|
|
|
|
De Astroblogs van de afgelopen week
|
|
|
|
|
|
Universiteit van Amsterdam organiseert Nederlandse Sterrenkunde Olympiade 2023
|
|
|
|
De Nederlandse Sterrenkunde Olympiade wordt dit jaar georganiseerd door de astronomen van het Anton Pannekoek Instituut voor Sterrenkunde van de Universiteit van Amsterdam. Tussen 7 april en 7 mei kunnen alle leerlingen uit 5 havo en 5 en 6 vwo de vragen van de voorronde downloaden van sterrenkunde-olympiade.nl. Op 14, 15 en 16 juni is er voor de beste inzenders een programma met …
|
|
|
|
|
|
|
|
GHZ2/GLASS-z12 heeft een roodverschuiving van z=12,2 - wat houdt dat nou precies in?
|
|
|
|
December vorig jaar konden sterrenkundigen met de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) in Chili bevestigen dat het sterrenstelsel genaamd GHZ2/GLASS-z12, een roodverschuiving heeft van 12,2, of zoals het wordt aangegeven: z=12,2. OK, dat klinkt allemaal leuk, maar wat houdt dat precies in, een roodverschuiving van 12,2? Ik heb 15 jaar geleden al eens aandacht geschonken aan het begrip roodverschuiving en …
|
|
|
|
|
|
|
|
Nieuwe calibratie van afstanden m.b.v. Cepheïden houdt de Hubble spanning in stand
|
|
|
|
Gisteren had ik hier nieuws over de zogeheten S8-spanning, die gaat over de mate van klonterigheid van (donkere) materie in het heelal en waarover verschil bestaat tussen de waarden gemeten in het vroege en tegenwoordige (lokale) heelal. En nu is daar nieuws over een verwante discussie, die gaat over de snelheid waarmee het heelal uitdijt en die bekend staat als …
|
|
|
|
|
|
|
|
Webb laat zien dat donkere materie ook warm kan zijn
|
|
|
|
Hét standaardmodel van het heelal is het ΛCDM model, het model dat veronderstelt dat er in het heelal donkere energie (Λ) en donkere materie (CDM) is. CDM staat voor Cold Dark Matter, koude donkere materie, koud wil in dit verband zeggen dat het gaat om langzaam bewegende deeltjes, niet om deeltjes zoals neutrino's die met de lichtsnelheid reizen. Nou zijn …
|
|
|
|
|
|
|
|
Klonterigheid van donkere materie in het heelal gemeten: de S8 spanning blijft
|
|
|
|
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft de zogeheten klonterigheid (Engels: clumpiness) van donkere materie kunnen meten. Die klonterigheid wordt weergegeven met de parameter S8 en de uitkomst van de meting is dat de waarde ervan 0,76 bedraagt, een waarde die overeenkomt met andere metingen gedaan met zwaartekrachtlenzen in het nabije heelal. De waarde wijkt echter af van de waarde die …
|
|
|
|
|
|
|
|
Spectaculaire vondst bij Tresoar zet Eise Eisinga in ander licht
|
|
|
|
Over Eise Eisinga (1744-1828) is vaak geschreven dat hij een autodidact was. De bouwer van het Planetarium in Franeker zou ‘een eenzaam genie zijn dat zichzelf wiskunde en astronomie leerde’. Een spectaculaire vondst in de collectie van Tresoar rekent voorgoed af met dit beeld. In de archieven ontdekte Arjen Dijkstra, directeur van Tresoar, een handschrift met de summiere omschrijving ‘Meetkonst …
|
|
|
|
|
|
|
|
Prebiotische moleculen - bouwstenen van leven - ontdekt in stervormingsgebied IC348
|
|
|
|
Twee sterrenkundigen hebben in het stervormingsgebied IC348, dat deel uitmaakt van de Perseus Moleculaire Wolk, een open stercluster van slechts 2 tot 3 miljoen jaar oud, prebiotische moleculen ontdekt, moleculen die gezien worden als de bouwstenen van primitief leven. Susan Iglesias-Groth (Instituto de Astrofísica de Canarias) en Martina Marín-Dobrincicof (Polytechnic University of Cartagena) onderzochten de gegevens van waarnemingen gedaan met NASA's …
