|
|
|
|
De Astroblogs van de afgelopen week
|
|
|
|
|
|
Planeten fotograferen: Mars, Jupiter en Saturnus staan nu mooi aan de avondhemel
|
|
|
|
Het valt niet mee: planeten fotograferen. Momenteel staan de planeten Mars, Jupiter en Saturnus elke keer als het helder is mooi te blinken aan de avondhemel, en dan denk ik: 'ik moet ze fotograferen voordat ze voorlopig weer even niet meer te zien zijn'. En dat heb ik de afgelopen weken diverse keren gepoogd te doen. Maar het vergt veel …
|
|
|
|
|
|
|
|
Leidse onderzoekers brengen vorming van sterrenstelsels in beeld
|
|
|
|
Een internationaal team van astronomen, met daarbij een hoofdrol voor onderzoekers van de Universiteit Leiden, heeft de brandstof voor het vormen van sterrenstelsels in kaart gebracht in het iconische Hubble Ultra Deep Field. De resultaten van het onderzoek zijn geaccepteerd voor publicatie in The Astrophysical Journal. Het onderzoek laat zien hoe sterrenstelsels gevormd worden en hoe ze groeien. Het toont …
|
|
|
|
|
|
|
|
Aardscheerder duikt even de atmosfeer boven Nederland in en uit
|
|
|
|
Dinsdagochtend omstreeks 05:53 uur plaatselijke tijd vloog een planetoïdeachtig object de aardatmosfeer binnen, om die vervolgens enkele tientallen seconden later weer te verlaten. De earthgrazer, of aardscheerder, is een betrekkelijk zeldzame verschijning tussen de duizenden meteoren en tientallen vuurbollen die jaarlijks boven Nederland zichtbaar zijn. Meer dan 110 mensen hebben de vuurbol in de vroege ochtend ook gezien. De passage …
|
|
|
|
|
|
|
|
De schaduw van het zwarte gat M87* wiebelt
|
|
|
|
Het EHT-team dat vorig jaar de eerste foto van de schaduw van een zwart gat publiceerde, heeft met de daarmee opgedane kennis archiefdata uit de periode 2009-2013 geanalyseerd en concludeert dat de schaduw over de jaren heen wiebelt. De resultaten van het team, met daarin onder anderen de promovendi Sara Issaoun en Christiaan Brinkerink van de Radboud Universiteit, en Sera …
|
|
|
|
|
|
|
|
Kleine maansatelliet DAPPER gaat de donkere eeuwen van het vroege heelal bestuderen
|
|
|
|
Het Amerikaanse National Radio Astronomy Observatory (NRAO) gaat samen met de NASA werken naar een missie, die bedoeld is om zwakke radiostraling uit de zogeheten 'donkere eeuwen' van het vroege heelal te detecteren. De missie zal worden gedaan door een kleine maansatelliet, de Dark Ages Polarimetry Pathfinder (DAPPER), die onderdeel zal uitmaken van de grote Artemis-missie van de NASA, de …
|
|
|
|
|
|
|
|
Aanwijzingen dat ook het noordelijk halfrond van Enceladus 'vers' ijs heeft
|
|
|
|
Door gebruik te maken van gegevens die gedurende maar liefst 13 jaar verzameld zijn door het ruimtevaartuig Cassini van de NASA heeft men aanwijzingen gevonden dat mogelijk ook het noordelijk halfrond van de maan Enceladus van Saturnus 'vers' ijs heeft, ijs dat door geologische activiteit relatief jong is en dat telkens vernieuwd wordt. Met Cassini's Visible and Infrared Mapping Spectrometer …
|
|
|
|
|
|
|
|
Onverwacht ultraviolet 'poollicht' rondom Rosetta's komeet 67P waargenomen
|
|
|
|
Dat er planeten en zelfs manen zijn met poollicht (aurora) is bekend. Maar nu blijkt zelfs komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko (kortweg 67P) in het verre ultraviolette deel ((Dat is het deel met golflengten van 122–200 nm.)) van het spectrum een poollicht te hebben. Van 2014 tot en met september 2016 vloog de Europese Rosetta ruimteverkenner daar op korte afstand omheen. Met de …
|
|
|
|
|
|
|
|
Vandaag begint de herfst - iedereen een fijne equinox gewenst!
