|
|
|
|
De Astroblogs van de afgelopen week
|
|
|
|
|
|
Cataclysmisch systeem ontdekt met de kortste omlooptijd nu bekend: 51 minuten
|
|
|
|
Sterrenkundigen hebben een zogeheten cataclysmische variabele ontdekt met de kortste omlooptijd die nu bekend is: in het systeem heb je een compacte witte dwerg (pakweg een halve zonsmassa gepropt in een bol zo groot als de aarde) waar een gewone ster vlakbij staat en beiden draaien in slechts 51 minuten om een gemeenschappelijk zwaartepunt. Zo'n cataclysmische variabele ster kan op …
|
|
|
|
|
|
|
|
Lachgas zou ook een biosignatuur kunnen zijn voor de aanwezigheid van leven op exoplaneten
|
|
|
|
Wetenschappers van de Universiteit van Riverside suggereren dat er iets ontbreekt op de lijst van chemische stoffen die astrobiologen gebruiken om te zoeken naar leven op exoplaneten, de zogeheten biosignaturen: lachgas. Scheikundigen spreken van distikstof(mono)oxide (N2O), een anorganische verbinding van stikstof en zuurstof. Artsen gebruiken het als verdovingsmiddel, in supermarkten wordt het gebruikt als drijfgas voor slagroomspuiten, veel jongeren gebruiken …
|
|
|
|
|
|
|
|
Stofstaart van Dimorphos - resultaat van de DART-inslag - gefotografeerd door SOAR telescoop
|
|
|
|
Op maandag 26 september sloeg NASA’s Double Asteroid Redirection Test (DART) sonde in op de kleine planetoïde Dimorphos, toen op 11 miljoen km afstand van de aarde. Twee dagen later namen de sterrenkundigen Teddy Kareta (Lowell Observatory) en Matthew Knight (US Naval Academy) foto's van Dimorphos met de 4,1 meter grote Southern Astrophysical Research (SOAR) Telescoop in Chili en daarmee …
|
|
|
|
|
|
|
|
Mogelijk is de 'oerkern' van het Melkwegstelsel gevonden
|
|
|
|
Een internationaal team van sterrenkundigen is er mogelijk in geslaagd om de 'oerkern' van het Melkwegstelsel te vinden, zijn 'poor old heart', zoals ze het noemen. Al lang wordt er getheoretiseerd dat er vrijwel zeker een oerkern van sterren bestaat in het centrum van het Melkwegstelsel, waar de rest van het stelsel in de loop van z'n bestaan omheen groeide, …
|
|
|
|
|
|
|
|
SWIFT J0503.7-2819 is mogelijk een intermediaire polar, dan weten jullie het vast
|
|
|
|
We duiken vandaag even in de wereld der cataclysmische variabelen (CV's), sterren die onregelmatig een grote toename in lichtkracht vertonen, om dan weer terug te vallen in hun sluimerende toestand. Cataclysmisch variabele sterren zijn dubbelsterren die uit twee componenten bestaan: primair een witte dwerg en een compagnonster die zijn massa verliest aan de dwerg. De sterren bevinden zich zo dicht …
|
|
|
|
|
|
|
|
Mogelijk gaat NASA SpaceX inschakelen om de levensduur van Hubble te verlengen
|
|
|
|
De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA en het commerciële ruimtevaartbedrijf SpaceX zijn deze week overeengekomen om de haalbaarheid te onderzoeken van het toekennen van een contract aan het bedrijf van Elon Musk om de Hubble ruimtetelescoop naar een hogere baan te brengen, met als doel de levensduur te verlengen. Hubble is sinds 1990 actief en draait in een baan om de aarde …
|
|
|
|
|
|
|
|
Webb heeft de verst verwijderde bolvormige sterrenhopen ooit waargenomen gefotografeerd
|
|
|
|
Een Canadees team van sterrenkundigen - het zogeheten NIRISS Unbiased Cluster Survey (CANUCS) team - heeft met behulp van de James Webb Space Telescope (JWST, kortweg Webb) de verst verwijderde bolvormige sterrenhopen ooit waargenomen geïdentificeerd We kennen bolvormige sterrenhopen goed, want alle sterrenstelsels worden omgeven door deze bolvormige conclomeraten van wel miljoenen sterren, onze Melkweg kent ook zo'n 150 bolhopen, …
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
"(in/just) a galaxy far far away". Ok...toegegeven....ik voel mij nu wel een beetje bezwaard omdat ik als doorwrocht Trekkie zijnde de ultieme beginfrase van Starwars GE-bruik en wellicht in de ogen van velen misschien zelfs wel MIS-bruik. Maar......ik moet toch IETS doen om dit astroblogje toch nog een beetje spannend te maken.....want......eerlijk gezegd is NGC 7177 echt niet meer dan …
|
|
|
|
|
|
|
|
De 'galactische onderwereld' van dode sterren is in kaart gebracht
|
|
|
|
