19 maart 2024

Recensie Skywatcher comacorrector F4 versus Televue Paracorrector Type 2

Jurgen Kobierczynski is onze nieuwe Astroblog-auteur, de eerste uit België

Recensie Skywatcher comacorrector F4 versus Televue Paracorrector Type 2

Hallo, mijn naam is Jurgen Kobierczynski en sinds enkele jaren ben ik actief als amateur-astrofotograaf.

Arie Nouwen had mij gevraagd of ik wel eens een artikel wilde schrijven over mijn waarnemingen. Een aanbod die ik vriendelijk aannam, maar tot nu toe nog geen gebruik van heb gemaakt. Ik heb wel genoeg thema’s om over te schrijven, maar bij het doorlezen van allerlei bladen vraag ik mij wel eens af of het wel veel uitmaakt te schrijven voor hobbyisten van heinde en ver. En toch knaagt het, soms bij momenten moet je toch kwijt wat je eigenlijk drijft om ’s nachts in de kou 70 kilogram materiaal te versjouwen.

De reden waarom ik nu schrijf is wat meer concreet: Ik heb onlangs de kans gehad de nieuwe Skywatcher/TS aplanatische comacorrector F4 te vergelijken met mijn Televue Paracorrector Type 2. Hiervoor wilde ik eens een recensie schrijven.

Even mijn situatie schetsen: er zijn verschillende manieren waarop je aan amateur astronomie kunt doen, sommige prefereren de live aanblik van een zwakke nevel in de telescoop, maar wat voor mij telt is dat ik graag zoveel mogelijk zichtbaar voor zo min mogelijk geld en met mijn technische kennis kan vervaardigen.

Toen Skywatcher de 200mm F4 carbon telescoop uitbracht was ik volgens Hugo van Lichtenknecker de eerste in België die deze kijker bestelde. Mijn setup bestaat nu uit deze 200mm F4 carbon op een Skywatcher NEQ6 mount, van hetzelfde merk een Synguider op een gidstelescoop en een Atik 314L+ camera. De Synguider combineer ik met barlows om de brandpuntsafstand te verlengen.

Een tekortkoming van de elke newton is de ‘sferische aberratie’, ook wel coma genoemd. Fotonewtons hebben door hun lage openingsverhouding veel last ‘sferische aberratie’ en hebben daarom een comacorrector nodig die aangepast is aan hun openingsverhouding. Er bestaan comacorrectors in verschillende soorten en kwaliteiten en elke corrector corrigeert de sterren tot op zekere mate. Mijn ervaring heeft echter getoond dat de eenvoudigste comacorrector van Skywatcher of Telescope Service met een 2 lenzen systeem van 129 Euro onbruikbaar is op een F4 telescoop: er verschijnen halo’s rond de sterren die bij stapelen de helderste sterren opvullen tot “bollen” en de uiteindelijke foto ruïneert. Tot nu toe was de Televue Paracorrector de beste oplossing om de afwijkingen weg te werken, maar het is echter ook een heel prijzig element (449 Euro) Het is daarom dat Skywatcher/TS voor F4 telescopen een betere comecorrector heeft ontwikkeld met een goedkopere prijs (242 Euro). Toen ik eens passeerde bij Lichtenknecker had Hugo mij eens aangeboden dat ik deze eens kon testen, waarvoor mij dank aan Hugo hiervoor. Aldus volgt hier de

recensie van de Skywatcher/TS aplanatische 4-element comacorrector voor Newtons vanaf F4 versus de Televue Paracorrector Type 2.

Eerste indrukken

Bij de Televue Paracorrector is aan de bovenkant een afschroefbaar regelsysteem voorzien, die ervoor zorgt dat het oculair op een optimale afstand van de corrector kan worden ingesteld. Voor astrofotografie is dit regelsysteem van de Televue Paracorrector bovenop de corrector geheel overbodig, spijtig genoeg is het regelsysteem bij de Televue niet optioneel wat de prijs van de Televue interessanter had kan maken, omgekeerd ontbreekt dit ook bij de Skywatcher. Bij de Televue zie de de kwaliteit is de soepelheid en de finesse waarmee de schroeven en de schroefdraad kunnen worden aangedraaid en de afwerking van de deksels. Over de afwerking bij de Skywatcher zal kort zijn: de corrector is prima in orde, maar zodra je iets verder kijkt zie de kostenbesparingen: het lenzensysteem is ontworpen met een lagere refractie tegen chromatische afwijkingen, maar de nadelen die hieraan hangen is dat het lenzensysteem langer is en hierdoor dieper in de focusser komt, in die mate dat ik mij zelfs een beetje zorgen begon te maken over lichtblokkade in de tubus. Bij de Paracorrector is het precies het omgekeerde: focussen lukt mij enkel als ik de corrector deels uit de focusser geschoven laat, dit is de reden waarom ik een bijkomende parafocale ring heb aangeschaft zodat de corrector op de focusserring kan rusten. Bij astrofotografie bedraagt de bijkomende afstand een paar centimeter, en met een oculair komt er nog een centimeter erbij. De coating leek bij de Televue paracorrector reflectiever, maar verder onderzoek toonde aan dat dit was omdat de lens van de Televue bijna helemaal bovenaan de flens zit, terwijl die van de Skywatcher verzonken is achter schroefdraad. Hierdoor is de Skywatcher corrector lens wel lastiger om schoon te maken. Beide correctoren zijn aan de onderkant van 2 inch schroefdraad voorzien om een filter aan de onderkant te schroeven.

