Sterrenkundigen hebben deze week de COSMOS-Web field gepubliceerd, een database en kaart van het heelal met maar liefst 780.000 sterrenstelsels, waargenomen door de Webb ruimtetelescoop tot ver in het diepe heelal. In 204 heeft de Hubble ook al eens zo'n deep field gefotografeerd, waarop toen bijna … [Lees meer...]
AI PHOEBAI moet schat aan informatie over dubbelstersystemen gaan opleveren
5 juni 2025 door Reageer
Een dubbelster- of binair stersysteem is een systeem van twee sterren die door zwaartekracht aan elkaar gebonden zijn en om elkaar heen draaien. Ze kunnen worden gedetecteerd met technieken zoals spectroscopie. Het waarnemen is complex, met name als ze elkaars vlakken kruisen (gezien vanaf ons … [Lees meer...]
Een cluster van maar liefst 11 quasars waargenomen, de Kosmische Himalaya’s
4 juni 2025 door Reageer
Quasars zijn sterrenstelsels met een superzwaar zwart gat in hun centrum dat zeer actief is omdat er continu grote hoeveelheden materie naar toe stromen, waardoor de omringende accretieschijf zeer heet wordt en energierijke straling en deeltjes uitzendt. Ook in het vroege heelal kwamen er al … [Lees meer...]
Hubble laat zien dat het maar de vraag is of het Melkwegstelsel en Andromedastelsel zullen botsen
3 juni 2025 door Reageer
Lang werd gedacht dat het zeker is dat ons Melkwegstelsel en het Andromedastelsel over ongeveer 4,5 miljard jaar zullen botsen. Maar waarnemingen gedaan met Hubble en Gaia laten zien dat het de vraag is of dat daadwerkelijk gaat gebeuren. Er lijkt een kans van 50% te zijn dat de twee grote … [Lees meer...]
Met nieuwe metingen van Webb lijkt de Hubble-spanning te kunnen worden opgelost
28 mei 2025 door Reageer
Al bijna tien jaar is er een felle discussie gaande over de vraag met welke snelheid het heelal uitdijt, een discussie die de Hubble-spanning is gaan heten. Maar recente metingen gedaan met de Webb ruimtetelescoop door een team van sterrenkundigen onder leiding van Wendy Freedman (Universiteit van … [Lees meer...]
Lo and behold: Webb’s diepste blik op het heelal, de cluster Abell S1063
27 mei 2025 door Reageer
De Webb ruimtetelescoop hebben ze maar liefst 120 uur laten kijken naar een klein stukje aan de hemel, ergens in het zuidelijke sterrenbeeld Kraanvogel (Grus). Daar bevindt zich Abell S1063, een cluster van sterrenstelsels op pakweg 4,5 miljard lichtjaar afstand. Jaren terug hebben ze met de Hubble … [Lees meer...]
Kosmisch strijdtoneel: astronomen zien gevecht tussen twee verre sterrenstelsels
21 mei 2025 door Reageer
Astronomen zijn voor het eerst getuige geweest van een heftige kosmische botsing waarbij een sterrenstelsel een ander sterrenstelsel doorboort met intense straling. Hun bevindingen, die vandaag in Nature zijn gepubliceerd, laten zien dat door deze straling de stervorming in het getroffen stelsel … [Lees meer...]
Een nieuwe recordhouder verst verwijderd sterrenstelsel en weer is ‘ie ontdekt door Webb
19 mei 2025 door Reageer
Er is weer een nieuwe recordhouder in de categorie verst verwijderde sterrenstelsels. Met de Webb ruimtetelescoop - geen verrassing meer - is een sterrenstelsel ontdekt dat een roodverschuiving z heeft van 14,44, hetgeen bevestigd is met een Lyman-α break emissielijn middels NIRSpec/prism … [Lees meer...]
Ursa Major III/UNIONS 1, het kleinste sterrenstelsel ooit ontdekt of toch een gewone open sterrenhoop?
14 mei 2025 door Reageer
Meestal is het in de sterrenkunde groot, groter, grootst. Maar het kan ook andersom zijn: klein, kleiner, kleinst. En die laatste term is van toepassing op Ursa Major III/UNIONS 1, een groepje sterren bij elkaar in het sterrenbeeld Grote Beer op 33.000 lichtjaar afstand, dat mógelijk het kleinste … [Lees meer...]
Markarian’s Ketting gefotografeerd vanuit het Sagittarius observatorium
13 mei 2025 door Reageer
De laatste tijd boffen we enorm met het weer en da's eindelijk goed nieuws, na de zeer teleurstellende grijze winter. Het enige is dat het rond deze tijd in het jaar pas laat donker wordt (nu zo'n beetje pas rond 22.30 uur) en de waarnemingen dus pas laat kunnen starten. Omdat er de volgende dag … [Lees meer...]
