|
|
|
|
De Astroblogs van de afgelopen week
|
|
|
|
|
|
Superzware zwart gat UHZ1 in het vroege heelal lijkt ontstaan te zijn door een 'directe ineenstorting'
|
|
|
|
Met Webb's NIRSpec instrument hebben ze door waarnemingen aan de spectraallijnen kunnen vaststellen dat het superzware zwarte gat UHZ1 een roodverschuiving heeft van z=10,3, dat wil zeggen dat het reeds bestond toen het heelal 450 miljoen jaar oud was, de tijd dat de eerste sterren in het heelal zich aan het vormen waren. UHZ1 had toen al een massa van …
|
|
|
|
|
|
|
|
Cursiosity heeft zeshoekige patronen ontdekt in opgedroogde modder op Mars
|
|
|
|
De Marsrover Curiosity is in de Gale krater op Mars bezig om Mount Sharp te beklimmen, de centrale berg die 5 kilometer hoog is. Al in 2021 fotografeerde Curiosity met z'n Mastcam scheuren in de modder vlakbij de rots genaamd Pontours, in een gebied dat een soort overgang vormt tussen de lager gelegen kleirijke lagen en de hoger gelegen sulfaatrijke …
|
|
|
|
|
|
|
|
Webb: Earendel, de verst verwijderde ster ooit gezien, is blauw en heeft mogelijk een begeleider
|
|
|
|
Earendel is de verst verwijderde individuele ster in het heelal ooit waargenomen. Maart 2022 werd bekend dat met de Hubble ruimtetelescoop een ster was ontdekt die met een afstand van 28 miljard lichtjaar (lees: het licht deed er 12,9 miljard jaar over ons te bereiken) de verst verwijderde ster tot de aarde was ooit waargenomen. Die ster werd Earendel, genoemd …
|
|
|
|
|
|
|
|
Video: de Euclid Flagship Simulation
|
|
|
|
Op 1 juli j.l. werd Euclid gelanceerd, de Europese missie die tot doel heeft om een driedimensionale kaart van het heelal te maken en daarmee de geheimen te ontrafelen van de donkere materie emn donkere energie. Die kaart zal meer dan 1/3e van de hemel omvatten en pakweg tien miljard jaar terug in de tijd kijken. Sterrenkundigen hebben in het …
|
|
|
|
|
|
|
|
De Event Horizon Explorer (EHE) wil de fotonring van een zwart gat gaan bestuderen
|
|
|
|
Met de Event Horizon Telescope (EHT) zijn twee superzware zwarte gaten gefotografeerd, eerst het 6,5 miljard zonsmassa wegende M87* (alias Powehi), daarna ons eigen zwarte gat Sgr A*, dat ruim vier miljoen zonsmassa weegt. Een internationale groep van sterrenkundigen van het Center for Astrophysics | Harvard and Smithsonian (CfA) is nu bezig met een vervolgproject, dat ze de Event Horizon …
|
|
|
|
|
|
|
|
Gaia waarnemingen aan wijde dubbelsterren leveren bewijs voor alternatieve zwaartekrachtstheorie
|
|
|
|
Waarnemingen gedaan met de Europese Gaia ruimtetelescoop aan wijde dubbelsterren in de Melkweg laten overtuigend zien dat in gebieden met een lage zwaartekrachtsversnelling de zwaartekracht niet in overeenstemming is met de standaard-zwaartekrachtstheorie van Newton-Einstein, maar wel met een alternatieve zwaartekrachtstheorie. Het onderzoek aan de dubbelsterren is uitgevoerd door Kyu-Hyun Chae (Sejong University in Seoul) en hij gebruikte er de gegevens …
|
|
|
|
|
|
|
|
NASA en DARPA stellen Lockheed Martin aan als hoofdaannemer voor de nucleaire raket 'DRACO'
|
|
|
|
NASA en het Defense Advanced Research Projects Agency (DARPA) hebben recent Lockheed Martin, gevestigd in Littleton, Colorado (VS), aangekondigd als de hoofdaannemer voor de bouw en het testen van NASA en DARPA's nucleair aangedreven demonstratieraket 'DRACO'. DRACO staat voor 'Demonstration Rocket for Agile Cislunar Operations'. In 2027 wil NASA de DRACO in de ruimte gaan uittesten. Het nieuws over Lockheed …
|
|
|
|
|
|
|
|
Gunstige Perseïdenregen in de nachten van 12/13 en 13/14 augustus
|
|
|
|
In de nacht van zaterdag 12 op zondag 13 augustus vindt het jaarlijkse maximum van de meteorenzwerm Perseïden plaats. Tegen het einde van de nacht, tussen 3 en 4 uur, zijn tot 65 meteoren per uur te verwachten. Doordat het eigenlijke maximum zondag overdag valt zijn in de nacht na het maximum, van zondag op maandag, vrijwel evenveel ‘vallende sterren’ …
|
|
|
|
|
|
|
|
NASA's InSight lander laat zien dat Mars steeds sneller ronddraait
|
|
|
|
Dankzij metingen gedaan met NASA’s InSight Marslander hebben onderzoekers ontdekt dar Mars steeds sneller om z'n as roteert. De rotatiesnelheid versneld per jaar² met ongeveer 4 milliseconde, d.w.z. dat een Marsdag met een fractie van een milliseconde per jaar korter wordt. Vorig jaar december eindigde de InSight missie, omdat de lander geen stroom meer had vanwege stof op de zonnepanelen, …
