Dubbelklikken voor de animatie. Credit: Steven Bellavia
In M101 is op vrijdag 19 mei een supernova verschenen, SN 2023ixf geheten, ontdekt door de Japanner Koichi Itagawa – dit was z’n 172e ontdekking! 
Het Windmolenstelsel (Messier 101 / NGC 5457) is een spiraalvormig sterrenstelsel in het sterrenbeeld Grote Beer, 21 miljoen lichtjaar van ons vandaan, en ten tijde van de ontdekking was de supernova van magnitude +14,9. Drie dagen later was z’n helderheid +11m, dus hij neemt in lichtkracht toe en is nu in het bereik van een middelgrote telescoop. De supernova is vlakbij NGC 5461 te vinden, een enorm HII gebied in één van de buitenste spiraalarmen van spiraalM101 – zie de afbeelding hieronder.
Credit: Eliot Herman
In 2011 was er ook al een supernova in M101 te zien geweest, die toen tot +9,9m kwam, dus dit stelsel is een actief producent van supernovae. Spectra duiden er op dat het hier om een type II supernova gaat, dus een zeer zware ster die aan het eind evan z’n korte, maar heftige leven geëxplodeerd is, een neutronenster of zwart gat achterlatend. Hieronder een zoekkaartje, hoe je M101 in de Grote Beer kunt vinden, door vanaf de bekende dubbelster Alcor en Mizar te ‘sterhoppen’ naar M101.
Credit: Stellarium
[Update 26 mei] Inmiddels is ook de ‘progenitor’ geïdentificeerd, de ster die is uitgebarsten tot supernova. Met Hubble hebben ze de ster vóór z’n explosie vastgelegd, zie de serie foto’s hieronder. Het gaat om een rode reuzenster van 12 zonsmassa en een schijnbare magnitude in het F814W-filter = 24,41 ± 0,06 mag, wat overeenkomt met een absolute magnitude van MF 814W = –5,42 mag; in het F555W-filter = 26,6 mag. Dat houdt in dat de ster een levensduur heeft van ongeveer ∼ 30 Myr (miljoen jaar).
Credit: NASA/ESA
