|
|
|
|
De Astroblogs van de afgelopen week
|
|
|
|
|
|
Hier is Webb's grootste foto tot nu toe: de CEERS Epoch 1 kleurenmozaïek
|
|
|
|
In het kader van de CEERS (The Cosmic Evolution Early Release Science) Survey heeft de Webb ruimtetelescoop in juni een stukje van de hemel in het sterrenbeeld Grote Beer gefotografeerd en van 690 individuele frames gemaakt met Webb's Near Infrared Camera (NIRCam) hebben ze bovenstaande schitterende kleurenmozaïek gemaakt. De foto is nog maar een middelmatige resolutie, hier de versie met …
|
|
|
|
|
|
|
|
Bewezen: proton heeft een beetje eigen charme
|
|
|
|
Onderzoekers van onder meer Nikhef en de VU hebben het eerste bewijs gevonden dat in het proton niet alleen up- en down-quarks voorkomen maar ook middelzware charm-quarks. Hun analyse van de grootste dataset ooit staat deze week in Nature. Theoretisch natuurkundige Juan Rojo (Nikhef/ VU) geeft toe dat het gek klinkt. In het proton, de kern van een waterstofatoom, zitten …
|
|
|
|
|
|
|
|
Zeldzame 'hete sub-Neptunus' exoplaneet ontdekt in de 'hete Neptunus woestijn'
|
|
|
|
Gebruikmakend van NASA's Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) heeft een internationaal team van sterrenkundigen een bijzondere en zeldzame exoplaneet ontdekt, eentje van de categorie 'hete sub-Neptunussen', planeten die dichtbij hun ster staan en daarmee heet zijn én die qua grootte en massa gelegen zijn tussen de aarde en Neptunus. TESS houdt zo'n 200.000 heldere sterren in de gaten en kijkt …
|
|
|
|
|
|
|
|
Was de interstellaire meteoriet CNEOS 2014-01-08 soms een 'boodschapper' van Planeet Negen?
|
|
|
|
Het verhaal van de bijzondere interstellaire meteoriet CNEOS 2014-01-08 is vaker op de Astroblogs verteld, eerst hier en toen daar. Laatste nieuws was dat Amir Siraj en Avi Loeb het plan hebben bedacht om de meteoriet, die indien hij heel is gebleven na z'n passage op 8 januari 2014 door de aardse dampkring pakweg 45 cm in diameter moet zijn, …
|
|
|
|
|
|
|
|
Aangescherpte beelden tonen de fotonring van het superzware zwarte gat M87*
|
|
|
|
Mei 2019 zagen we voor het eerst een foto van een zwart gat, een foto van M87* gemaakt met de Event Horizon Telescope (EHT). We zagen op de foto een vage, wazige oranjegekleurde ring rond een zwart centrum. Simulaties van zwarte gaten hadden voorspeld dat we mogelijk een dunne, heldere ring te zien zouden krijgen, een ring van fotonen die …
|
|
|
|
|
|
|
|
ESO-telescoop brengt spectaculaire kosmische dans in beeld
|
|
|
|
ESO’s Very Large Telescope (VLT) heeft het resultaat van een spectaculaire kosmische botsing in beeld gebracht: het sterrenstelsel NGC 7727 in het sterrenbeeld Waterman. Deze kolos is ontstaan uit de fusie van twee sterrenstelsels, een gebeurtenis die ongeveer een miljard jaar geleden is begonnen. In het centrum ervan bevindt zich het meest nabije paar superzware zwarte gaten dat we kennen. …
|
|
|
|
|
|
|
|
NameExoWorlds 2022: verzin een naam voor een planeet die door Webb is waargenomen
|
|
|
|
Voor de derde keer in de geschiedenis gaat de Internationale Astronomische Unie (IAU) een NameExoWorlds wedstrijd organiseren! Na de eerdere NameExoWorlds 2015 en NameExoWorlds 2019 wedstrijden is nu de NameExoWorlds 2022 gestart. Het gaat om twintig planeten die al eerder ontdekt zijn, maar die behalve een saaie catalogusnaam nog geen echte naam hebben én die waargenomen gaan worden door de …
|
|
|
|
|
|
|
|
De eerste sterren(-stelsels) zouden gevormd kunnen zijn door primordiale zwarte gaten
|
|
|
|
In de eerste milliseconden na de oerknal, welke zich 13,8 miljard jaar geleden afspeelde en waarbij ruimte en tijd ontstonden, was er vooral chaos, waarin uit de soep van losse atomen de eerste, lichte elementen werden gevormd. Door zogeheten kwantumfluctuaties was het mogelijk dat in die eerste momenten materie zo ver werd ineengedrukt dat zich direct al zwarte gaten vormden, …
|
|
|
|
|
|
|
|
Verrassing: tot 300m diepte is er géén water te vinden in de bodem onder NASA's InSight lander op Mars
|
|
|
|
Sinds 26 november 2018 staat NASA's Marslander InSight in de laagvlakte genaamd Elysium Planitia, vlakbij de evenaar van Mars. InSight (dat staat voor de Interior Exploration using Seismic Investigations, Geodesy and Heat Transport) is een missie om de inwendige structuur van de planeet Mars te onderzoeken. Eén van de onderzoeksdoelen was om te kijken of er water (of in bevroren …
|
|
|
|
|
|
|
|
Supernovarestant G106.3+2.7 is een PeVatron, een bron van kosmische straling
|
|
|
|
Er was maar liefst twaalf jaar nodig voordat de Fermi gamma-ruimtetelescoop alle informatie bijeen had vergaard, maar nu is het dan eindelijk zover: nu is vast komen te staan dat het supernovarestant G106.3+2.7 een PeVatron is, een bron van kosmische straling. In de schokgolf van de explosie van een supernova worden deeltjes tot bijna de lichtsnelheid voortgestuwd en krijgen ze …
|
|
|
|
|
|
|
|
Twijfels of veel van de sterrenstelsels die Webb zag echt wel zo ver weg staan
|
|
|
|
De kandidaat-sterrenstelsels te zien in de foto gemaakt met het NIRcam instrument van Webb van de cluster SMACS 0723-73 zouden zeer grote roodverschuivingen hebben, tot wel z=20 toe. Het gaat hier om fotometrische roodverschuiving, dat wil zeggen dat ze gebruikmakend van filters bij verschillende frekwenties kijken hoeveel licht er binnen komt en aan de hand daarvan de roodverschuiving en daarmee …
|
|
|
|
|
|
|
|
Kern van blazar J1924-2914 vastgelegd met de Event Horizon Telescope
|
|
|
|
Sterrenkundigen hebben met behulp van o.a. de Event Horizon Telescope (EHT) de kern van de verre blazar J1924-2914 met een ongeëvenaarde scherpte gefotografeerd. Blazars zijn sterrenstelsels met een actief superzwaar zwart gat in het midden, welke een energierijke straalstroom heeft die direct op de aarde is gericht (en gelukkig ongevaarlijk vanwege de enorme afstand). De foto's laten een straalstroom zien …
|
|
|
|
|
|
|
|
Ik geef het toe, ik heb de Huygens-weddenschap van donkere materie verloren
|
|
|
|
Op 2 september 2016 hield ik een lezing bij sterrenkundevereniging Christiaan Huygens in Papendrecht over de donkere sector van het heelal. Ik sloot die lezing af met een heuse weddenschap. De lezing ging over de donkere sector, het deel van het heelal waarvan de wetenschappers wel weten dat het er is, maar niet wat het is: donkere materie (26,8% van alle massa-energie …
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
