Werd supernovarestant Sgr A Oost gevormd door de ‘Kanonskogel’?
In de kern van ons Melkwegstelsel ligt een supernovarestant genaamd Sagittarius A Oost, kortweg Sgr A Oost. Zoals te zien op de foto hierboven ligt Sgr A Oost vlakbij Sgr A*, het superzware zwarte gat. Nou verwacht je bij een supernovarestant ook een bron, een neutronenster, de overgebleven extreem compacte kern van de ster die […]
Sterclusters doen aan zelfregulering
Groepen mensen kunnen aan zelfregulering doen, maar dat blijkt ook gedaan te worden door sterren die deel uitmaken van clusters, open sterrenhopen. Onderzoek aan RCW 36, een grote interstellaire wolk van geïoniseerd waterstof (HII) op 2900 lichtjaar afstand van de aarde, heeft laten zien de sterren in die wolk doen aan zelfregulering, dat ze slechts […]
Verste detectie van een zwart gat dat een ster opslokt
Eerder dit jaar werd de Very Large Telescope (VLT) van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) gealarmeerd nadat een survey-telescoop een ongewone bron van zichtbaar licht had ontdekt. Samen met andere telescopen werd de VLT snel op deze bron gericht: een superzwaar zwart gat in een ver sterrenstelsel dat een ster had opgeslokt en de restanten […]
Sterrenkundigen speuren naar het op één na meest nabije superzware zwarte gat
Het meest nabije superzware zwarte gat kennen we heel goed, dat is Sagittarius A* in de kern van ons Melkwegstelsel, 27.000 lichtjaar van ons vandaan. Maar wat is het op één na meest nabije superzware zwarte gat? Het vermoeden bestaat dat dat een zwart gat van drie miljoen zonsmassa is (Sgr A* telt ruim vier […]
Ook het niet detecteren van een signaal zegt sterrenkundigen iets over de eerste sterrenstelsels
Al jaren zijn sterrenkundigen bezig om met netwerken van radiotelescopen een signaal van waterstof bij een golflengte van 21 cm te detecteren dat afkomstig is uit het zeer vroege heelal, het heelal van pakweg 200 miljoen jaar oud (het is nu 13,8 miljard jaar oud). In 2018 leken de radioantennes van EDGES in de woestijn […]
Astronomen ontdekken hoe flikkeringen in de schijf rond een zwart gat ontstaan
Astronomen van onder andere de Universiteit van Amsterdam hebben met een computersimulatie ontdekt hoe hoogfrequente schommelingen in de intensiteit van de röntgenstraling bij zwarte gaten ontstaan. Ze zagen dat de zeer dunne, sterk gekantelde accretieschijf rond een zwart gat mogelijk in tweeën scheurt en dat de ‘flikkeringen’ door het uitzetten en krimpen van de binnenste […]
Webb’s foto van SMACS 0723 staat op de cover van Time Magazine
TIME’s Top 100 Photos of 2022 is deze week verschenen en op de cover van Time Magazine prijkt de foto die de James Webb Space Telescope (JWST, kortweg Webb) gemaakt heeft van SMACS 0723, het ver verwijderde cluster van sterrenstelsels, dat Webb’s allereerste Deep Field opleverde. Ieder jaar komt Time met zo’n top 100 van […]
Sterrenkundigen nemen het intra-groepslicht tussen sterrenstelsels waar
Door gebruik te maken van een nieuwe techniek zijn sterrenkundigen er in geslaagd om het zogeheten intra-groepslicht waar te nemen, de uiterst zwakke gloed tussen sterrenstelsels. Dankzij die waarnemingen is men in staat om meer te weten te komen over de geschiedenis van de ‘verweesde’ sterren die zich in die intergalactische ruimte tussen de sterrenstelsels […]
Deeltjes in de jet van een blazar worden versneld door een schokgolf
Sterrenkundigen hebben met behulp van NASA’s Imaging X-Ray Polarimetry Explorer (IXPE), een röntgenruimtetelescoop die december vorig jaar werd gelanceerd, ontdekt dat de deeltjes in de jet of straalstroom van een blazar worden versneld door een schokgolf. Blazars zijn sterrenstelsels met een ‘Actieve Galactische Nucleus’ (AGN), een kern met een superzwaar zwart gat dat door toevoer […]
Voor het eerst is de ‘collimatie’ van de straalstroom/jet van een quasar waargenomen
Sterrenkundigen zijn er in geslaagd om met een netwerk van telescopen voor het eerst de zogeheten ‘collimatie’ van de straalstroom of jet van een quasar waar te nemen. Collimatie is een bekende term in de kringen van de astrofotografie en het betekent dat een brede bundel van lichtdeeltjes versmald wordt, gecollimeerd zoals dat heet. Bij […]
Webb onthult chemisch profiel van de atmosfeer van exoplaneet WASP-39 b
Een internationaal team van astronomen, onder wie sterrenkundigen van de Universiteit van Amsterdam en de Universiteit Leiden heeft het eerste ‘chemische profiel’ onthuld van de atmosfeer van een exoplaneet, een planeet rond een andere ster dan onze zon. Ze maakten het profiel met de zogeheten Early Release Science-data van de James Webb Space Telescope. De […]
