19 maart 2024

De grootste kaart van actieve superzware zwarte gaten (lees: quasars) is verschenen

Sterrenkundigen hebben de allergrootste kaart gepubliceerd van actieve superzware zwarte gaten in het heelal. Die zwarte gaten vormen door hun activiteit Active Galactic Nuclei (AGN) en die kennen we beter onder de naam van quasars. De kaart telt maar liefst 1,3 miljoen (!) quasars en die reiken … [Lees meer...]

Astronomen ontdekken met de XMM-Newton een zwart gat tijdens het ‘omdraaien van de accretieschijf-tafel’

Astronomen van de Universiteit van Michigan hebben met behulp van ESA's röntgentelescoop XMM-Newton een zwart gat ontdekt tijdens het zogenoemde ‘omdraaien van de accretieschijf-tafel’, of, met andere woorden, het gas in de accretieschijf wordt dan met zulke hoge snelheden in alle richtingen … [Lees meer...]

Wat was er eerst: zwarte gaten of sterrenstelsels?

Het is een kosmische kip-ei vraag: wat was er eerst, zwarte gaten of sterrenstelsels? Recent onderzoek met de Webb ruimtetelescoop lijkt het antwoord er op te geven. Zwarte gaten bestonden niet alleen aan het begin der tijden, ze brachten in de eerste vijftig miljoen jaar van het heelal ook nieuwe … [Lees meer...]

Wat hebben ze nou ontdekt? Het lichtste zwarte gat of de zwaarste neutronenster?

Gebruikmakend van de MeerKAT radiotelescoop in Zuid-Afrika heeft een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van Ben Stappers (The University of Manchester) een bijzondere ontdekking gedaan. Vlakbij de milliseconde pulsar PSR J0514−4002E, die 170 keer per seconde om z'n as draait en … [Lees meer...]

BlackGEM-telescopen op de La Silla-sterrenwacht in Chili officieel geopend

Minister Robbert Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft op ESO’s sterrenwacht La Silla officieel de BlackGEM-array van telescopen geopend. BlackGEM bestaat uit drie optische telescopen die lichtflitsen gaan zoeken van samensmeltende zwarte gaten en neutronensterren. BlackGEM is … [Lees meer...]

Ontbrekende schakel gevonden: supernovae brengen zwarte gaten of neutronensterren voort

Astronomen hebben een direct verband gevonden tussen de explosieve dood van zware sterren en de vorming van de meest compacte en raadselachtige objecten in het heelal – zwarte gaten en neutronensterren. Met behulp van de Very Large Telescope (VLT) en de New Technology Telescope (NTT) van de Europese … [Lees meer...]

Boekbespreking: De Onweerstaanbare Aantrekking van de Zwaartekracht, van Luciano Rezzolla

Boeken over zwaartekracht, daar zijn er al heel wat van verschenen. En deze maand kwam er nog eentje bij. Saai? Nee, zeker niet. Zwaartekracht is een hot topic. Zoals auteur Luciano Rezzolla zelf uitlegt, de titel van het boek gaat niet alleen over het feit dat alles wat massa heeft elkaar aantrekt, … [Lees meer...]

Tentoonstelling Into the Black Hole in het Valkhof Museum in Nijmegen

Met de kerstvakantie voor de deur is de tentoonstelling Into the Black Hole vast en zeker een leuk uitstapje! Into the Black Hole is te bewonderen in museum het Valkhof in Nijmegen en belooft een spectaculaire reis die veel verder gaat dan Nijmegen, namelijk een 'reis naar de giganten van de kosmos, … [Lees meer...]

Nederlandse sterrenkundigen bewijzen laatste stukje gaskringloop zwart gat

Drie sterrenkundigen uit Nederland hebben bewezen dat gas dat eerder bij een superzwaar zwart gat verwarmd was en naar de buitenwijken van het sterrenstelsel stroomde en afkoelde, weer terug in de richting van het zwarte gat beweegt. Er waren indirecte aanwijzingen voor deze theorie, maar het is … [Lees meer...]

Donkere materie zou helpen het ‘finale parsec probleem’ op te lossen

Het wordt het finale parsec probleem genoemd: als superzware zwarte gaten in twee sterrenstelsels die aan het botsen zijn naar elkaar toe komen dan naderen ze elkaar tót een afstand van ongeveer 1 parsec (da’s 3,2 lichtjaar) en dan vertragen ze en blijven ze vreemd genoeg van elkaar vandaan, zo … [Lees meer...]