14 februari 2025

De Astroblogs van Arie Nouwen

In de Phoenix cluster is gas extreem aan het afkoelen, zo laat Webb zien

De Phoenix cluster is een enorme verzameling van zo'n 1.000 sterrenstelsels die allemaal gravitationeel aan elkaar verbonden zijn, op 5,8 miljard lichtjaar van de aarde. In de kern van de cluster staat een groot en zwaar sterrenstelsel en daar blijkt een grote stervorming gaande te zijn. En dat is … [Lees meer...]

Sterrenhoop toont zijn kleurenpracht op 80 miljoen pixels tellende ESO-opname

De Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) heeft een prachtige afbeelding van tachtig miljoen pixels vrijgegeven van de sterrenhoop RCW 38. De opname is gemaakt met ESO’s Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy (VISTA) in de Atacama-woestijn in Chili. RCW 38 is een stellaire … [Lees meer...]

Valentijnsdag komt er aan: Chandra viert het met een kosmisch boeket

Morgen is het weer zo ver: 14 februari, Valentijnsdag. Bij de NASA grijpen ze dat ieder jaar weer aan om er een mooie foto van iets uit de kosmos aan te wijden en dit jaar is dat wederom het geval. Met NASA's Chandra röntgen-ruimtetelescoop, aangevuld met gegevens van Hubble en de Atacama Large … [Lees meer...]

KM3NeT detecteert neutrino met hoogste energie ooit

Het KM3NeT-samenwerkingsverband kondigt de detectie aan van een kosmisch neutrino met een recordenergie van ongeveer 220 PeV, gemeten in de diepte van de Middellandse Zee. Een buitengewoon signaal dat overeenkomt met een neutrino met een energie van zo’n 220 PeV (220 x 1015 elektronvolt of 220 … [Lees meer...]

Webb, Hubble en ALMA hebben de protoplanetaire schijf rondom HH30 nauwkeurig in beeld gebracht

In het sterrenbeeld Stier (en een klein stukje in Voerman) ligt de Taurus molecular cloud (TMC-1), een grote wolk van gas tussen de sterren, pakweg 430 lichtjaar van ons vandaan. Het is een stervormingsgebied, vol met pas gevormde sterren van 1 á 2 miljoen jaar oud - vergeleken met de zon (4,5 … [Lees meer...]

Mogelijk is er weer een multi-messenger gebeurtenis waargenomen met zwaartekrachtgolf S250206dm

Mogelijk hebben wetenschappers op donderdag 6 februari jongstleden weer een 'multi-messenger gebeurtenis' waargenomen, een uitbarsting aan de hemel waarvan zowel zwaartekrachtgolven, straling als deeltjes zijn waargenomen. Mocht dat inderdaad zo zijn dan is het in de geschiedenis de tweede keer dat … [Lees meer...]

Euclid heeft een prachtige Einsteinring ontdekt middenin het sterrenstelsel NGC 6505

Het sterrenstelsel NGC 6505 werd al in 1884 ontdekt - ruim 140 jaar geleden - maar nu pas hebben sterrenkundigen in het centrum van dat stelsel een complete Einsteinring ontdekt, een bijzondere vorm van een zwaartekrachtlens. De Einsteinring werd ontdekt door de Europese Euclid ruimtetelescoop, die … [Lees meer...]

Donkere materie domineerde in het vroege heelal

Door onderzoek aan de halo's rondom twee quasars op 13 miljard lichtjaar afstand hebben sterrenkundigen kunnen vaststellen dat donkere materie dominant was in het vroege heelal. Quasars zijn sterrenstelsels met een zeer actief superzwaar zwart gat in hun kern, dat zoveel straling uitzend dat de rest … [Lees meer...]

Nederlands satellietinstrument SPEXone produceert wereldkaart fijnstof

NASA lanceerde op 8 februari 2024 klimaatsatelliet PACE met aan boord het Nederlandse fijnstofinstrument SPEXone. Een jaar lang observeren levert nu een driedelige wereldkaart op van aerosolen. Die toont de verspreiding van fijne en grove aerosolen en van deeltjes die zonlicht reflecteren of juist … [Lees meer...]

Gemini North en LOFAR ontdekken de grootste radio-jet ooit in het vroege heelal

Met de internationale Gemini North-telescoop en de Nederlandse LOFAR-telescoop hebben astronomen de grootste radio-jet ooit in het vroege heelal gekarakteriseerd. Zulke grote radio-jets zijn in het verre heelal moeilijk te vinden. Met deze waarnemingen hebben astronomen meer inzicht gekregen in de … [Lees meer...]