|
|
|
|
|
|
|
|
Luna-25, Ruslands eerste maanlander sinds 1976, wordt vrijdag gelanceerd
|
|
|
|
Rusland heeft vandaag laten weten dat het komende vrijdag 11 augustus om 01.10 uur Nederlandse tijd de Luna-25 wil lanceren, een missie die een lander op de maan moet zetten. Dat zal de eerste maanmissie van Rusland sinds 1976 worden en dat gedurende de oorlog, die het land aan het voeren is met buurland Oekraïne. De Luna-25 lander heeft een …
|
|
|
|
|
|
|
|
Ook Belle II laat het zien: de lepton-universaliteit voldoet aan het standaardmodel
|
|
|
|
Recente metingen met de Belle II detector in Japan hebben bevestigd wat eind vorig jaar ook al door de LHCb detector van CERN in Zwitserland en Frankrijk werd gemeten: dat de zogeheten lepton-universaliteit precies voldoet aan het standaardmodel (SM), het model dat de elementaire deeltjes en de krachten daartussen beschrijft. Bij eerdere metingen was er een 'anomalie' geconstateerd, een schending …
|
|
|
|
|
|
|
|
Webb's metingen aan Cepheïden houden de Hubble spanning in stand
|
|
|
|
Sinds pak 'm beet 2016 is er een discussie tussen sterrenkundigen over de snelheid waarmee het heelal uitdijt en die tussen twee 'kampen' gevoerd wordt, een kamp van het vroege heelal die een uitdijingssnelheid H0 van 67 á 68 km/s/Mpc heeft gemeten en een kamp van het lokale, huidige heelal, die op H0 ∼ 71 - 75 km/s/Mpc uitkomt. Die …
|
|
|
|
|
|
|
|
Een simulatie van Aeolus’s verbranding in de aardse atmosfeer
|
|
|
|
Aeolus was een in 2018 gelanceerde weersatelliet van de ESA, genoemd naar Aeolus, een god uit de Griekse mythologie, de bewaarder van de winden. Aeolus' missie, gericht op het in kaart brengen van de winden op aarde, was volgens planning drie jaar, maar het werd met twee jaar verlengd. Dit jaar kwam er een einde aan de missie en kwam …
|
|
|
|
|
|
|
|
Ringnevel (M57) fenomenaal in beeld gebracht door Webb
|
|
|
|
De iconische Ringnevel (Messier 57) in Lier is door de Webb ruimtetelescoop fenomenaal in beeld gebracht. Vermoedelijk iedereen die 's zomers wel eens door een amateurtelescoop heeft gekeken zal 'm wel eens gezien hebben, een klein fragiel roodgeel gekleurd ringetje van licht met een blauwe kern, precies tussen de sterren β en γ Lyrae. Maar zoals de Webb ruimtetelescoop de …
|
|
|
|
|
|
|
|
Niet waarschijnlijk dat het superzware zwarte gat Sgr A* een compagnon heeft
|
|
|
|
Op een afstand van 27.000 lichtjaar van de aarde bevindt zich Sagittarius A* (kortweg Sgr A*), het superzware zwarte gat in het centrum van de Melkweg, dat 4,2 miljoen zonsmassa zwaar is. De meeste sterrenstelsel hebben zo'n zwaargewicht in hun centrum en sommigen daarvan zijn dubbel, vaak het gevolg van een eerdere botsing van het stelsel met een ander stelsel. …
|
|
|
|
|
|
|
|
Gammastraling van El Gordo waargenomen door Chandra
|
|
|
|
In navolging van mijn Astroblog gisteren over de zwaartekrachtlenzen in El Gordo, zoals waargenomen met Webb, nu een andere blog over El Gordo. Deze enorme cluster van sterrenstelsels is namelijk ook waargenomen met NASA's Chandra ruimtetelescoop en die heeft de gammastraling van het hete gas tussen de stelsels gedetecteerd en vastgelegd. El Gordo, of ACT-CL J0102-4915 zoals 'ie officieel heet, …
|
|
|
|
|
|
|
|
Zeer energierijke gammastraling van de zon gedetecteerd door HAWK
|
|
|
|
Je zou denken dat we de zon wel zo'n beetje in alle hoeken en gaten van het spectrum goed kennen en bestudeerd hebben, maar dat is toch niet het geval. Want het is pas nu het geval dat ze met de HAWK detector in Mexico voor het eerst vanaf de aarde gammastraling hebben waargenomen die afkomstig is van de zon. …
|
|
|
|
|
|
|
|
Webb legt de zwaartekrachtlenzen in de cluster van sterrenstelsels El Gordo vast
|
|
|
|
El Gordo is een enorme cluster van honderden sterrenstelsels, op een afstand van 7,3 miljard lichtjaar afstand ((Oftewel: toen het heelal nog maar 6,2 miljard jaar oud was.)) gelegen - voor die tijd/afstand was El Gordo (Spaans voor 'de dikke') de meest zware cluster die er toen was. De cluster is eerder al uitgebreid bestudeerd met de Hubble ruimtetelescoop, maar …
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
