|
|
|
|
De Astroblogs van de afgelopen week
|
|
|
|
|
|
Zodra Webb helemaal geïnstalleerd is gaat hij dit allemaal waarnemen
|
|
|
|
De 25 december gelanceerde James Webb Space Telescope (JWST) - kortweg Webb genoemd - is nog onderweg naar Lagrangepunt 2, 1,5 miljoen km van de aarde vandaan en het uitvouwen van de onderdelen is nog gaande. Laatste onderdeel dat uitgevouwen is dat is de 74 cm grote vangspiegel gisteren, die aan een driepoot zit met benen van meer dan 7 …
|
|
|
|
|
|
|
|
De aarde is geen Super-aarde geworden omdat de zon eerst ringen had
|
|
|
|
Er zijn al bijna 5000 exoplaneten ontdekt in het Melkwegstelsel en daarvan is bekend dat bij 30% van alle zonachtige sterren zware rotsachtige planeten voorkomen, de zogeheten super-Aardes. Maar als dat zo gewoon is, waarom heeft ons zonnestelsel dat wel vier kleine rotsachtige planeten (Mercurius, Venus, Aarde en Mars), maar ontbreekt een super-Aarde? Op die vraag hebben André Izidoro (Rice …
|
|
|
|
|
|
|
|
Extreem metaalarme sterrenstroom in de Melkweg ontdekt
|
|
|
|
Een internationaal onderzoeksteam, met onder anderen Else Starkenburg van de Rijksuniversiteit Groningen, heeft de overblijfselen ontdekt van een sterrenhoop met sterren die uitzonderlijk weinig zware elementen bevatten. Niet eerder werd een sterrenhoop ontdekt met zo’n laag metaalgehalte. Volgens sommige theorieën zouden zulke sterrenhopen helemaal niet kunnen zijn gevormd, volgens andere zouden ze allemaal al verdwenen moeten zijn. Het onderzoek wordt …
|
|
|
|
|
|
|
|
Plan uiteengezet voor terravorming Mars met gigantisch zonneschild
|
|
|
|
Op Mars buiten de woonhabitat werken en rondwandelen zonder steeds een ruimtepak aan te moeten trekken zou de rode planeet voor toekomstige Marsbewoners stukken aantrekkelijker maken. Een ambitieus plan voor terravorming van Mars werd nogmaals onder de aandacht gebracht door recent gepensioneerd NASA's hoofd wetenschap Jim Green. Green heeft bij zijn afscheid van NASA op 1 januari j.l. dit plan, …
|
|
|
|
|
|
|
|
'Zwarte gaten zijn eigenlijk kosmische pluizenbollen'
|
|
|
|
In 1981 stelde Stephen Hawking op een bijeenkomst van natuurkundigen in San Francisco dat de informatie van een deeltje dat door een zwart gat wordt opgeslokt voor altijd verloren is als het zwarte gat verdampt. Daarmee begon de discussie over de informatieparadox en tegelijk die van de Susskind-Hawking battle daarover. Nu 41 jaar later komt een groep natuurkundigen onder leiding …
|
|
|
|
|
|
|
|
Tianwen-1 heeft even een foto van zichzelf gemaakt vliegend boven Mars
|
|
|
|
Nee, de foto's hierboven en hieronder van de Chinese Tianwen-1 ruimteverkenner vliegend boven de noordpool van Mars zijn geen trucage of artistieke impressie, ze zijn echt. Maar hoe dan? Van Curiosity en Perseverance zijn we inmiddels selfies gewend, die ze maken met hun Mastcam's, waar photoshoppers vervolgens mee aan de slag gaan en de lange robotarm verwijderen. Maar hoe deed …
|
|
|
|
|
|
|
|
Het zonnescherm van de Webb-ruimtetelescoop is succesvol opgespannen
|
|
|
|