Sterrenkundigen van de Universiteit van Sydney in Australië hebben voor het eerst een kaart gemaakt van de 'galactische onderwereld', zeg maar van de 'begraafplaats' van de Melkweg. Klinkt een tikkeltje luguber, maar we hebben het over 'dode sterren', de overblijfselen van zware sterren, dat zijn neutronensterren en zwarte gaten. Als zware sterren (minstens acht keer zo zwaar als de zon) …
|
|
|
|
|
|
|
|
De Verenigde Arabische Emiraten bouwen maanrover 'Rashid 2' voor missie Chang'e-7
|
|
|
|
China en Rusland kondigden in 2021 aan gezamenlijk aan een maanbasis te gaan werken die vanaf 2035 operationeel moet zijn. De maanexploratiemissies van beide landen betreffende dit project zijn resp. de Chang'e missie 4-8 en de Luna missies 25-27. Voor Chang'e-7 gaat China nauw samenwerken met de Verenigde Arabische Emiraten (VAE). De VAE zal de maanrover gaan bouwen, deze wordt 'Rashid …
|
|
|
|
|
|
|
|
Webb en Hubble hebben beiden uitgebreid de DART inslag vastgelegd
|
|
|
|
Maandag 26 september om 01:15 uur Nederlandse tijd sloeg de DART-sonde met een snelheid van 21.000 km/u in op de kleine planetoïde Dimorphos, dat alles op 11 miljoen km afstand van de aarde. Die inslag werd ook waargenomen en gefotografeerd in de ruimte door de NASA/ESA/CSA James Webb Space Telescope (JWST, Webb) en de NASA/ESA Hubble ruimtetelescoop! Het is voor het …
|
|
|
|
|
|
|
|
Luidste 'brul' in de kosmos al 13 jaar een mysterie
|
|
|
|
NASA's instrument de 'Absolute Radiometer for Cosmology, Astrophysics, and Diffuse Emission' (ARCADE) werd ooit gebouwd om zwakke hittesignalen van de eerste generatie sterren te vinden. Tot veler verrassing detecteerden een team van astrofysici en kosmologen zo'n 13 jaar geleden, met data van ARCADE, een signaal dat zes keer luider was dan verwacht. Deze kosmische 'brul' was, aldus de wetenschappers, te …
|
|
|
|
|
|
|
|
Dankzij beschermende corona om Magelhaense Wolken heen kunnen ze nog steeds sterren vormen
|
|
|
|
De Grote en Kleine Magelhaense Wolken zijn twee dwergstelsels van het Melkwegstelsel, die vanaf het zuidelijk halfrond makkelijk met het blote oog 's nachts te zien zijn. Naast de wolken zelf zijn er ook dunne langgerekte stromen van gas waargenomen, die het gevolg zijn van de interactie met de Melkweg, die met z'n zwaartekracht aan de wolken trekt. Dat gebeurt …
|
|
|
|
|
|
|
|
Ook op de maan sporen gevonden van de planetoïdeinslag waardoor de dinosauriërs uitstierven
|
|
|
|
Een onderzoeksteam van de Curtin Universiteit in Australië heeft door onderzoek aan maanstenen, die december 2020 naar de aarde zijn gebracht door de Chinese Chang'e-5 missie, sporen gevonden die mogelijk te maken hebben met de planetoïdeinslag op aarde waardoor 66 miljoen jaar geleden de dinosauriërs uitstierven. Alexander Nemchin en z'n team onderzochten in de maanstenen microscopisch kleine glaskralen (zie foto …
|
|
|
|
|
|
|
|
Mogelijk zijn sporen gevonden van de allereerste sterren in het heelal, Populatie III sterren
|
|
|
|
Er wordt al jaren door sterrenkundigen naar gezocht, naar sporen van de hypothetische Populatie III sterren, de allereerste sterren in het heelal, die in de eerste paar honderd miljoen jaar na de oerknal moeten zijn gevormd. Tot nu toe waren alle speurtochten naar deze sterren zonder resultaat en dat is ook niet zo gek, want je moet er héél ver …
|
|
|
|
|
|
|
|
Inslag van DART op Dimorphos gezien door de LICIACube satelliet
|
|
|
|
Maandag 26 september om 01:15 uur Nederlandse tijd sloeg de DART-sonde met een snelheid van 21.000 km/u in op de kleine planetoïde Dimorphos, dat alles op 11 miljoen km afstand van de aarde. Die inslag werd ook waargenomen en gefotografeerd door twee camera's aan boord van de kleine Italiaanse Cubesat for Imaging of Asteroids (LICIACube): de LICIACube Explorer Imaging for …
|
|
|
|
|
|
|
|
Tientallen nieuwe ontdekte zwaartekrachtlenzen werpen mogelijk meer licht op donkere materie
|
|
|
|
Eerder dit jaar was door Colin Jacobs van de Swinburne Universiteit een algoritme gemaakt om tientallen miljoenen foto's van sterrenstelsels te bekijken en dan te zeggen of er op de foto's zwaartekrachtlenzen staan, gekromde beelden van sterrenstelsels gelegen áchter de stelsels op de foto doordat die stelsels de ruimte krommen en het licht wat 'van achteren' komt afbuigen, zoals Einstein …
|
|
|
|
|
|
|
|
Schot in de roos voor DART!
