19 maart 2024

Planeet ontdekt bij Alpha Centauri, de meest nabije buur van de zon

Artistieke impressie van Alpha Centauri B en diens planeet. Het andere heldere object is Alpha Centauri A. De zon is te zien als heldere ster rechtsboven de planeet. De derde ster in dit systeem, Proxima Centauri, is zo lichtzwak dat deze niet zichtbaar is vanaf Alpha Centauri Bb. Klik voor een veel grotere versie!. Credit:ESO/L. Calçada/Nick Risinger (skysurvey.org)

Astronomen hebben een planeet van één aardmassa opgespoord die rond een ster in het Alpha Centauri-systeem draait. Het is de allerlichtste exoplaneet die ooit is opgespoord bij een zonachtige ster. Bovendien is het van alle ontdekte exoplaneten degene die het dichtst bij de aarde staat.Alpha Centauri is één van de helderste sterren aan de zuidelijke sterrenhemel en, met een afstand van slechts 4,3 lichtjaar, tevens de meest nabije buur van de zon. Hoewel het vanaf de aarde gezien één ster is, gaat het in werkelijkheid om een systeem van drie sterren: een dubbelster van twee zonachtige sterren, die Alpha Centauri A en B worden genoemd, plus een zwakke rode dwergster (Proxima Centauri) die op grote afstand rond dit tweetal draait. De afstand tussen Alpha Centauri A en B bedraagt ongeveer 30 keer de afstand tussen de aarde en de zon, hetgeen vergelijkbaar is met de afstand tussen Neptunus en de zon.Astronomen speculeren al sinds de 19de eeuw over planeten in het Alpha Centauri-stelsel, maar diverse zoekacties hebben niets opgeleverd: tot nu toe dan. De planeet draait op korte afstand rond de ster Alpha Centauri B en is ongeveer even zwaar als de aarde. Alpha Centauri B lijkt op de zon, maar is iets kleiner en lichtzwakker. De afstand tussen de planeet, Alpha Centauri Bb genoemd, en zijn moederster bedraagt slechts zes miljoen kilometer: dat is een stuk minder dan de afstand tussen Mercurius en de zon. Een ‘jaar’ duurt er slechts 3,23 dagen! De planeet zal dan ook geen leven kunnen ondersteunen.

Vergelijking tussen de zon en de drie sterren uit het Alpha Centauri-systeem. Credit: PHL@UPR Arecibo

Toch betekent de ontdekking van Alpha Centauri Bb dat mogelijk nog meer planeten rond Alpha Centauri B kunnen draaien: wie weet in de leefbare zone, de zone waarin vloeibaar water aan het oppervlak van een planeet kan voorkomen. Voorgaande ontdekkingen hebben namelijk uitgewezen dat de meeste lichte planeten deel uitmaken van stelsels met meerdere planeten. Bovendien zouden er ook planeten kunnen draaien rond Alpha Centauri A.De planeet is ontdekt met het HARPS-instrument, waarmee gezocht wordt naar kleine schommelingen in de beweging van sterren, die het gevolg zijn van de zwaartekracht van eromheen cirkelende planeten. In het geval van Alpha Centauri B gaat het om een zeer kleine schommeling: als gevolg van de zwaartekracht van de planeet beweegt de ster zo’n 51 cm per seconde heen en weer. Het is de hoogste nauwkeurigheid die ooit is bereikt met deze methode.

Gezien de massa van de planeet en de afstand tot de moederster, is Alpha Centauri Bb waarschijnlijk een door lava bedekte rotsplaneet. Credit: PHL@UPR Arecibo

Bron: European Southern Observatory.

Share

Comments

  1. Europese Astronomen! En met HARP van onze eigen Europese Zuidelijke Sterrenwacht.

  2. Jean Meeus zegt

    “De afstand tussen Alpha Centauri A en B bedraagt ongeveer 30 keer de afstand tussen de aarde en de zon, hetgeen vergelijkbaar is met de afstand tussen Uranus en de zon.”
    Nee, het is vergelijkbaar met de afstand tussen NEPTUNUS en de zon. Uranus staat op slechts 18
    astronomische eenheden van de zon.

  3. Mij te warm daar. Blijf lekker thuus in de achtertuun

Speak Your Mind

*