Skywatcher Coma Corrector vs Televue Paracorrector Type 2

URL: http://www.flickr.com/photos/jurgenk2/9049250913/

onderschrift: links: de skywatcher comacorrector F4, midden en rechts: de Televue paracorrector Type 2

Aansluitingen

Het grootste verschil naast de optiek zijn de schroefdraad aansluiting van de correctoren.

De Skywatcher corrector is voorzien van een M48 schroefdraad zodat je een M48 fotoadapter nodig hebt. De corrector benodigt een afstand van 55 millimeter tot de sensor en is met een M48 fotoadapter optimaal op de juiste afstand afgesteld. Met een TS OAG van 9mm kom ik op een afstand uit van 58 millimeter tot op de sensor, 3 millimeter teveel maar aanvaardbaar.

De Televue paracorrector is van een M65 schroefdraad voorzien, waarop je ofwel een TS65-M48a of een TSTV-M48a adapter moet aansluiten om deze op een M48 schroefdraad te kunnen aansluiten, langs deze weg kan ik een TS OAG tussenvoegen en toch op de vereiste afstand van 57 millimeter tot de sensor blijven. Bij beide correctoren is een filterwiel enkel mogelijk als ik van de kortere afstand van een CCD sensor gebruik maakt.

Paracorrector optical distance compared - Part 2

URL: http://www.flickr.com/photos/jurgenk2/9050039101/

onderschrift: De Skywatcher coma corrector past rechtstreeks op een M48 camera adapter, terwijl de Televue paracorrector een bijkomende M65-M48 adapter nodig heeft.

Resultaten

Hoe verhouden beiden systemen tegenover elkaar?

Bij de vergelijkende foto’s heb ik een foto van ster Vega met een Skywatcher Newton 200 F4 Carbon telescoop met elk van de comacorrectors gemaakt. Bij de Televue Paracorrector heb ik omdat deze een ingebouwde vergroting heeft opgelet dat ik op dezelfde sterren ingezoomd heb en de vergroting iets gereduceerd bij de Televue Paracorrector (250% ipv 300%) om de ingebouwde vergroting te compenseren.

De Televue paracorrector Type 2 reduceert de coma van een F4 newton tot een F12 newton. Volgens de spot size graphs van Televue wordt hiermee een coma correctie bekomen tot onder de “airy disc”, de diffractie limiet van de telescoop, tot op de rand van een DSLR sensor. Dit betekent dus dat er helemaal geen enkel coma meer zichtbaar is en dit is ook wat ik kan zien om mijn foto’s: De sterren zijn met de Televue paracorrector Type 2 op een DSLR camera tot op de rand van het beeld messcherp.

De Skywatcher Aplanatische comacorrector F4 is inderdaad wel een heel stuk beter dan de gewone comacorrector, en zou eigenlijk de minimum combinatie met een F4 newton telescoop moeten zijn. Echter is de corrector enkel scherp tot ongeveer 2/3de van de rand van het DSLR beeldformaat of ongeveer 50% van het oppervlakte. Aan de rand van het beeld is wordt de coma zichtbaar en de zwakker sterrren onscherp als je inzoomt. Of je dit tolereert, hangt af van de resolutie die je wilt bekomen en van de mate van hoeverre je een scherp beeld tot op de rand wilt. Voor een foto die een bladspiegel inneemt is dit voldoende. Toon je de foto op een groot scherm, dat worden de sterren naar de rand van het scherm waziger. De coma zul je echter niet terugvinden op een 1024×800 foto op het Internet. Om de coma te zien moet er ingezoomd worden. Bij stapeling van de foto’s zullen de uitgesmeerde sterren echter door de histogram stretchen opvullen tot bredere bollen, zodat de sterren op de rand van uiteindelijke foto helderder zullen overkomen dan ze in werkelijkheid zullen zijn.

Vega Skywatcher coma corrector f4, edges+center at 300%

URL: http://www.flickr.com/photos/jurgenk2/9059647879

onderschrift: Testfoto Vega met de Skywatcher comacorrector F4

Vega Televue paracorrector Type 2, edges+center at 250%

URL: http://www.flickr.com/photos/jurgenk2/9059794247

onderschrift: Testfoto Vega met de Televue paracorrector Type 2

Conclusies

Of de extra prijs van ongeveer 200 Euro waard is hangt af van de grootte en de resolutie van de foto’s die je wilt bekomen. Een paar voorbeelden om dit te illustreren:

Omdat een Atik 314L+ camera slechts een ‘field-of-view’ van ongeveer een halve graad heeft op een telescoop met een brandpuntsafstand van 800 millimeter, kan een Skywatcher comacorrector prima volstaan voor deze camera, omdat de coma op deze afstand nog niet te groot is. Met een DSLR camera zal je door de hogere ruis de foto meestal toch altijd verkleinen ruis en zal de coma onzichtbaar worden ondanks het groter ‘field-of-view’.

