Welke hemelverschijnselen zijn deze maand mooi om met een verrekijker te bekijken? Dat zet ik hieronder weer op een rijtje. Om objecten te vinden is er de website theskylive.com en er zijn handige planetarium-apps, zoals Stellarium Mobile, Google Sky, Skywalk en Skymap.
De ‘Sterrengids 2024’ en ‘Jaarboek sterrenkunde 2024’ zijn aanvullende papieren hulpmiddelen.
Eerst even op een rijtje wanneer de maan stoort
Maanfasen
2 april | laatste kwartier
8 april| nieuwe maan
Totale zonsverduistering (Mexico, VS, Canada)
In Europa is er niets van te zien.
15 april | eerste kwartier
Planeten en kometen
De zichtbaarheid van Mercurius gaat met de start van april rap achteruit. De eerste dagen is de planeet nog laag boven het westen te vinden, als je goed je best doet. Het duurt vervolgens tot augustus, voordat Mercurius weer goed te zien is, dan start een gunstige ochtendverschijning.
Venus is deze maand niet zichtbaar aan de ochtend of -avondhemel. Ze komt kort voor de zon op. Begin juni 2024 zal Venus achter de zon langs bewegen en pas in oktober kan ze zich aan de schemering ontworstelen en wordt dan ’s avonds weer zichtbaar.
Maar … het is wél mogelijk om Venus overdag te zien met een verrekijker. Venus staat nu rechts van de zon, dus zorg dat je het hemelgebied rechts van de zon kunt zien, maar de zon zelf net niet. Hiermee voorkom je dat je per ongeluk in de zon kijkt en je hebt ook geen last van hinderlijke reflecties door de zon die schuin je kijker in schijnt.
Een strakblauwe schone lucht is nodig voor een succesvolle zoektocht. Venus zal er uit zien als een minibolletje. De volgende mogelijkheid om Venus als sikkel te zien is februari/maart 2025. Dat is rondom die tijd dat Venus tussen de zon en de aarde door beweegt.
Mars komt net voor de zon op en is met een verrekijker misschien wel te vinden, maar dat is niet zo interessant. Behalve op de vroege ochtend van 11 april, zie de dagkalender bij 11 april.
Jupiter is ’s avonds te zien als een heldere ster in westen, maar in de loop van april nadert de reuzenplaneet de zon en verdrinkt in de ochtendschemering. Begin van de maand kun je de vier manen Europa, Io, Ganymedes en Callisto in een verrekijker zien, als ze schijnbaar ver genoeg van Jupiter af staan. Ze staan dicht bij Jupiter, op één lijn met de planeet. Staat een Jupiter-maan voor, achter of erg dicht bij het planeetschijfje, dan kun je die maan niet zien. Kijk op een planetarium-app (goed inzoomen op Jupiter) om de stand van de manen te zien op een bepaald tijdstip.
De tweede week van april staat komeet 12P/Pons-Brooks in de buurt van Jupiter.
Saturnus is nauwelijks zichtbaar, maar zie de dagkalender bij 11 april.
Uranus kroop in maart steeds dichter naar Jupiter en op 20 april kun je het stel in één verrekijkerbeeldveld vangen. Uranus verdwijnt samen met Jupiter in de loop van april in de schermergloed.
KOMETEN
2024 belooft een interessant kometenjaar te worden. In het najaar is er goede hoop op een fraaie show van komeet C/2023 A3 (Tsuchinshan–ATLAS). Het kan ook tegenvallen bij zo’n nieuw ontdekte komeet, we gaan het zien!
KOMEET 12P/PONS-BROOKS
Tijdens de landelijke sterrenkijkdagen heb ik op 16 maart aan de bezoekers deze leuke komeet kunnen tonen in een gewone 10×50 verrekijker. Hij zag er uit als een wattig sterretje met een hint van een staart. Pons-Brooks heeft een omlooptijd van 71 jaar en gaat op 2 april op 0,78 AE (1 AE = afstand aarde – zon) door zijn perihelium. In april wordt mogelijk een magnitude 4 bereikt, maar door de nadering tot de zon moeten wij aardbewoners van het noordelijke halfrond afscheid gaan nemen van de komeet.
Zie https://theskylive.com/12p-info voor kaartjes en veel info. En zie 10 april in de dagkalender!
Dagkalender voor de astroverrekijker april 2024
Do 4 april
De variabele ster Algol (zie bij DSO-19, oftwel M34, in het boek) zwakt in de avondschemering af in helderheid, en om 00.30 uur is het een ster van nog naar magnitude 3,4. Daarna neemt de helderheid weer toe en in de vroege ochtend om 05.24 uur feet Algol de normale helderheid van magnitude 2.1 weer te pakken. Op zich gebeurt dit heel vaak, elke 2,867 dagen herhaalt dit proces zich, maar het gebeurt niet zo vaak dat je de hele (primaire) bedekkingscurve in één nacht kunt volgen.
Wo 10 april
Het is te hopen dat het vanavond goed helder is, want bij het donker worden van de hemel kun je een unieke samenstand bezichtigen, waarbij je verrekijker zeket toegevoegde waarde zal hebben. In het noordwesten staan de maan – als zeer smalle sikkel – en Jupiter dicht bij lekaar aan de hemel. Een prachtig gezicht, helemaal met de verrekijker. Dat is sowieso het geval, maar nu krijg je twee mooie extra’s! Ten eerste staat Uranus staat 2 graden ten noorden van Jupiter. En ten tweede , zo’n 4 graden onder de maansikkel staat komeet 12p/ Pons Brooks in dezelfde hemelstreek. Met wat geluk zal er een staart(je) te zien zijn!
Hou je van een uitdaging mag je eind van de nacht (dus donderdagmorgen) proberen of je een glimp kan opvangen van de zeer nauwe samenstand van Mars en Saturnus. De planeten zijn beiden van magnitude 1 en staan maar een halve graad uit elkaar. kijk op een planetarium-app of livesky.com hoe laat de planeten precies opkomen op jouw plaats. Als ze een paar graden boven de horizon staan, ongeveer 6.15 uur, dan lukt het misschien om het planetenpaar te spotten. De lucht moet goed transparant zijn en een vrij uitzicht op de oostelijke horizon is een vereiste.
Za 20 april
En weer een nauwe planeetsamenstand in de schemering. Dit keer staan jupiter en Uranus slechts een halve graad van elkaar vandaan. Kijk rond 21.30 uur in de avond.
Dat was het voor nu, in mei weer verder 🙂
Wowie, 10 april. Da’s best een unieke samenstand. Ik kijk er naar uit. Soort van vier halen één betalen.