|
|
|
|
De Astroblogs van de afgelopen week
|
|
|
|
|
|
Webb én Hubble zien één en hetzelfde sterrenstelsel drie keer, inclusief supernova
|
|
|
|
Sterrenkundigen hebben met behulp van de Webb én Hubble ruimtetelescopen een sterrenstelsel gefotografeerd dat maar liefst drie keer te zien is in één en dezelfde foto. Dat klinkt ongelofelijk, maar het kan wel degelijk en wel met behulp van een zwaartekrachtlens, een soort van kosmisch lenseffect dat al door Albert Einstein meer dan honderd jaar geleden werd voorspeld op grond …
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Afgelopen maandag was het uitermate spannend voor NASA/SpaceX' Crew-6 missie. Slechts 2,5 minuut voor lancering werd deze afgelast vanwege een probleem met de ontstekingsvloeistof van de Falcon 9. Maar nu is Crew-6 op pad! De Crew-6 wetenschappelijke missie is vanochtend vroeg, 2 maart, gelanceerd vanaf launchpad 39A van het Kennedy Space Center in Florida. Om 06:34 NL'se tijd vertrok de …
|
|
|
|
|
|
|
|
Christiaan Huygens had misschien een bril nodig
|
|
|
|
Christiaan Huygens bouwde in de 17e eeuw uitstekende lenzen, maar zijn telescopen misten scherpte in vergelijking met wat in die tijd mogelijk was. Alex Pietrow, die na zijn studie sterrenkunde in Leiden en zijn promotie aan Stockholm University in Zweden, nu onderzoeker is aan het Leibniz Instituut voor Astrofysica in Potsdam (AIP) in Duitsland, heeft de berekeningen van Huygens onderzocht …
|
|
|
|
|
|
|
|
Venus en Jupiter staan NU fraai bij elkaar aan de avondhemel
|
|
|
|
Het schouwspel zal nog een klein uurtje duren en dan verdwijnen ze onder de horizon: de samenstand (conjunctie) van Venus en Jupiter. Ik heb net vanuit mijn tuin wat foto's geschoten, hierboven een wideview met het duo net boven de bomen, hieronder een foto die ik gemaakt heb met de smartphone door het 25 mm oculair van mijn Newtontelescoop heen …
|
|
|
|
|
|
|
|
Hoe laat is het op de maan?
|
|
|
|
Tijdens de zes Apollomissies (1969-1972), waarbij er telkens twee astronauten op de maan rondliepen, hanteerde men de UTC tijd als referentie, ook wel de Greenwich Mean Time (GMT) of Z-tijd (Zulu tijd) genoemd, maar de NASA hanteerde soms ook Eastern Standard Time (EST). Dat is best verwarrend en het is de vraag of je de tijd op de maan af …
|
|
|
|
|
|
|
|
Zware babyster ontdekt vlakbij Sgr A*, het superzware zwarte gat van het Melkwegstelsel
|
|
|
|
Het lijkt niet te kunnen, maar het is er toch: sterrenkundigen hebben vlakbij Sagittarius A* (kortweg Sgr A*), het superzware zwarte gat in het centrum van het Melkwegstelsel, een zware babyster ontdekt, een zeer jonge stellair object (Engels: Young Stellar Object, YSO) dat nog in de fase van formatie zit. Babyster X3a, zo wordt 'ie genoemd, is nog maar enkele …
|
|
|
|
|
|
|
|
Zware protoster groeit door toevoer materie via een spiraalpatroon
|
|
|
|
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft bij een zware babyster, ook wel een protoster geheten, waargenomen dat de ster omgeven is door een schijf van gas en stof met een spiraalpatroon. Voor zware sterren die gevormd worden en die al vanaf het begin zwaarder dan acht zonsmassa zijn, had men eerder al het idee dat ze niet groeien door een …
|
|
|
|
|
|
|
|
Webb ontdekt metaalrijk sterrenstelsel in het vroege heelal
|
|
|
|
Over zware sterrenstelsels in het vroege heelal ontdekt of waargenomen met de Webb ruimtetelescoop hebben we het afgelopen half jaar vaak gehad. Eén van de sterrenstelsels die Webb daarbij met z'n infrarode 'ogen' in het vizier had was SPT0418-47, een helder stofrijk sterrenstelsel met een hoge productie van sterren in het vroege heelal. Het stelsel is zo ver weg dat …
|
|
|
|
|
|
|
|
NASA/SpaceX' missie Crew-6 in de startblokken voor lange ISS-expeditie vol medische experimenten [update]
|
|
|
|
NASA/SpaceX' Crew-6 wetenschappelijke missie staat in de startblokken om gelanceerd te worden naar het ISS. Het viertal astronauten zal morgenochtend om 07:22 Nl'se tijd vertrekken vanaf het Kennedy Space Center in Florida. Hun missie duurt zes maanden. De lancering zou eigenlijk vanochtend zijn maar is 24 uur uitgesteld, in verband met een technische storing. Aan boord van SpaceX' Crew Dragon …
|
|
|
|
|
|
|
|
Chandra ontdekt twee paar dwergstelsels die op ramkoers met elkaar liggen
|
|
|
|
