|
|
|
|
De Astroblogs van de afgelopen week
|
|
|
|
|
|
Webb en Hubble hebben beiden uitgebreid de DART inslag vastgelegd
|
|
|
|
Maandag 26 september om 01:15 uur Nederlandse tijd sloeg de DART-sonde met een snelheid van 21.000 km/u in op de kleine planetoïde Dimorphos, dat alles op 11 miljoen km afstand van de aarde. Die inslag werd ook waargenomen en gefotografeerd in de ruimte door de NASA/ESA/CSA James Webb Space Telescope (JWST, Webb) en de NASA/ESA Hubble ruimtetelescoop! Het is voor het …
|
|
|
|
|
|
|
|
Luidste 'brul' in de kosmos al 13 jaar een mysterie
|
|
|
|
NASA's instrument de 'Absolute Radiometer for Cosmology, Astrophysics, and Diffuse Emission' (ARCADE) werd ooit gebouwd om zwakke hittesignalen van de eerste generatie sterren te vinden. Tot veler verrassing detecteerden een team van astrofysici en kosmologen zo'n 13 jaar geleden, met data van ARCADE, een signaal dat zes keer luider was dan verwacht. Deze kosmische 'brul' was, aldus de wetenschappers, te …
|
|
|
|
|
|
|
|
Dankzij beschermende corona om Magelhaense Wolken heen kunnen ze nog steeds sterren vormen
|
|
|
|
De Grote en Kleine Magelhaense Wolken zijn twee dwergstelsels van het Melkwegstelsel, die vanaf het zuidelijk halfrond makkelijk met het blote oog 's nachts te zien zijn. Naast de wolken zelf zijn er ook dunne langgerekte stromen van gas waargenomen, die het gevolg zijn van de interactie met de Melkweg, die met z'n zwaartekracht aan de wolken trekt. Dat gebeurt …
|
|
|
|
|
|
|
|
Ook op de maan sporen gevonden van de planetoïdeinslag waardoor de dinosauriërs uitstierven
|
|
|
|
Een onderzoeksteam van de Curtin Universiteit in Australië heeft door onderzoek aan maanstenen, die december 2020 naar de aarde zijn gebracht door de Chinese Chang'e-5 missie, sporen gevonden die mogelijk te maken hebben met de planetoïdeinslag op aarde waardoor 66 miljoen jaar geleden de dinosauriërs uitstierven. Alexander Nemchin en z'n team onderzochten in de maanstenen microscopisch kleine glaskralen (zie foto …
|
|
|
|
|
|
|
|
Mogelijk zijn sporen gevonden van de allereerste sterren in het heelal, Populatie III sterren
|
|
|
|
Er wordt al jaren door sterrenkundigen naar gezocht, naar sporen van de hypothetische Populatie III sterren, de allereerste sterren in het heelal, die in de eerste paar honderd miljoen jaar na de oerknal moeten zijn gevormd. Tot nu toe waren alle speurtochten naar deze sterren zonder resultaat en dat is ook niet zo gek, want je moet er héél ver …
|
|
|
|
|
|
|
|
Inslag van DART op Dimorphos gezien door de LICIACube satelliet
|
|
|
|
Maandag 26 september om 01:15 uur Nederlandse tijd sloeg de DART-sonde met een snelheid van 21.000 km/u in op de kleine planetoïde Dimorphos, dat alles op 11 miljoen km afstand van de aarde. Die inslag werd ook waargenomen en gefotografeerd door twee camera's aan boord van de kleine Italiaanse Cubesat for Imaging of Asteroids (LICIACube): de LICIACube Explorer Imaging for …
|
|
|
|
|
|
|
|
Tientallen nieuwe ontdekte zwaartekrachtlenzen werpen mogelijk meer licht op donkere materie
|
|
|
|
Eerder dit jaar was door Colin Jacobs van de Swinburne Universiteit een algoritme gemaakt om tientallen miljoenen foto's van sterrenstelsels te bekijken en dan te zeggen of er op de foto's zwaartekrachtlenzen staan, gekromde beelden van sterrenstelsels gelegen áchter de stelsels op de foto doordat die stelsels de ruimte krommen en het licht wat 'van achteren' komt afbuigen, zoals Einstein …
|
|
|
|
|
|
|
|
Schot in de roos voor DART!
|
|
|
|
Zou een scenario als Deep Impact of Armageddon nu tot het verleden behoren? DART is in ieder geval een begin, de ruimtesonde botste afgelopen nacht na een soepele nadering op de asteroïde Dimorphos, een rots die deel uitmaakt van het dubbel-asteroïde systeem Didymos/Dimorphos. DART is de allereerste planetaire verdedigingsmissie ooit. De DART-sonde, een klein voertuig - afmeting golfkar - sloeg …
|
|
|
|
|
|
|
|
NASA's livestream van DART's impactmissie op Dimorphos [update]
|
|
|
|
Vorige week berichtte ik reeds over DART, NASA’s Double Asteroid Redirection Test (DART), een ruimtevaartuig dat vanavond laat zal inslaan op de kleine asteroïde Dimorphos (voorheen Didymoon). Het is een eerste test, om een voor de Aarde toekomstige, en potentieel gevaarlijke asteroïde af te kunnen doen buigen. NASA verzorgt een livestream vanaf 00:00 NL'se tijd, en een persconferentie achteraf. Terwijl …
|
|
|
|
|
|
|
|
Zowaar, een Mars-analog habitat in het Utrechtse Lunetten!