|
|
|
|
|
|
|
|
Relaxte clusters van sterrenstelsels bevestigen het ΛCDM-model
|
|
|
|
Waarnemingen door sterrenkundigen aan clusters van sterrenstelsels hebben aanwijzingen opgeleverd dat het ΛCDM-model, hét standaardmodel voor de evolutie van het heelal, juist is. De sterrenkundigen van SLAC National Accelerator Laboratory en Stanford University onder leiding van Elise Darragh-Ford keken naar de röntgenstraling afkomstig van 44 clusters van sterrenstelsels met de bedoeling om meer te weten te komen over de verdeling …
|
|
|
|
|
|
|
|
Bemanning van de Artemis II maanmissie is bekendgemaakt
|
|
|
|
De NASA en de Canadian Space Agency (CSA) hebben vandaag de namen bekendgemaakt van de vier astronauten die mee zullen gaan met de Artemis II maanmissie. Op NASA’s Johnson Space Center in Houston maakte NASA-baas Bill Nelson bekend dat de bemanning zal bestaan uit de NASA astronauten Reid Wiseman, Victor Glover en Christina Hammock Koch en de CSA astronaut Jeremy …
|
|
|
|
|
|
|
|
"De Koe" was de meest platte explosie ooit waargenomen
|
|
|
|
Het verhaal van "De Koe" is hier op de Astroblogs al meerdere mailen gepasseerd, zie dit rijtje met interessante blogs over het fenomeen. Voor degenen die vergeten zijn hoe het ook weer zat met de Koe, even de Koe in een notendop: Op 16 juni 2018 ontdekte de sterrenkundige Stephen Smartt met de ATLAS-HKO telescoop op Hawaï een bijzondere supernova …
|
|
|
|
|
|
|
|
"Bliksems" op de maan waargenomen
|
|
BREAKING: Voor het eerst hebben wetenschappers bliksem op de maan waargenomen. De observatie is verricht door de recent gelanceerde Lirpa-1 satelliet, die een bliksemdetector aan boord heeft. De elektrische ontladingen houden wellicht verband met de vreemde lichtflitsen die al langer op de maan worden waargenomen, de zogenaamde Transient lunar phenomenon. Hoe de ontladingen precies ontstaan is momenteel onduidelijk. Dit nieuws …
|
|
|
|
|
|
|
|
Waargenomen dat de straalstroom van een sterrenstelsel van richting verandert
|
|
|
|
Een internationaal team van sterrenkundigen is er in geslaagd om waar te nemen dat de straalstroom (of 'jet') van een ver verwijderd sterrenstelsel van richting verandert. Het stelsel heet PBC J2333.9-2343 en het stond eerst geclassificeerd als een radiostelsel, een sterrenstelsel dat veel radiostraling uitzendt. Maar sinds die straalstroom van het stelsel recent een enorme zwaai van maar liefst 90° …
|
|
|
|
|
|
|
|
Dag van de aarde 2023: lespakket en een oproep aan basisscholieren
|
|
|
|
Bijna tien jaar geleden, op 19 juli 2013, maakte de Amerikaanse ruimtesonde Cassini een indrukwekkende foto waarop zowel de planeet Saturnus als onze aarde en de maan te zien zijn. Ruimtevaartagentschap NASA had de opname van deze unieke foto aangekondigd en vroeg iedereen op die avond even te zwaaien naar Saturnus en Cassini. In de aanloop naar de Dag van …
|
|
|
|
|
|
|
|
Planetoïde Didymos draait zo snel rond dat er vanaf z'n evenaar materiaal de ruimte in slingert
|
|
|
|
Een team sterrenkundigen van de Universiteit van Alicante in Spanje heeft ontdekt dat de planetoïde Didymos zo snel ronddraait dat er materiaal vanaf z'n evenaar zo de ruimte in slingert. Didymos staat erg in het nieuws omdat het een maantje heeft, Dimorphos genaamd, waar op 26 september 2022 het 525 kg wegend projectiel DART insloeg - gadegeslagen door tal van …
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
