT vanuit het internationale ruimtestation ISS door een lid van ISS-expeditie 66, gemaakt met een Nikon D5 digitale …
|
|
|
|
|
|
|
|
Neutronenster ontdekt met het sterkste magnetische veld in het heelal (voor zover bekend)
|
|
|
|
Neutronensterren staan al bekend als de objecten met het sterktste magnetische veld in het heelal (met name de magnetars, een bijzondere vorm van de neutronensterren). Maar in alle categorieën moet er eentje de beste zijn en in het geval van de neutronensterren qua magneetveld is dat Swift J0243.6+6124, een neutronenster dat bekend staat als een zogeheten 'ultraluminous X-ray pulsar', eentje …
|
|
|
|
|
|
|
|
Niet de 'kijkhoek' bepaalt hoe we de actieve galactische kernen zien, maar hun groeisnelheid
|
|
|
|
Enkele weken terug had ik deze Astroblog waarin het ging over de verschillende soorten van Active Galactic Nuclei (AGN), de kernen van sterrenstelsels waarin zich een actief superzwaar zwart gat bevindt - hierboven de illustratie waar het toen om draaide. De illustratie is gemaakt door Emma Alexander, astrofysicus in Engeland. Het toont de verschillende verschijningsvormen van de AGN en het …
|
|
|
|
|
|
|
|
Webb's foto van cluster SMACS J0723.3−7327 levert beter model massaverdeling op
|
|
|
|
In de nacht van 12 op 13 juli jongstleden zagen we NASA-baas Bill Nelson en president Joe Biden van de VS de foto zien presenteren die de Webb ruimtetelescoop gemaakt had van SMACS J0723.3−7327, een cluster van sterrenstelsels op zo'n vier miljard lichtjaar afstand van de aarde - hierboven nog eens die foto. Inmiddels is die foto geanalyseerd door diverse …
|
|
|
|
|
|
|
|
Zwaarste neutronenster nu bekend blijkt een 'zwarte weduwe' te zijn
|
|
|
|
Sterrenkundigen hebben een neutronenster ontdekt die met een massa van 2,35 (± 0,17) keer die van de zon de zwaarste neutronenster blijkt te zijn die momenteel bekend is. Niet alleen z'n massa is enorm, ook zijn rotatie: per seconde draait PSR J0952-0607, zo heet de recordhouder, maar liefst 707 keer om z'n as, niet slecht voor een object dat gepropt …
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