|
|
|
|
In het groene Beatrixpark naast de Utrechtse wijk Lunetten, stuitte ik dit weekend tijdens een wandeling op een heuse versie van een Mars-analog habitat, een viertal, aan elkaar verbonden koepelvormige tenten, met de rode planeet als middelpunt. De habitat was opgezet ter ere van het 100-jarig bestaan van het Anton Pannekoek Instituut in Amsterdam en het 900-jarig bestaan van de …
|
|
|
|
|
|
|
|
Mysterieuze rimpelingen in de Melkweg werden veroorzaakt door een passerend dwergstelsel
|
|
|
|
Sterrenkundigen van de Lund Universiteit in Zweden hebben met behulp van gegevens van de Europese Gaia ruimtetelescoop aan kunnen tonen dat de buitenste delen van de schijf van de Melkweg rimpelingen vertoont en dat die ontstaan zijn door een botsing van de Melkwegstelsel met een dwergstelsel honderden miljoenen jaren geleden. Dat dwergstelsel staat nu in het sterrenbeeld Sagittarius en het …
|
|
|
|
|
|
|
|
Analyse van 'Breakthrough Listen' doelen geeft nieuwe limieten aan extragalactische technosignaturen
|
|
|
|
Afgelopen week werd in Parijs voor de 73e keer het International Astronautical Congress (IAC) gehouden, waar onder andere Astroblogger Daniela de Paulis bij was. Op dat congres werden de resultaten bekendgemaakt van een hernieuwde analyse die gemaakt was door Michael Garrett (University of Manchester) en Andrew Siemion (Berkeley SETI Director). Met de Green Bank Telescope (GBT) in de VS zijn …
|
|
|
|
|
|
|
|
NASA's InSight heeft meteorietinslagen op Mars 'gehoord'
|
|
|
|
Deze week werd bekend dat NASA's InSight Marslander in 2020 en 2021 vier inslagen van meteorieten op Mars heeft geregistreerd. Afgelopen maandag werd dit artikel in Nature Geoscience gepubliceerd waarin details te lezen zijn van die inslagen, die plaatsvonden op afstanden tussen 85 en 290 van de lokatie waar InSight zich bevind, in het Elysium Planitia gebied op Mars. InSight …
|
|
|
|
|
|
|
|
Vandaag begint de herfst – iedereen een fijne equinox gewenst!
|
|
|
|
Afgelopen nacht om 03.04 uur uur Nederlandse tijd is het herfst-equinox bereikt, hét moment dat het middelpunt van de zonneschijf bij de ecliptische lengte van 180°00’00” komt en dat middelpunt van noord naar zuid over de hemelequator trekt. Met deze herfst-equinox (Latijn: aequinoctium autumnale, waarbij aequinoctium 'gelijke nacht' betekent) begint per definitie de astronomische herfst, de weerkundige herfst was al …
|
|
|
|
|
|
|
|
Over het 'Zweedse Stonehenge', Lund's astronomische klok, en een science fiction walhalla
|
|
|
|
Eindeloos lichtglooiende velden, ruisende bossen en koele meren, Zweden, voor dit land heb ik sinds jaar en dag een zwak en inmiddels enkele vakantie's doorgebracht, zo ook dit jaar. Drie plekken gerelateerd aan astronomie en ruimtevaart zou ik er even willen uitlichten. De kathedraal van Lund met zijn astronomische klok, het monument 'Ales Stenar', beide gelegen in de zuidelijke provincie …
|
|
|
|
|
|
|
|
Astronomen ontdekken hete gasbel bij het superzware zwarte gat van de Melkweg
|
|
|
|
Met behulp van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) hebben astronomen tekenen gezien van een ‘hot spot’ die om Sagittarius A* draait, het zwarte gat in het centrum van ons Melkwegstelsel. Deze ontdekking geeft ons meer inzicht in de raadselachtige en dynamische omgeving van dit superzware zwarte gat. ‘We denken dat we hier een hete gasbel zien die in een …
|
|
|
|
|
|
|
|
Webb brengt de ringen van Neptunus in beeld
|
|
|
|
Webb heeft de ringen van de planeet Neptunus in beeld gebracht. Dát Neptunus ringen heeft weten we pas sinds 1989, toen de Voyager 2 langs de gasreus vloog en de ringen voor het eerst fotografeerde. Ze zijn zeer lichtzwak en daarom hebben we tot nu toe maar vage beelden van de ringen gezien. Maar nu zijn er dan eindelijk heldere …
|
|
|
|
|
|
|
|
Alle ogen op DART, de eerste asteroïde-afbuigingsmissie ooit!
