|
|
|
|
De Astroblogs van de afgelopen week
|
|
|
|
|
|
Publiekslezing Volkssterrenwacht Bussloo te volgen via live stream 20 maart en 27 maart
|
|
|
|
Door de sluiting van alle publieke ruimtes zijn medewerkers van de sterrenwacht de afgelopen dagen hard aan het werk geweest om de publiekslezingen van de komende twee vrijdagavonden toch doorgang te laten vinden, via een live stream. Frank Vermeulen zal vrijdag 20 maart het publiek thuis alles vertellen over de Big Bang voor beginners. Alex Scholten is te zien op …
|
|
|
|
|
|
|
|
Zonneuitbarstingen verstoren mogelijk navigatie bij grijze walvissen
|
|
|
Even majestueus als behendig bewegen grijze walvissen zich voort door de oceanen daarbij navigerend op hun intern kompas. Dit interne kompas, zo is momenteel de heersende mening onder wetenschappers, helpt de walvissen onder water te navigeren door magnetische veldlijnen te gebruiken op dezelfde manier als vogels. Vooreerst nam men aan dat een verschuiving van magnetische veldlijnen tijdens een zonnestorm de oorzaak was dat het interne kompas van de dieren verstoord werd. Met behulp van gegevens van NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration) heeft een team wetenschappers o.l.v. Jesse Granger van de Duke University te North Carolina (VS) 35 jaar aan data geanalyseerd m.b.t. het aanspoelen van grijze walvissen zonder dat er een duidelijk reden was aan te wijzen. UIt deze nieuwe studie blijkt dat het toch iets anders lag dan men lange tijd aannam.
|
|
|
|
|
|
|
|
Onderzoekers ontdekken hoe je haarscherpe foto's van zwarte gaten kunt maken
|
|
|
|
Een team sterrenkundigen van het Center for Astrophysics | Harvard and Smithsonian (CfA) in de VS heeft ontdekt hoe je van zwarte gaten haarscherpe foto's kan maken. Van één zwart gat hebben we al een foto, die van M87* alias Powehi, het superzware zwarte gat in het centrum van M87, gefotografeerd met de Event Horizon Telescope (EHT). Het blijkt uit …
|
|
|
|
|
|
|
|
Hubble brengt LHA 120-N 150 in beeld, kraamkamer van zeer zware sterren
|
|
|
|
Hierboven zie je LHA 120-N 150, een wolk van gas en stof net aan de rand van de beroemde Tarantulanevel (alias 30 Doradus of NGC 2070), fotografisch vastgelegd met de Hubble ruimtetelescoop. En die 'wolk' is weer gelegen in de Grote Magelhaense Wolk, een naburig dwergstelsel van het Melkwegstelsel, ruim 160.000 lichtjaar van ons vandaan. Die Tarantulanevel ontleent z'n naam …
|
|
|
|
|
|
|
|
Planeten spannen samen aan de ochtendhemel
|
|
Pfoeh, gelukkig mogen we ons in Nederland nog vrij bewegen. Zo kon ik vanmorgen vroeg de Alblasserwaardse polder intrekken om te genieten van een fraaie start van een nieuwe dag. De kosmische natuurwetten gaan namelijk onverstoorbaar door te werk en verzorgden geheel volgens planning een een fraaie samenstand van planeten aan de vroege ochtendhemel. Maan, Jupiter, Mars en Saturnus waren …
|
|
|
|
|
|
|
|
Sterrenkundigen hebben de eerste exoplaneet ontdekt die sociaal afstand houdt
|
|
|
|
Social distancing of afstand van elkaar houden, we zijn er sinds een week dankzij COVID-19 allemaal voortdurend mee bezig. Geen handen schudden, 1,5m afstand bewaren, geen drukke bijeenkomsten meer bezoeken. De exoplaneet LHS 1815b schijnt daar ook mee bezig te zijn. Hij is ontdekt met NASA's TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) ruimtetelescoop en hij mijdt z'n collega-exoplaneten in het vlak …
|
|
|
|
|
|
|
|
China bereidt zich voor op eerste lancering Lange Mars-5B met ruimteschip Tianzhou
|
|
|
|
Met de eerste vlucht van de Lange Mars-5B raket, welke verwacht wordt in april a.s., geeft China de aftrap voor de constructie van een nieuw next-generation ruimtestation en ruimteschip. Prototypen van de Tianhe (Harmonie der hemelen), kernmodule van het ruimtestation, en de Tianzhou-1 (Hemels Schip) werden gemonteerd op de LM-5B. De gehele installatie ondergaat momenteel grondtesten in het Wenchang Space Launch Center te Hainan, een eiland aan de zuidkust van China. Tianhe wordt het eerste permanente bewoonde ruimtestation voor China, Tiangong 1 en 2 werden tijdelijk bewoond. De complete constructie zal zo een tien missies bevatten met de LM-5B. De Lange Mars 5 is momenteel China's krachtigste draagraket.
