Roskosmos lanceert rap een onbemande Sojoez ter vervanging van de lekkende Sojoez MS-22
Rusland gaat op 20 februari a.s. een onbemand Sojoez MS-ruimteschip naar het ISS sturen ter vervanging van de Sojoez MS-22 die kampt met een lek. Roskosmos en NASA hebben recent druk overlegd over het lekkage probleem en over wat er moet gebeuren inzake de bemanningsrotatie. De lancering van dit Sojoez MS-23-ruimtevaartuig was aanvankelijk gepland voor […]
Ga dat zien: de planetariumfilm in Den Haag over de eerste foto van zwart gat M87*
Afgelopen woensdag was ik samen met Astrobloggers Jan Brandt en Paul Bakker in het Haagse One Planet (voorheen Omniversum) om daar de première bij te wonen van ‘Black Hole First Picture‘, de full-dome planetariumfilm over de eerste foto van zwart gat M87* alias Powehi. De Engelstalige film is gemaakt door de prijswinnende Nederlandse regisseur Robin […]
Potentieel ‘leefbare’ exoplaneet met de massa van de aarde ontdekt bij nabije ster
Een team van sterrenkundigen is er in geslaagd om bij een naije ster een potentieel ‘leefbare’ exoplaneet te ontdekken met een massa vergelijkbaar met die van de aarde. Het gaat om de planeet Wolf 1069 b, die draait om de rode dwergster Wolf 1069, die slechts 31 lichtjaar van ons vandaan staat in het noordelijke […]
Voor het eerst is de massa van een enkele witte dwerg gemeten met het zwaartekrachtlenseffect
Sterrenkundigen zijn er voor het eerst in geslaagd om van een andere ster dan de zon de massa te meten met behulp van het zwaartekrachtlenseffect, nou ja eigenlijk is het een variant ervan, het zwaartekracht-microlenseffect. Met behulp van twee telescopen heeft een team van sterrenkundigen onder leiding van Peter McGil (Universiteit van Cambridge) de witte […]
Voor het eerst is een vroege voorloper van een kilonova ontdekt
Sterrenkundigen zijn er in geslaagd om voor het eerst een stersysteem waar te nemen dat een vroege voorloper is van een zogeheten kilonova, de explosie die het gevolg is van de botsing en samensmelting van twee neutronensterren, waarbij zware elementen zoals goud worden geproduceerd. Stersystemen die ooit in de toekomst als kilonova zullen eindigen zijn […]
Over de laatste ontdekkingen met de Webb ruimtetelescoop
De James Webb Space Telescope (JWST), ontwikkeld door NASA met medewerking van het Europese en Canadese ruimtevaartagentschap, is een van de meest geavanceerde en veelbelovende ruimtetelescopen tot nu toe. Sinds de lancering in 2021 heeft de JWST al enkele opmerkelijke ontdekkingen gedaan. Een van de eerste ontdekkingen was de detectie van licht van een exoplaneet […]
Sterrenkundigen presenteren een nieuwe nauwkeurige kaart van de materie in het heelal
Deze week is een team van sterrenkundigen – onder andere van de Universiteit van Chicago en het Fermi National Accelerator Laboratory – gekomen met een nieuwe kaart, die de verdeling van de materie in het heelal heel nauwkeurig weergeeft. Voor de kaart is gebruik gemaakt van de gegevens van twee telescopen, de telescoop die gebruikt […]
Voor het eerst ziet Fermi de verduisteringen van gammastraling van een “spin” stersysteem
Sterrenkundigen zijn er in geslaagd om met de Fermi ruimtetelescopop van de NASA de verduistering van gammastraling te zien van een speciaal soort dubbelster, van een zogeheten “spin” stersysteem. Dergelijke systemen bevatten een pulsar, een zeer compacte neutronenster van pakweg de massa van de zon gepropt in een bolletje van zo’n 20 km doorsnede, wiens […]
Chandra ontrafelt de chaos van de botsing van drie clusters van sterrenstelsels
Onder andere met de Chandra röntgen-ruimtetelescoop van de NASA is onderzoek gedaan naar Abell 2256, een gigantische cluster van sterrenstelsels 780 miljoen lichtjaar van de aarde verwijderd. Wat zeg ik, één cluster, nee het zijn er in feite minstens drie, die in botsing zijn met elkaar en die een chaotisch patroon hebben opgeleverd van sterrenstelsels, […]
Breakthrough Listen heeft met kunstmatige intelligentie acht mogelijke signalen opgevangen van technosignaturen
Het Breakthrough Listen project is al sinds januari 2016 met behulp van de grote Green Bank radiotelescoop in West Virginia (VS) aan het ‘luisteren’ naar technosignaturen, naar radiosignalen van intelligente buitenaardse beschavingen. Recent hebben ze de hulp van kunstmatige intelligentie (Engels: artificial intelligence, AI) ingeschakeld om 480 uur aan gegevens te analyseren en dat heeft […]
Waarom draaien de kernen van sterren langzamer dan verwacht?
Onder bepaalde omstandigheden kunnen de kernen van sterren krimpen en dan gaan ze sneller roteren dan de buitenlagen van de ster. Tenminste, dat zeggen de theoretische modellen. Maar wat blijkt uit recent asteroseismologisch onderzoek, dat kijkt naar sterbevingen en -oscillaties: de kernen draaien langzamer dan verwacht! Over de vraag hoe dat kan hebben drie Franse […]
