|
|
|
|
De Astroblogs van de afgelopen week
|
|
|
|
|
|
Restanten allereerste beschreven supernova waargenomen met de Dark Energy Camera
|
|
|
|
In het jaar 185 verscheen er een supernova aan de hemel, eentje die maar liefst acht maanden met het blote oog te zien was en die door Chinese astronomen, nee astrologen kunnen we beter zeggen, werd beschreven, opgetekend in het Boek van de Late Han. De 'gastster' zoals de Chinesen de nieuwe ster noemden was de allereerste supernova die beschreven werd. …
|
|
|
|
|
|
|
|
Voor het eerst zien sterrenkundigen een ster een planeet verzwelgen
|
|
|
|
Zwarte gaten die sterren oppeuzelen zijn al vele malen gespot door sterrenkundigen, tidal disruption events (TDE's) worden die extreme gebeurtenissen genoemd. Maar nu is er voor het eerst ook een andere kosmische schrokpartij waargenomen: die van een op de zon lijkende ster die een planeet verorbert. Het gaat om een ster 13.000 lichtjaar van ons vandaan - dus in de …
|
|
|
|
|
|
|
|
Donkere energie lijkt inderdaad gelijkmatig over de ruimte verdeeld te zijn, zo tonen clusters aan
|
|
|
|
Waarnemingen met de Duitse eROSITA röntgentelescoop in de ruimte lijken aanwijzingen te geven dat donkere energie gelijkmatig over de ruimte verdeeld is, precies zoals sterrenkundigen al dachten. Driekwart van alle massaenergie in het heelal wordt gevormd door die mysterieuze donkere energie, de rest is donkere materie (20% en gewone materie (5%). Eind jaren twintig van de vorige eeuw ontdekten Hubble …
|
|
|
|
|
|
|
|
Astronomen ontdekken verre gaswolken met restanten van de eerste sterren
|
|
|
|
Met behulp van de Very Large Telescope (VLT) van ESO hebben onderzoekers voor het eerst de vingerafdrukken gevonden die zijn achtergelaten door de explosies van de eerste sterren in het heelal. Ze hebben drie verre gaswolken ontdekt waarvan de chemische samenstelling overeenkomt met wat we van deze eerste sterexplosies verwachten. Deze bevindingen brengen ons een stap dichter bij het begrijpen …
|
|
|
|
|
|
|
|
Video: NASA brengt de grootte van superzware zwarte gaten in beeld
|
|
|
|
Het schijnt 'Black Hole Week' in de VS te zijn. "Grab your telescopes and get ready for a week of Black Hole Exploration!" schrijft de NASA, alsof je ze met je telescoop in de achtertuin kunt bewonderen. In het kader van die week is het Conceptual Image Lab van NASA's Goddard Space Flight Center gekomen met een prachtige animatie, waarin …
|
|
|
|
|
|
|
|
Zware sterrenstelsels in vroege heelal toch in overeenstemming met het ΛCDM model
|
|
|
|
Met de Webb ruimtetelescoop zijn in het vroege heelal zes sterrenstelsels ontdekt die te zwaar lijken te zijn voor wat het ΛCDM model van het heelal lijkt te voorspellen, zo schreef ik enkele weken geleden - in de foto hierboven zie je het sextet sterrenstelsels. Maar een recente simulatie laat zien dat de waargenomen sterrenstelsels wel degelijk passen in het …
|
|
|
|
|
|
|
|
Webb heeft waterdamp ontdekt... maar is 't van een planeet of van zijn ster?
|
|
|
|
Met de Webb ruimtetelescoop hebben ze waarnemingen gedaan aan GJ 486 b, een rotsachtige exoplaneet die 30% groter ius dan de aarde en ongeveer drie keer zo zwaar, draaiend om de rode dwergster GJ 486, ook wel bekend als Wolf 437. De planeet staat slechts 2,5 miljoen km van de ster vandaan en hij draait er in 1,5 dag omheen …
|
|
|
|
|
|
|
|
Mogelijk heeft het Melkwegstelsel geen vier, maar slechts twee spiraalarmen
|
|
|
|
De gangbare theorie is dat ons Melkwegstelsel een balkspiraalstelsel is met vier spiraalarmen, waarvan er twee ontspringen aan het uiteinde van de lange centrale balk (Scutum-Centaurus- en Perseusarmen) en twee kleinere armen tussen de grote armen gelegen zijn (Norma- en Sagittariusarmen) - zie de illustratie hierboven. Recent hebben Chinese sterrenkundigen echter vermoedens geuit dat de Melkweg mogelijk geen vier, maar …
|
|
|
|
|
|
|
|
Nooit eerder is een TDE zo dichtbij gezien... dat een zwart gat een ster oppeuzelt
|
|
|
|
Vorige week hadden we het er nog over: een 'tidal disruption event' (kortweg een TDE), een heftige gebeurtenis dat een zwart gat langzaam maar zeker een ster oppeuzelt. Toen ging het over Scary Barbie, een TDE die 10,8 miljard lichtjaar van ons vandaan plaatsvond. In alle sterrenstelsels bevindt zich in de kern een superzwaar zwart gat en gemiddeld eens per …
|
|
|
|
|
|
|
|
Oeps, Juice heeft een probleem: z'n radarantenne is slechts deels uitgeklapt
|
|
|
|
Ruim twee weken geleden werd Juice gelanceerd, de Jupiter Icy Moons Explorer missie van de ESA, die bedoeld is om enkele manen van Jupiter te gaan bestuderen, kijkend of er mogelijk leven aanwezig is in hun ondergrondse vloeibare oceanen. En nu is daar een tegenvaller, want afgelopen vrijdag liet de ESA weten dat er een probleem is met de radarantenne …
|
|
|
|
|
|
|
|
Supervlam van een naburige ster in detail waargenomen
|
|
|
|
Een team van Japanse sterrenkundigen is er in geslaagd om door waarnemingen gedaan met een combinatie van telescopen zowel op aarde als in de ruimte een supervlam van een ster in de buurt van de zon waar te nemen. De zon kan uitbarstingen hebben in de vorm van zonnevlammen, protuberansen of coronale massa ejaculaties (CME's), maar de uitbarstingen van sommige …
|
|
|
|
|
|
|
|
Een bezoek aan het observatorium van de Universiteit van Gent
|
|
|
|
Samen met mijn vrouw ben ik deze week in Gent in België om daar vakantie te vieren. Het leuke van vakanties is als je het nuttige met het aangename kunt combineren en dat lukte vandaag zeker, want vlakbij waar wij verblijven bevindt zich het observatorium van de Universiteit van Gent, bovenop gebouw S9 van de UGent, zoals de universiteit ook …
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