|
|
|
|
|
|
|
|
Verst verwijderde blazar ooit ontdekt, wiens jet naar de aarde gericht is
|
|
|
|
Sterrenkundigen hebben een blazar ontdekt die met een afstand van ruim 12 miljard lichtjaar de verste verwijderde blazar is die tot nu toe is waargenomen. Eh... blazars? Dat zijn sterrenstelsels met een superzwaar zwart gat in hun centrum, dat zeer actief is en wiens jet of straalstroom van hoogenergetische deeltjes, die bijna met de lichtsnelheid reizen, recht op de aarde …
|
|
|
|
|
|
|
|
16 maart 1966: Gemini 8 voltooit de eerste koppelingsmanoeuvre ooit in de ruimte
|
|
|
|
Het is vandaag, 16 maart 2020, precies 54 jaar geleden, dat NASA astronauten Neil Armstrong (1930 - 2012) en Dave Scott (1932 - ) gelanceerd werden in het Gemini 8 ruimteschip vanaf Cape Canaveral Air Force Station. Deze lancering volgde een kleine 1,5 uur nadat de onbemande Agena raket gelanceerd was, om 10:00 lokale tijd, de Agena ging voor hen uit. Het was de bedoeling dat de Gemini 8 als eerste ruimteschip ooit een koppelingsmanoeuvre zou uitvoeren in de ruimte. De destijds 33-jarige Scott en de 35-jarige Armstrong bekeken de lancering van de Agena vanuit hun Gemini capsule op een televisie scherm die precies boven hen, aan de buitenkant, van hun raampje was bevestigd. De Gemini 8 was de zesde van de 10 Gemini ruimtevluchten en lanceerde exact om 11:41 lokale tijd.
|
|
|
|
|
|
|
|
Compleet land 'Niue' wordt 'Dark Sky Place'
|
|
|
|
Het kleine pacifisch eiland Niue heeft recent de formele accreditatie van de International Dark-Sky Association (IDA) ontvangen als 'International Dark Sky Place'. Het is voor het eerst dat een compleet land zo een accreditatie ontvangt. Niue voegt zich hiermee bij meer dan 130 gecertificeerde Dark Sky-plaatsen over de hele wereld. IDA is een non-profit organisatie die erop toeziet dat er nog voldoende gebieden overblijven met donkere nachten. Die donkere nachten worden steeds schaarser. Door de lichtvervuiling op zulke Dark Sky plaatsen te beperken, hoopt de organisatie o.a. de verstoring van dieren in het wild te beperken, energie te besparen en een helder zicht op de hemel te behouden voor het sterrenkijken.
