|
|
|
|
De Astroblogs van de afgelopen week
|
|
|
|
|
|
Over rollende en splijtende rotsen
|
|
|
|
Ik zag van de week twee berichten voorbij komen, die allebei gingen over rotsen, rollende én splijtende rotsen - let's rock & roll: Ten eerste was daar het bericht over rollende rotsen op de maan. Onderzoekers van het Max-Planck-Institut für Sonnensystemforschung en de ETH Zürich hebben een kaart gemaakt waarop maar liefst 136.610 rollende rotsen op de maan zijn weergegeven. …
|
|
|
|
|
|
|
|
Een nieuwe verklaring voor de ANITA-anomalieën: weerkaatsing van kosmische straling
|
|
|
|
Over de twee ANITA-anomalieën heb ik vaker geschreven, tot vervelens toe wellicht (zie o.a. deze en deze blog). Dat verhaal nog even in een notendop: in 2006 en 2014 detecteerde men met het ANITA-experiment 37 km hoog in de lucht boven de Zuidpool een zeer energetisch tau-neutrino, die uit de richting van de aarde kwam. Per seconde vliegen er zo'n …
|
|
|
|
|
|
|
|
De hartslag van zwart gat RE J1034+396 is nog steeds hoorbaar
|
|
|
|
Ruim tien jaar nadat 'ie voor het eerst gehoord werd blijkt RE J1034+396 er nog steeds eentje te hebben: een hartslag. In 2007 werd die voor het eerst 'gehoord' bij RE J1034+396, een superzwaar zwart gat in het centrum van een sterrenstelsel dat 600 miljoen jaar van ons vandaan staat. De röntgenstraling van het gebied rondom het zwarte gat bleek …
|
|
|
|
|
|
|
|
Sterrenkundigen vinden met de VLA een 'hete corino', verborgen achter stof
|
|
|
|
Sterrenkundigen zijn er in geslaagd om met behulp van de Karl G. Jansky Very Large Array (VLA), een serie grote radiotelescopen in de VS, een 'hete corino' te ontdekken, die zich schuilhield achter een dikke wolk stof. Hete corino's werden voor het eerst ontdekt in 2003 en inmiddels zijn er ongeveer een dozijn van bekend. Het zijn jonge protosterren, die …
|
|
|
|
|
|
|
|
Russische fysici ontwikkelen laserscansatellietsysteem om sporen van buitenaards leven te vinden in ons zonnestelsel
|
|
|
|
Een team van nucleair onderzoekers van de staatsuniversiteit Lomonosov te Moskou, heeft een laserscansysteem ontwikkeld dat gebruikt kan worden in de ruimte om hemelobjecten in ons zonnestelsel op een systematische en doelgerichte manier af te zoeken naar sporen van leven. Het laserscansysteem, dat deel uitmaakt van de Fobos-Grunt 2 missie naar de Marsmaan Phobos, zou effectiever en sneller zijn dan een rover of drone en volgens het team zo flink wat tijd, geld en inspanning besparen.
|
|
|
|
|
|
|
|
Boekbespreking: R.I.P. Heelal
|
|
|
|
Onlangs is R.I.P. Heelal verschenen, het elfde deel in de Pocket Science-reeks van New Scientist. Het boekje (106 blz.) is geschreven door New Scientist-redacteur Ans Hekkenberg, die we op Twitter en Instagram kennen als @GirlForScience en die eerder samen met Volkskrant-journalist George van Hal Het kosmisch rariteitenkabinet schreef. R.I.P. Heelal is een boekje waarin het einde van het universum beschreven …
|
|
|
|
|
|
|
|
Repeterende snelle radioflits ontdekt met de iconische Lovell radiotelescoop van Jodrell Bank
|
|
|
|
Door gedurende vier jaar de radiobron FRB 121102 in de gaten te houden met de iconische Lovell radiotelescoop van het Jodrell Bank observatorium in Engeland hebben sterrenkundigen ontdekt dat het een repeterende snelle radioflitser is. Die snelle radioflitsers (Engels: Fast radiobursts, FRB's) werden in 2007 voor het eerst ontdekt en het overgrote deel ervan is eenmalig: een zeer korte flits …
|
|
|
|
|
|
|
|
Nu is ook Proxima c bevestigd en wel met Hubble
|
|
|
|
Proxima Centauri, de rode dwergster die met een afstand van 4,24 lichtjaar na de zon het dichtst bij de aarde staat, blijft de gemoederen bezig houden. Er werd in 2016 een exoplaneet bij Proxima Centauri ontdekt, Proxima b, een rotsachtige planeet die 1,3 keer de massa van de aarde heeft. Onlangs werd diens bestaan bevestigd en wel met de ESPRESSO …
|
|
|
|
|
|
|
|
'First Contact': de race naar buitenaards leven
|
|
|
|
