Meervoudige planeetsystemen zijn normaal, maar anders dan het zonnestelsel

Vandaag werd op de 218e bijeenkomst van de American Astronomical Society – #aas218 voor intimi – bekendgemaakt dat men met de Kepler ruimtetelescoop maar liefst 170 sterren heeft ontdekt waar twee of meer exoplaneten omheen draaien. Het gaat om in totaal 408 exoplaneten van de 1.235 kandidaat-exoplaneten, waarvan de ontdekking februari dit jaar bekend werd gemaakt – een ontdekking die overigens nog bevestigd moet worden. Grosso modo kan je dus zeggen dat 1/3e van de planeten in ons Melkwegstelsel deel uitmaakt van een meervoudige planetensysteem. Net zoals de acht planeten in ons eigen zonnestelsel dus. Alleen blijken daarmee twee grote verschillen te zijn:

• In de meervoudige planeetsystemen liggen de meeste planeten allemaal in hetzelfde baanvlak. Dit in tegenstelling tot het zonnestelsel, waarin sommige planeten een baanvlak hebben dat nogal afwijkt van het equatoriale vlak van de zon. Venus en Mercurius bijvoorbeeld hebben een inclinatie van wel 7 graden. De meeste meervoudige planeetsystemen die Kepler zag hebben een inclinatie van hooguit 1 graad. De oorzaak van deze platheid ligt vermoedelijk in het tweede verschil:
• De meeste door Kepler gevonden meervoudige planeetsystemen ontberen zware, Jupiterachtige exoplaneten. Dergelijke planeten verstoren met hun zwaartekracht zo’n systeem en dat leidt tot afwijkingen in het baanvlak van sommige planeten. Geen Jupiters, dan heb je platte planeetsystemen. Kepler heeft overigens wel zware exoplaneten ontdekt, maar die zijn bijna allemaal in hun eentje vlakbij hun moederster te vinden, de zogenaamde Hete Jupiters.

Op de afbeelding rechtsboven zie je alle 170 meervoudige systemen. Met kleuren geven ze de relatieve grootte van de planeten aan: rood is telkens de grootste, dan geel, groen, cyaan, blauw en grijs. Yep goed geteld, de grootste systemen tellen zes planeten.

Infografiek van de bekendste planeetsystemen

Over meervoudige planeetsystemen gesproken: ik kwam onderstaande handige infografiek tegen, waarin informatie te zien is over de meest bekende planeetsystemen, te weten het zonnestelsel, Kepler-11, HD 10180 en Gliese  581. De groen-blauwe zone in de grafiek is de bewoonbare zone, waarin water in vloeibare vorm kan voorkomen.

Source Space.com: All about our solar system, outer space and exploration Bron: Space.com voor de vondst van de meervoudige planeetsystemen en opnieuw Space.com voor die infografiek.’