|
|
|
|
|
|
|
|
Met radartechnologie op zoek naar kosmische neutrino's
|
|
|
|
Wetenschappers zoeken al sinds de jaren 40 van vorige eeuw naar radarreflecties van een deeltjesspoor. Zo’n deeltjesspoor ontstaat wanneer een extreem hoogenergetisch kosmisch deeltje botst, in onze atmosfeer of bijvoorbeeld in het zuidpoolijs. Een internationaal wetenschappelijk team onder de leiding van VUB-prof Krijn de Vries en Dr. Steven Prohira van Ohio State University is er nu als eerste ooit in …
|
|
|
|
|
|
|
|
Coronavirus: de uitstoot van stikstofdioxide daalt in Italië
|
|
|
|
Nieuwe data van de Copernicus Sentinel-5P satelliet onthullen de daling van de luchtverontreiniging, met name de uitstoot van stikstofdioxide, in Italië. Deze vermindering is vooral zichtbaar in Noord-Italië, dat samenvalt met de landelijke lockdown om de verspreiding van het coronavirus te voorkomen. De animatie (hieronder te zien) toont de fluctuatie van de uitstoot van stikstofdioxide in Europa vanaf 1 januari …
|
|
|
|
|
|
|
|
Iedereen een fijne Pi-dag!
|
|
|
|
Jawel, het is weer zo ver. Veertien maart... Pi-dag! De derde maand 14e dag, 3/14 in de Engelse notatie. Yep, 3,14, & pi;, vandaar Pi-dag. De 14e maart is niet alleen de geboortedag van bekende wetenschappers als Albert Einstein (169 jaar geleden geboren) en Giovanni Schiaparelli (183 jaar geleden), sterfdag van Stephen Hawking, maar het staat internationaal ook bekend als …
|
|
|
|
|
|
|
|
Komeet Y4 ATLAS in mei mogelijk zichtbaar met het blote oog
|
|
|
|
Op 28 december 2019 werd door sterrenkundigen in het kader van de Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System (ATLAS) survey een komeet ontdekt, C/2019 Y4 ATLAS genaamd. Nu twee en een halve maand later is de komeet van ongeveer magnitude 9, hetgeen betekent dat je 'm in een redelijk grote telescoop al kunt zien. Maar de voorspellingen voor Y4 ATLAS zijn …
|
|
|
|
|
|
|
|
Straal van een neutronenster nauwkeurig gemeten: 11 km
|
|
|
|
Door nauwkeurig te kijken naar de waarnemingen die met meerdere instrumenten zijn gedaan aan zwaartekrachtgolf GW170817 - de allereerste waargenomen botsing van twee neutronensterren - heeft een internationaal team van sterrenkundigen van het Max Planck Institute for Gravitational Physics (Albert Einstein Institute; AEI) vast kunnen stellen dat de straal van een typische neutronenster ongeveer 11 km bedraagt, ergens tussen 10,4 …
|
|
|
|
|
|
|
|
Astronomen ontdekken 139 nieuwe Trans-Neptuniaanse objecten
|
|
|
|
Een groot team van astronomen o.l.v. Pedro Bernardinelli van de Universiteit van Pennsylvania, heeft recent 139 nieuwe planetoïden (Eng. minor planets) ontdekt in de donkere, ijzige diepten ver buiten de baan van Neptunus. Deze planetoïden, Trans-Neptuniaanse objecten, zijn kleine hemellichamen die rond de zon cirkelen die noch offcieel planeet zijn noch komeet*. Dit aantal van 139 bevat bijna 5% van het huidige aantal TNO's waarvan de teller op 3000 staat. De data werd verkregen van de Dark Energy Survey (DES) verzameld tijdens zijn eerste vier jaar, de periode 2013 tot 2017. DES bestudeert de hemel met gebruik van de 520-megapixel Dark Energy Camera, welke bevestigd is op de Blanco 4-meter telescoop op het Cerro Tololo Inter-American Observatory in Chili. De resultaten van dit onderzoek werden recent gepubliceerd in The Astrophysical Journal Supplements**.
|
|
|
|
|
|
|
|
ESO-telescoop doet waarnemingen van exoplaneet waar het ijzer regent
|
|
|
|
Onderzoekers die gebruik maken van ESO’s Very Large Telescope (VLT) hebben een exotische exoplaneet waargenomen waar vermoedelijk regens van ijzer voorkomen. Aan de dagzijde van de ultrahete reuzenplaneet lopen de temperaturen op tot boven de 2400 graden Celsius – hoog genoeg om metalen te doen verdampen. Krachtige winden transporteren de ijzerdamp naar de nachtzijde, waar hij tot ijzerdruppeltjes condenseert. ‘Je …
|
|
|
|
|
|
|
|
