10 juni 2025

Chandra ziet twee clusters van sterrenstelsels die opnieuw met elkaar gaan botsen

Credit: X-ray: NASA/CXC/CfA/Stroe, A. et al.; Optical: PanSTARRS; Radio: ASTRON/LOFAR; Image Processing: NASA/CXC/SAO/N. Wolk

Botsingen van twee clusters van sterrenstelsels zijn al vaak waargenomen, meestal doordat de botsing leidt tot de verhitting van het gas tussen de clusters tot enorm hoge temperaturen, waardoor röntgenstraling wordt uitgezonden. Maar het systeem PSZ2 G181 is anders: de twee clusters van dat systeem zijn een miljard jaar geleden al eens in botsing met elkaar gekomen en in de toekomst gaat dat opnieuw gebeuren, aldus waarnemingen gedaan met de röntgen-ruimtetelescoop Chandra van de NASA. PSZ2 G181.06+48.47 (kortweg PSZ2 G181) staat 2,8 miljard lichtjaar van ons vandaan en de twee clusters die er deel van uitmaken bestaan uit duizenden sterrenstelsels. Eén miljard jaar geleden zijn ze al eens gebotst en dat heeft toen geleid tot het ontstaan van schokgolven, die het intergalactische gas tussen de sterrenstelsels voor zich uit vegen. Daardoor zijn er twee boogvormige structuren ontstaan, die radiogolven uitzenden, welke op de foto als de rode bogen te zien zijn. Deze zijn onder andere bestudeerd door de Lofar radiotelescoop in West-Europa. De bogen dijen door de schokgolven nog steeds uit en inmiddels staan de noordelijke en zuidelijke boog 11 miljoen lichtjaar van elkaar vandaan.

Credit: X-ray: NASA/CXC/CfA/Stroe, A. et al.; Optical: PanSTARRS; Radio: ASTRON/LOFAR; Image Processing: NASA/CXC/SAO/N. Wolk

De waarnemingen met Chandra laten zien dat de twee clusters ook nog uit elkaar gaan, maar dat de snelheid waarmee dat gebeurt verminderd. Op een gegeven moment zal de zwaartekracht het weer winnen en zullen ze weer naar elkaar toegaan om voor de tweede keer te botsen.

Over de botsing van de twee clusters zijn drie vakartikelen verschenen:

Bron: Chandra.

Share

Speak Your Mind

*