De NASA heeft laten weten dat het uit vijf lagen bestaande en 23 meter grote zonnescherm van de James Webb-ruimtetelescoop vandaag succesvol is opgespannen. Al op Eerste Kerstdag was men begonnen met het uitvouwen van het zonnescherm langs twee masten, maar toen waren de vijf 'membranen' nog dicht op elkaar gevouwen. Nu zijn de lagen, die ieder de dikte van …
|
|
|
|
|
|
|
|
De ‘open haard’ van Orion: ESO presenteert nieuwe foto van de Vlamnevel
|
|
|
|
Orion heeft een spectaculaire vuurwerkshow in petto voor de komende feestdagen. Maar wees gerust, dit iconische sterrenbeeld is niet aan het exploderen. Het ‘vuur’ dat je op deze nieuwe foto van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) ziet, is de Vlamnevel in Orion, vastgelegd op radiogolflengten – een beeld dat absoluut recht doet aan de naam van de nevel! De opname …
|
|
|
|
|
|
|
|
Alle planetaire elongaties van 2022 in één grafiek
|
|
|
|
Olaf Frohn heeft bovenstaande grafiek gemaakt met daarin alle planetaire elongaties in 2022, inclusief de elongaties van de dwergplaneten Pluto en Ceres en van planetoïde Vesta - dubbelklikken om te verelongaliseren. De elongatie is de hoek tussen de zon en een planeet (of een ander object dat rond de zon cirkelt) gezien vanaf de aarde. Hieronder zie je dat in …
|
|
|
|
|
|
|
|
Gaat Webb het "Onmogelijke Vroege Sterrenstelselsprobleem" oplossen?
|
|
|
|
Steinhardt et al. (2016) kwam er als eerste mee aan: “The Impossibly Early Galaxy Problem”. In een notendop: volgens het gangbare ΛCDM model van het heelal zou structuur in de materie hierarchisch zijn, d.w.z. dat er eerst kleine sterrenstelsels zouden zijn, die vervolgens via botsingen en samensmeltingen zouden groeien tot grote stelsels. Je zou dan dus verwachten dat er in …
|
|
|
|
|
|
|
|
Even voorstellen: Maggie, een mogelijke ‘productielijn’ van moleculair waterstofgas, dé grondstof voor stervorming
|
|
|
|
Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van het Max Planck Institute for Astronomy (MPIA) heeft een gigantisch filament van atomair waterstofgas in de Melkweg ontdekt. Maggie, zoals het filament wordt genoemd, is maar liefst 3900 lichtjaar lang en 130 lichtjaar breed, hetgeen 'm de grootste wolk van waterstofgas in de Melkweg maakt. Maggie werd ontdekt met de THOR (The …
|
|
|
|
|
|
|
|
De aarde staat nu het dichtst bij de zon - iedereen een gelukkig perihelium!
|
|
|
|
Vandaag om 07.52 uur - precies op DIT tijdstip dat de Astroblog wordt gepubliceerd - bereikt de Aarde in z’n baan het perihelium, het punt dat ‘ie het dichtst bij de Zon staat. De afstand bedraagt op dat moment 147.105.052 km oftewel 0,98334 astronomische eenheid. Het aphelium – het punt dat ‘ie het verste van de zon staat – zullen …
|
|
|
|
|
|
|
|
Vanavond is het maximum van de Boötiden
|
|
|
|
De meteorenzwerm Boötiden (a.k.a. Quadrantiden) ((Het sterrenbeeld Ossenhoeder of Boötes heette vroeger "Quadrans Muralis" (Muurkwadrant). )) bereikt vanavond rond 23:15 uur zijn maximum. De meteoren van de Boötiden hebben lange sporen en zijn zwak en blauwachtig. Wanneer de radiant in het zenit zou staan, zouden er van deze zwerm naar verwachting gemiddeld zo'n 130 meteoren per uur vallen. Rond 9:00 …
|
|
|
|
|
|
|
|
Wat staat ons allemaal te wachten in 2022?