|
|
|
|
Vanmiddag om 15.31 uur Nederlandse tijd is het equinox, hét moment dat het middelpunt van de zonneschijf de ecliptische lengte van 180°00'00" bereikt en dat middelpunt van noord naar zuid over de hemelequator trekt. Met deze herfst-equinox (Latijn: aequinoctium autumnale) begint per definitie de astronomische herfst, de weerkundige herfst was al op 1 september j.l. begonnen. Dag en nacht zijn overal …
|
|
|
|
|
|
|
|
Sterrenkundigen hebben een pi-Aarde ontdekt, een planeet met een omloopbaan van 3,14 dagen
|
|
|
|
Sterrenkundigen hebben een exoplaneet ontdekt die in precies 3,14 dagen om z'n ster draait. Hé, dat lijkt op pi (?), het getal dat de verhouding aangeeft tussen de diameter en omtrek van de cirkel. De planeet is ontdekt in de gegevens die in 2017 zijn verzameld met de Kepler ruimtetelescoop tijdens z'n K2 missie. Dit jaar kregen die waarnemingen een …
|
|
|
|
|
|
|
|
Halo rondom de Magelhaense Wolken voedt de Magelhaense Stroom
|
|
|
|
Sterrenkundigen weten al lang van het bestaan van de Magelhaense Stroom, een stroom van warm, geïoniseerd gas, dat met hoge snelheid vanuit de twee Magelhaense Wolken naar de Melkweg stroomt. De Grote en Kleine Magelhaense Wolken zijn twee onregelmatige dwergstelsels, die het Melkwegstelsel begeleiden en de gasstroom die vanuit de wolken naar de Melkweg stroomt en die meer dan de …
|
|
|
|
|
|
|
|
Donkere materie nog ongrijpbaarder dan gedacht
|
|
|
|
Donkere materie is nog ongrijpbaarder dan voorheen werd gedacht. Dat is de belangrijkste conclusie van een nieuwe studie door een groep wetenschappers onder wie Shin’ichiro Ando van het UvA-Institute of Physics. De resultaten van de nieuwe studie zijn deze week gepubliceerd in Physical Review D Rapid Communications. De ware aard van donkere materie blijft een van de grootste mysteries uit de …
|
|
|
|
|
|
|
|
Rusland breidt Venus exploratieprogramma verder uit met bouw eigen Venussonde
|
|
|
|
Rusland gaat een eigen Venus ruimtesonde bouwen met als doel om begin volgend decennium naar Venus af te kunnen reizen. Dit heeft het hoofd van Roscosmos Dmitry Rogozin op 15 september j.l. bekend gemaakt tijdens de HeliRussia-2020 expositie. De eerste missie van het Russische Venus exploratieprogramma bestaat uit de Venera-D missie, waar Rusland i.s.m. de VS momenteel aan werkt. Van oorsprong is deze missie een Russisch project maar sinds 2013 is de VS, alsook Japan, erbij betrokken. In mei j.l. maakte de wetenschappelijk directeur van het Russisch ruimtevaart onderzoeksinstituut (IKI) Lev Zeleny al bekend dat het Venus exploratie programma inhoudt dat alle missies naar Venus, naast een orbiter, ook een landermodule zullen bevatten. Verder werd bekend dat deze missie aan het einde van dit decennium zal plaatsvinden en mogelijk nog twee andere, eigen Russische Venus ruimtesondes, enkele jaren later de Venera-D zullen nareizen. Meer details over de Venusmissies zullen in de loop van 2021 door Roscosmos bekend gemaakt worden. Echter de onderhandelingen over Venera-D zullen in oktober met de VS verder gaan, en, met het oog op het coronavirus, zo mogelijk op afstand.