Met de Chandra röntgenruimtetelescoop van de NASA hebben sterrenkundigen twee paar dwergsterrenstelsels ontdekt die op het punt staan om met elkaar in botsing te raken. De dwergstelsels, die hooguit twintig keer zo weinig massa hebben als het Melkwegstelsel (overeenkomend met een massa van maximaal drie miljard zonsmassa), bevinden zich in twee clusters van sterrenstelsels, Abell 133 en Abell 1758S, beiden …
|
|
|
|
|
|
|
|
'Verboden' planeet ontdekt: een grote gasreus die draait om een kleine rode dwergster
|
|
|
|
Sterrenkundigen hebben een exoplaneet ontdekt die er eigenlijk niet zou moeten zijn, die strijdig is met huidige modellen van planeetvorming. Het gaat om TOI 5205b, een planeet die pakweg de omvang en massa van Jupiter heeft, die draait om TOI 5205, een rode dwergster. Rode dwergen zijn er héél veel in het Melkwegstelsel, meer dan gele dwergsterren als de zon. …
|
|
|
|
|
|
|
|
De Melkweg zou veel meer sterren kunnen produceren dan sterrenkundigen hadden gedacht
|
|
|
|
Recente waarnemingen aan gammastraling afkomstig van aluminium-26, een radioactief isotoop dat vooral door zware sterren wordt geproduceerd, laten zien dat het Melkwegstelsel mogelijk meer sterren produceert dan gedacht. Het onderzoek laat zien dat er mogelijk twee tot vier keer zoveel sterren worden geproduceerd dan men eerst dacht, hetgeen overeenkomt met 10 tot 20 sterren per jaar (waarvan de meesten lichter …
|
|
|
|
|
|
|
|
Paar ultrakoele dwergsterren breekt record
|
|
|
|
Sterrenkundigen hebben een binair systeem ontdekt van twee ultrakoele dwergsterren die in slechts 17 uur om elkaars gemeenschappelijke zwaartepunt draaien, een record ((Dat wil zeggen een record voor ultrakoele dwergsterren. Voor andere systemen zijn er nog kortere baanperiodes, zoals deze van slechts 51 minuten (!).)). Een 'jaar' op één van die sterren zou daar dus 17 uur duren. Het systeem …
|
|
|
|
|
|
|
|
Eén van de grootste superzware zwarte gaten in het heelal - OJ 287 - blijkt een stuk lichter te zijn
|
|
|
|
Ik heb het hier vaker gehad over OJ 287, de blazar in het sterrenbeeld Kreeft (Cancer) dat 5 miljard lichtjaar van ons vandaan staat en dat in z'n centrum een tweetal superzware zwarte gaten heeft die om elkaar draaien en die om de zoveel tijd voor een uitbarsting van straling zorgen - de eerste keer dat zo'n uitbarsting werd waargenomen …
|
|
|
|
|
|
|
|
Woensdag 1 maart mooie samenstand Venus en Jupiter te zien: kijken allemaal!
|
|
|
|
Komende woensdag 1 maart is er aan de westelijke avond hemel iets moois te zien: een nauwe samenstand (conjunctie) van de planeten Venus (helderheid -3,4m) en Jupiter (-1,6). Beiden staan in het sterrenbeeld Vissen en 's avonds rond 20.00 uur is de samenstand mooi te zien, mits het onbewolkt is uiteraard. Het tweetal staat dan circa 10° boven de horizon, …
|
|
|
|
|
|
|
|
Superzwaar zwart gat ontdekt in het vroege heelal in een sterrenstelsel met een enorme sterproductie
|
|
|
|
Sterrenkundigen van de Universiteiten van Texas en Arizona hebben een snel groeiend superzwaar zwart gat ontdekt in een extreem sterrenstelsel in het vroege heelal. De ontdekking werd gedaan met behulp van de Atacama Large Millimeter Array (ALMA) in Chili en het stelsel in kwestie heet COS-87259. waarom het zo extreem is: de productie van sterren in dit stelsel gaat met …
|
|
|
|
|
|
|
|
De 'hartslag' van meer dan 1200 pulsars nauwkeurig gemeten
|
|
|
|
Gebruikmakend van de MeerKAT radiotelescoop in Zuid-Afrika hebben sterrenkundigen de 'hartslag' nauwkeurig gemeten van meer dan 1200 pulsars, da's pakweg een derde van het totaal aantal bekende pulsars. Radiopulsars zijn snel ronddraaiende neutronensterren, die naar twee kanten toe een bundel radiostraling uitzenden. Staat die bundel ook naar de aarde gericht dan zien we de neutronenster als een pulsar. Als een …
|
|
|
|
|
|
|
|
Kijk nou: een meteorietkrater ontdekt in een Franse wijngaard
|
|
|
|
De lijst van bekende meteorietkraters op aarde, de zogeheten "Earth Impact Database", telt 190 kraters. Daarvan zijn er maar drie in West-Europa te vinden, te weten de Rochechouart in Frankrijk, de Nördlinger Ries en het Steinheim Basin in Duitsland. Maar het zou goed kunnen dat er nog een vierde bijkomt, want recent heeft geoloog en kosmoscheikundige Frank Brenker van de …
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
![NASA/SpaceX' missie Crew-6 in de startblokken voor lange ISS-expeditie vol medische experimenten [update]](https://www.astroblogs.nl/wp-content/uploads/2023/02/230224130052-01-spacex-nasa-crew-6-launch-walkup-0223-e1677505117191.jpg)