|
|
|
|
Er ligt weer een nieuw jaar voor ons en op het gebied van de ruimtevaart, sterrenkunde en natuurkunde staat er weer heel wat voor de boeg. Hieronder een overzicht. Ergens begin 2022 start de Facility for Rare Isotope Beams in East Lansing in de VS. Daarmee hopen ze duizenden nieuwe isotopen van elementen te gaan maken en dat levert meer …
|
|
|
|
|
|
|
|
Video: panoramabeelden van de Jezero-krater op Mars
|
|
|
|
Op 28 november 2021 nam NASA’s Perseverance rover met z'n Mastcam-Z instrument een serie foto's vanuit de “Séítah” regio van de Jezero-krater op Mars, waar Perseverance sinds 18 februari 2021 verblijft. De krater is in 2007 door de IAU vernoemd naar de plaats Jezero in Bosnië en Herzegovina, waar "Jezero" in het Bosnisch "meer" betekent. Van al die foto's heeft …
|
|
|
|
|
|
|
|
Voor het eerst aanwijzingen gevonden voor een exoplaneet met een magnetisch veld
|
|
|
|
Voor het eerst zijn sterrenkundigen er in geslaagd om aanwijzingen te vinden voor een exoplaneet met een magnetisch veld. Van planeten in ons zonnestelsel zoals de Aarde, Jupiter en Saturnus weten we dat die over een magnetisch veld beschikken, maar nog niet eerder was dat ook bij exoplaneten gezien. Tot nu dus en wel bij HAT-P-11b, een planeet zo groot …
|
|
|
|
|
|
|
|
Meer is nu duidelijk over de vorming van de binnenplaneten in ons zonnestelsel
|
|
|
|
Afgelopen feestdagen zag ik enkele nieuwsberichten binnendruppelen die één ding gemeen hadden: ze gingen over de vorming van de binnenplaneten van ons zonnestelsel, de kleine rotsachtige planeten Mercurius tot en met Mars. Beide berichten zijn gestoeld op wetenschappelijk onderzoek, waarvan de resultaten onlangs zijn gepubliceerd: Ten eerste is daar het onderzoek dat geleid werd door de Universiteit van Münster en …
|
|
|
|
|
|
|
|
De maanfases en libratie in 2022 in beeld gebracht door de NASA
|
|
|
|
Ieder jaar brengt NASA’s Goddard Space Flight Center een animatie uit, waarin de fases en libratie van de maan te zien zijn voor het volgende jaar. Hieronder de aflevering over 2022 – de intervallen zijn per uur. Je ziet linksboven de positie van de maan ten opzichte van de aarde, linksonder de libratie (zie ook hieronder), in het midden de …
|
|
|
|
|
|
|
|
Voor alle lezers van de Astroblogs
|
|
|
|
Namens de redactie wens ik alle lezers van de Astroblogs een gelukkig en hopelijk ook heel gezond 2022 toe met veel heldere nachten.
|
|
|
|
|
|
|
|
De uitslag van de Astro-Top 25 van 2021
|
|
|
|
En jawel, daar is ‘ie dan op de allerlaatste dag van het jaar, de uitslag van de Astro-top 25 van het jaar 2021. Hij heeft een nieuwe nummer 1 en wel Pink Floyd met de Dark Side of the Moon - vorig jaar nog nummer 13 in de lijst. Hieronder de volledige Astro-Top 25 van 2021, de links naar YouTube …
|
|
|
|
|
|
|
|
Video: het loskoppelen van de Webb-ruimtetelescoop en het uitklappen van de zonnepanelen
|
|
|
|
Afgelopen zaterdag - Eerste Kerstdag, 25 december 2021 - konden we allemaal live getuige zijn van de lancering van de James Webb Space Telescope (JWST) en van de loskoppeling buiten de atmosfeer van de JWST van de laatste trap van de Ariane 5 raket. Dat waren echter geen goede beelden, want het flikkerde aan alle kanten, de Wifi verbinding met …
|
|
|
|
|
|
|
|
Robbert Dijkgraaf wordt minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
|
|
|
|
Zojuist is bekend geworden dat Robbert Dijkgraaf voor D66 de nieuwe minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) wordt in het kabinet Rutte IV. Dijkgraaf kennen we hier op de Astroblogs goed, hij passeert hier nogal eens met diverse onderwerpen. Hij heeft theoretische natuurkunde gestudeerd, is president van de KNAW geweest (van 19 mei 2008 tot 5 juni 2012) en …
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