|
|
|
|
Zou een scenario als Deep Impact of Armageddon nu tot het verleden behoren? DART is in ieder geval een begin, de ruimtesonde botste afgelopen nacht na een soepele nadering op de asteroïde Dimorphos, een rots die deel uitmaakt van het dubbel-asteroïde systeem Didymos/Dimorphos. DART is de allereerste planetaire verdedigingsmissie ooit. De DART-sonde, een klein voertuig - afmeting golfkar - sloeg …
|
|
|
|
|
|
|
|
NASA's livestream van DART's impactmissie op Dimorphos [update]
|
|
|
|
Vorige week berichtte ik reeds over DART, NASA’s Double Asteroid Redirection Test (DART), een ruimtevaartuig dat vanavond laat zal inslaan op de kleine asteroïde Dimorphos (voorheen Didymoon). Het is een eerste test, om een voor de Aarde toekomstige, en potentieel gevaarlijke asteroïde af te kunnen doen buigen. NASA verzorgt een livestream vanaf 00:00 NL'se tijd, en een persconferentie achteraf. Terwijl …
|
|
|
|
|
|
|
|
Zowaar, een Mars-analog habitat in het Utrechtse Lunetten!
|
|
|
|
In het groene Beatrixpark naast de Utrechtse wijk Lunetten, stuitte ik dit weekend tijdens een wandeling op een heuse versie van een Mars-analog habitat, een viertal, aan elkaar verbonden koepelvormige tenten, met de rode planeet als middelpunt. De habitat was opgezet ter ere van het 100-jarig bestaan van het Anton Pannekoek Instituut in Amsterdam en het 900-jarig bestaan van de …
|
|
|
|
|
|
|
|
Mysterieuze rimpelingen in de Melkweg werden veroorzaakt door een passerend dwergstelsel
|
|
|
|
Sterrenkundigen van de Lund Universiteit in Zweden hebben met behulp van gegevens van de Europese Gaia ruimtetelescoop aan kunnen tonen dat de buitenste delen van de schijf van de Melkweg rimpelingen vertoont en dat die ontstaan zijn door een botsing van de Melkwegstelsel met een dwergstelsel honderden miljoenen jaren geleden. Dat dwergstelsel staat nu in het sterrenbeeld Sagittarius en het …
|
|
|
|
|
|
|
|
Analyse van 'Breakthrough Listen' doelen geeft nieuwe limieten aan extragalactische technosignaturen
|
|
|
|
Afgelopen week werd in Parijs voor de 73e keer het International Astronautical Congress (IAC) gehouden, waar onder andere Astroblogger Daniela de Paulis bij was. Op dat congres werden de resultaten bekendgemaakt van een hernieuwde analyse die gemaakt was door Michael Garrett (University of Manchester) en Andrew Siemion (Berkeley SETI Director). Met de Green Bank Telescope (GBT) in de VS zijn …
|
|
|
|
|
|
|
|
NASA's InSight heeft meteorietinslagen op Mars 'gehoord'
|
|
|
|
Deze week werd bekend dat NASA's InSight Marslander in 2020 en 2021 vier inslagen van meteorieten op Mars heeft geregistreerd. Afgelopen maandag werd dit artikel in Nature Geoscience gepubliceerd waarin details te lezen zijn van die inslagen, die plaatsvonden op afstanden tussen 85 en 290 van de lokatie waar InSight zich bevind, in het Elysium Planitia gebied op Mars. InSight …
|
|
|
|
|
|
|
|
Vandaag begint de herfst – iedereen een fijne equinox gewenst!
|
|
|
|
Afgelopen nacht om 03.04 uur uur Nederlandse tijd is het herfst-equinox bereikt, hét moment dat het middelpunt van de zonneschijf bij de ecliptische lengte van 180°00’00” komt en dat middelpunt van noord naar zuid over de hemelequator trekt. Met deze herfst-equinox (Latijn: aequinoctium autumnale, waarbij aequinoctium 'gelijke nacht' betekent) begint per definitie de astronomische herfst, de weerkundige herfst was al …
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
![NASA's livestream van DART's impactmissie op Dimorphos [update]](https://www.astroblogs.nl/wp-content/uploads/2019/01/Didymos-credits-ESA.jpg)