Bestaat er zoiets als een 'race' naar het eerste contact met buitenaards leven, een soort 'Search for ExtraTerrestrial Intelligence' of kortweg 'SETI-race'? Recent ging de grote Chinese radiotelescoop FAST in gebruik en wat nu als China binnenkort aankondigt dat ze als eerste een 'ping' van buitenaards leven opgevangen hebben? Hoe zou zo een claim geverifieerd moeten worden en wat zouden de consequenties zijn? In interviews uitgevoerd door Space.com laten verschillende wetenschappers van SETI-instanties alsmede de schrijvers van de boeken 'Contact with Alien Civilizations; Our Hopes and Fears about Encountering Extraterrestrials' (Copernicus, 2007), Michael Michoud en Steven Dick, auteur van 'Astrobiology, Discovery, and Societal Impact' (Cambridge UniPress, 2018) uitgebreid hun licht schijnen over deze ultieme jacht-der-jachten de 'jacht op buitenaards leven'. Hieronder volgt een samenvatting van de interviewreeks alsmede een doorverwijzing naar enkele interssante sites betreffende de zoekmethoden (infographic), en een wetenschappelijk artikel van de eerste FAST (Five-hundred-meter Aperture Spherical radio Telescope) resultaten.*
|
|
|
|
|
|
|
|
Ster Kepler-160 en z'n exoplaneet KOI-456.04 lijken het meest op de Zon en Aarde
|
|
|
|
Een team van sterrenkundigen van het Max Planck Institute for Solar System Research (MPS) in Göttingen heeft bij de ster Kepler-160 een exoplaneet ontdekt die minder dan twee keer de massa van de aarde heeft en die zich in de leefbare zone van de ster bevindt, de plek waar water in vloeibare vorm kan voorkomen en waar in theorie leven …
|
|
|
|
|
|
|
|
Circulatiestromingen in de oceaan bevatten mogelijk belangrijke aanwijzingen voor leven op exoplaneten
|
|
|
|
Welke van de tot nu toe ontdekte duizenden exoplaneten zal leven, zoals wij dat kennen, herbergen? Waarnemingen betreffende de grootte, massa en samenstelling van de atmosfeer van exoplaneten worden over lichtjaren afstand gedaan o.a. door de TESS en Cheops telescopen, en het blijft een complexe opgave voor wetenschappers om op basis hiervan voorspellingen te doen voor wat betreft exoplanetair leven. Toch proberen wetenschappers wereldwijd stappen te zetten in deze zoektocht. Een team van planetair onderzoekers van de Universiteit van Chicago o.l.v. Jade Checlair presenteerde recent een nieuw model dat voorspellingen doet over hoe circulatiepatronen van oceanen het leven op een planeet kunnen beïnvloeden. Er is nog niet zoveel onderzoek geweest naar exoplaneet-oceanen en co-auteur Dorian Abbot zei hierover: "Deze studie startte het proces van beoordeling van de impact die oceaancirculatie heeft op de voedingsstoffenkringloop, biologische productiviteit en, mogelijk, de detecteerbaarheid van leven op exoplaneten." De bevindingen van dit onderzoek, gepubliceerd in The Astrophysical Journal Letters*, waren verrassend, ze suggereren dat het zoeken naar een soort 'tweelingaarde', een exoplaneet met zoveel mogelijk 'aardachtige' kenmerken misschien wel niet de meest voor de hand liggende plek is om naar buitenaards leven te zoeken.
|
|
|
|
|
|
|
|
Nieuwe testen laten een constante donkere energie én een vlak heelal zien
|
|
|
|
Sterrenkundigen van de Universiteit van Porthsmouth in Engeland hebben met behulp van nieuwe methodes aanwijzingen gevonden dat de donkere energie, die zorgt voor de versnelde expansie van het heelal, constant is én dat het heelal vlak is, dat wil zeggen dat de krommming van de ruimte van het heelal als geheel nul is. Bij die nieuwe methodes wordt gekeken naar …
|
|
|
|
|
|
|
|
Meten aan Overijsselse akkers met satellietbeelden
|
|
|
|
Onderzoekers van faculteit ITC van de Universiteit Twente hebben aan de hand van satellietbeelden de grondbedekking van vanggewassen op Overijsselse akkers bekeken. Voor hun onderzoek analyseerden de onderzoekers satellietbeelden uit 2017 en 2018. Ze publiceerden hun resultaten in het tijdschrift International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation. Het planten van een vanggewas tussen de belangrijkste teeltseizoenen is een maatregel …
|
|
|
|
|
|
|
|
ELT-instrument METIS bereikt ontwerp-mijlpaal
|
|
|
|
Het METIS-instrument dat onder leiding van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA) wordt gebouwd voor ESO’s toekomstige Extremely Large Telescope (ELT) in Noord-Chili heeft een belangrijke mijlpaal bereikt. Het voorlopig ontwerp is goedgekeurd. METIS, de afkorting van Mid-infrared ELT Imager and Spectrograph, zal de reusachtige hoofdspiegel van de ELT volledig benutten om een breed scala van wetenschappelijke onderwerpen te onderzoeken …
|
|
|
|
|
|
|
|
Mars had mogelijk ooit ringen en zal die in de toekomst weer krijgen
|
|
|
|
Op basis van berekeningen aan de baan van de kleine maan Deimos van Mars hebben wetenschappers van het SETI Instituut en de Purdue Universiteit ontdekt dat Mars miljarden jaren geleden wellicht dunne ringen heeft gehad. Mars heeft twee kleine manen, Phobos en Deimos, die in 1877 werden ontdekt. Over de herkomst van de twee maantjes van Mars was lang de …
|
|
|
|
|
|
|
|