|
|
|
|
|
|
|
|
Het zal lastig worden om bewijs voor leven op Mars te vinden
|
|
|
|
NASA’s Perseverance rover is onderweg naar Mars, waar 'ie in februari volgend jaar zal arriveren en landen in de Jezero krater. De bedoeling is dat de Perseverance daar op zoek zal gaan naar bewijzen voor voormalig leven in de kleilagen van de krater - later in 2022 zal de Europese Rosalind Franklin rover ook naar sporen van voormalig leven op …
|
|
|
|
|
|
|
|
Ammoniaklek ontdekt in ISS
|
|
|
|
NASA en Roscosmos zijn in het weekend van 21 augustus j.l. op zoek gegaan naar de bron van een lekkage op het ISS. In 2019 werd het lek voor het eerst opgemerkt door NASA. De drie astronauten verbleven vanaf eind augustus tijdelijk in de Russische Zvezdamodule (de Ster), terwijl NASA en Roscosmos de oorzaak van het lek in andere delen van het ruimtevaartuig trachtte op te sporen. Nu is er een klein ammoniaklek gedetecteerd in het Amerikaanse deel van het Internationale Ruimtestation ISS, heeft Roscosmos bekend gemaakt, eraan toevoegend dat het incident geen bedreiging vormt voor de bemanningsleden. Ammoniak wordt gebruikt bij het overbrengen van warmte van het Amerikaanse segment op het ISS naar de ruimte. Matige ammoniakconcentraties zijn niet zo gevaarlijk, maar blootstelling aan hoge concentraties ervan kan een gevaar voor de gezondheid zijn.
|
|
|
|
|
|
|
|
SIDM-scenario betere kandidaat voor het vormen van donkere materie-arme sterrenstelsels dan CDM
|
|
|
|
Een onderzoeksteam bestaande uit astronomen van de Universiteit van Californië, Riverside en de Chinese Tsinghua Universiteit in Peking stellen dat ze een verklaring hebben gevonden voor het nagenoeg ontbreken van DM bij twee ultradiffuse sterrenstelsels, NGC 1052-DF2 en 1052-DF4. Het team heeft vastgesteld aan de hand van computersimulaties dat deze twee sterrenstelsels mogelijk hun massa verliezen door getijdeninteracties met hun gaststelsel NGC 1052. Deze beide sterrenstelsels NGC 1051-DF2 en -DF4 bevinden zich op een afstand van 65 miljoen lichtjaar van de aarde en zijn twee ultra-diffuse (met extreem lage helderheid) sterrenstelsels. Beiden behoren tot de categorie van satellietstelsels en draaien in een baan om een massief en helderder stelsel - NGC 1052. Recente waarnemingen van deze twee satellietstelsels tonen aan dat ze zeer weinig tot geen donkere materie bevatten.
|
|
|
|
|
|
|
|
NGC 663 & M72, ＂Karel Appel astrofotografie......＂
|
|
enne.... met de kreet "Karel Appelfotografie" wens ik te refereren aan hoe de beroemde kunstenaar Karel Appel ooit zijn manier van werken schijnt te hebben omschreven..."Ach, ik rotzooi maar wat aan". Deze opmerking is mij ooit heel lang geleden op de basisschool ter oren gekomen toen een (kl...piep...tzak) van een leraar mijn noeste rekenhuiswerk met deze manier van werken meende …
|
|
|
|
|
|
|
|
Hubble brengt Jupiter scherp in beeld - is er een nieuwe rode vlek aan het ontstaan?
|
|
|
|
De Hubble ruimtetelescoop heeft een nieuwe serie foto's van Jupiter gemaakt, de koning der gasreuzen in ons zonnestelsel. op 25 augustus 2020 maakte hij de foto's, toen Jupiter 653 miljoen km van ons verwijderd stond. Op de haarscherpe foto's is goed de Grote Rode Vlek te zien, de gigantische storm in de atmosfeer van Jupiter, die daar al eeuwen woedt. …
|
|
|
|
|
|
|
|
Voor het eerst is de afstand tot een snelle radioflitser direct gemeten
|
|
|
|
Sterrenkundigen zijn erin geslaagd om voor het eerst een directe meting te maken van de afstand van een snelle radioflitser. Dat deden ze met de Very Long Baseline Array (VLBA), een serie aaneengeschakelde radiotelescopen in de VS. Het gaat om 'Fast Radio Burst' (FRB) XTE J1810-197, die al in 2003 werd ontdekt, maar waarvan pas recent werd vastgesteld dat 'ie …
|
|
|
|
|
|
|
|
Variatie in sterrenwinden komt door buurster of buurplaneet
|
|
|
|
Een internationaal team van onderzoekers met Nederlandse sterrenkundigen heeft met waarnemingen en modellen laten zien dat de tot nu toe slecht begrepen grote verscheidenheid in de structuur van sterrenwinden komt door begeleidende sterren of door grote exoplaneten. De onderzoekers publiceren hun bevindingen in het vakblad Science. Sterrenkundigen breken al langere tijd hun hoofd over de vraag waarom de sterrenwinden van …
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