|
|
|
|
Een grote asteroïde-inslag kan desastreuze gevolgen hebben voor het leven op aarde, soorten kunnen gedecimeerd of compleet uitgeroeid worden. Wanneer op 27 september a.s. NASA's Double Asteroid Redirection Test (DART) inslaat op de kleine asteroïde Dimorphos (voorheen Didymoon), is dit de allereerste poging, om een voor de Aarde potentieel gevaarlijke asteroïde af te buigen. zie ook deze AB. DART is …
|
|
|
|
|
|
|
|
Oeps, het MIRI instrument van Webb heeft een technisch probleem
|
|
|
|
De NASA heeft laten weten dat het Mid-Infrared Instrument (MIRI) van de James Webb ruimtetelescoop een probleem heeft. Het MIRI-instrument, dat met Nederlandse inbreng is gebouwd en dat waarneemt in het infraroodgebied tussen 5 en 28 μm, kent vier zogeheten waarneemmodi (nr. 14-17 in dit overzicht) en op 24 augustus j.l. werd geconstateerd dat er bij één van die modi, …
|
|
|
|
|
|
|
|
Nederlands-Amerikaanse sterrenkundige Maarten Schmidt (1929-2022) overleden
|
|
|
|
De Nederlands-Amerikaanse sterrenkundige Maarten Schmidt, die het grootste deel van zijn leven in de Verenigde Staten woonde en werkte, is afgelopen zaterdag op 92 jarige leeftijd overleden. In 1963 was hij de eerste die ontdekte dat de quasi-stellaire objecten (QSO's), beter bekend als quasars, op kosmologische afstanden staan, dat wil zeggen dat ze zeer ver van de aarde verwijderd zijn …
|
|
|
|
|
|
|
|
Trucks doen geologisch onderzoek ter voorbereiding op Einstein Telescope
|
|
|
|
Tot en met 23 september wordt in het Heuvelland in Limburg geologisch onderzoek gedaan als voorbereiding op de komst van de Einstein Telescope. Een colonne van drie trucks rijdt door de regio. De komst van de Einstein Telescope naar de Euregio Maas-Rijn vraagt om een rustige omgeving om goede metingen te kunnen verrichten. De telescope wordt namelijk op 200 tot …
|
|
|
|
|
|
|
|
Webb heeft z'n eerste foto's en spectra van Mars gemaakt
|
|
|
|
Eerder was Jupiter al enkele malen door 'm gefotografeerd, maar nu heeft de Webb ruimtetelescoop voor het eerst ook Mars gefotografeerd, de Rode Planeet waar al menig rover op geland is. Nou kan je Webb niet zo maar richten op een heldere planeet zoals Mars, want de telescoop is ontworpen en gebouwd om zeer lichtzwakke objecten te fotograferen in inraroodlicht …
|
|
|
|
|
|
|
|
Als een rode superreus omgeven is door een dichte wolk dán explodeert 'ie binnen een jaar als supernova
|
|
|
|
De vraag blijft de sterrenkundigen intrigeren: kunnen we voorspellen wanneer een ster explodeert als supernova? Met name de rode superreus Betelgeuze in Orion trekt daarbij de aandacht en de laatste berichten daarover zeggen dat het nog wel 1,5 miljoen jaar kan duren voordat hij explodeert. Maar kunnen we ook zeggen of een ster binnen één of tien jaar explodeert? Ja, …
|
|
|
|
|
|
|
|
Als tijd 'bevriest' bij een zwart gat, hoe kan er dan toch materie in verdwijnen?
|
|
|
|
Einstein's Algemene Relativiteitstheorie (ART) heeft ons getoond dat de ruimtetijd beïnvloed wordt door massa, of zoals de natuurkundioge Wheeler het ooit stelde: "Matter tells spacetime how to curve. Spacetime tells matter how to move." Vlakbij de waarnemingshorizon van een zwart gat, de straal waarbinnen de ontsnappingssnelheid groter wordt dan de lichtsnelheid en niets meer kan ontsnappen, zelfs licht niet, is …
|
|
|
|
|
|
|
|
Marsrover Perseverance heeft veelbelovende monsters verzameld vol organische materialen
|
|
|
|
Recente monsters die de Marsrover Perseverance in de Jezerokrater op Mars heeft verzameld lijken veelbelovend te zijn, aldus de NASA deze week. Perseverance landde op 18 februari 2021 in die 45 km grote krater en is daar onder andere op zoek naar aanwijzingen voor het bestaan van vroeger leven op Mars. Ooit was de Jerezokrater een rivierdelta, die zo'n 3,5 …
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
![NASA's livestream van DART's impactmissie op Dimorphos [update]](https://www.astroblogs.nl/wp-content/uploads/2019/01/Didymos-credits-ESA.jpg)