Met een high-end wide field camera gooi je met de goedkope Skywatcher comacorrector echter geld weg aan uw dure pixels! Voor de prijs die je voor uw camera geeft had je evengoed een paar honderd euro meer mogen uitgeven om de resolutie volledig tot zijn recht te laten komen. Eigenlijk zou een serieuze CCD fotograaf de Televue paracorrector moeten verkiezen boven de Skywatcher comacorrector, omdat de hogere signaal tot ruis ratio van de opnames sowieso uiteindelijk een hogere resolutie foto zal opleveren, zodat iedere afwijking zichtbaar wordt.

Los gezien daarvan: de aanblik van de messcherpe sterren tot op de rand van een foto getrokken met een Televue Paracorrector geeft mij een kik. De overstap van mijn eenvoudige 2-lenzige comacorrector waar ik steeds na het stapelen van mijn opnames steeds ‘bollen’ van sterren kreeg naar de Televue Paracorrector was voor mij een verademing.

Persoonlijk vind ik de Skywatcher comacorrector F4 net iets te duur als perfectie uiteindelijk maar 200 Euro duurder is, maar aan de andere kant ik kan ook begrijpen dat vele mensen tevreden zijn met een DSLR-foto dat er prima uitziet zolang je niet te fel naar de rand kijkt. Vele astrofotografen zullen tevreden zijn met de prestaties van deze corrector. Er is voor mij geen duidelijke winnaar tussen de twee correctors: het correctors hebben elk voor een reden hun prijs.

Skywatcher comacorrector F4:

  • + Prijsgunstige foto kwaliteit voor DSLR of kleine CCD’s
  • + Perfectie voor amper 200 Euro
  • – Geen (optioneel) regelsysteem voor oculairen
  • – Dieper in focusser

Televue Paracorrector:

  • + Coma wordt volledig weggewerkt
  • + Een must voor grote formaat CCD camera’s
  • – Regelsysteem voor oculairen is niet optioneel
  • – Kostprijs is aan de hoge kant voor beginnende astrofotografen
Share

Comments

  1. Avatar foto Olaf van Kooten zegt

    Gefeliciteerd met je eerste artikel Jurgen! Lekker uitgebreid en goed geschreven 😀

  2. Helemaal mee eens! Welkom op de Astroblogs! Ik ben niet zo thuis in die coma-materie, maar alle astrofotografie-fanaten zullen vast reageren op je blog.

  3. Jurgen Kobierczynski zegt

    Toch nog schijffouten teruggevonden… bwoa, gaat nog.

    Een specialist in optiek ben ik niet, maar dit is toch mijn 3de comacorrector. Ik kan je zeggen dat ik een lange vastgezetten zat met de kwaliteit van mijn foto’s door de 2 lenzige corrector. gewoon naar de 4 lenzige corrector verhoogt de resolutie, en de helderste sterren worden niet zo opgeblazen.

    Dit is een foto van de 2 lenzige Skywatcher corrector op mijn F4 telescoop, waar de halo’s zichtbaar zijn:
    http://www.flickr.com/photos/jurgenk2/6251540840/

    Ik heb nog teruggevonden dat GPU Optics de constructeur van deze corrector is, TS en Skywatcher brengen deze corrector onder hun eigen merknaam uit. Als je zoekt naar GPU Optics vind je dat deze firma oliegescheiden apochromatische kijkers construeert, dus ik vraag mij of of deze paracorrector ook oliegescheiden is.

    Ik heb hier nog de URL’s van de full-size foto’s op flickr die ik getrokken heb met de correctors.

    Hier is Vega getrokken met de Televue Paracorrector Type 2:
    http://www.flickr.com/photos/jurgenk2/9059794247/
    http://www.flickr.com/photos/jurgenk2/9052272897/
    Hier is Vega getrokken met de Skywatcher aplanatische coma corrector F4:
    http://www.flickr.com/photos/jurgenk2/9059647879/
    http://www.flickr.com/photos/jurgenk2/9052240019/

  4. Hoi Jurgen ook namens mij “welkom bij de klup”….Net terug uit Engeland en vandaar dat ik dus nu pas jouw boeiende verhaal tegen het astronomische lijf ben gelopen…..enne…Arie heeft gelijk toen hij mij op jouw blogje attendeerde……Ik zit namelijk “op het vinkentouw” of ik nu wel of niet zo’n coma-corrector wil/ga aanschaffen alleen niet voor fotografische doeleinden maar om mijn recentgebouwde 40cm F4.5 Dobson wat “optisch vriendelijker” te maken….enne….ik was dus wellicht van plan om die goedkope twee lenzige skywatcher coma-corrector aan te schaffen. Nu lees ik in jouw stukkie over die ranzige”bollen” fotografische aberaties, maar goed…fotografisch ga ik die Dobson natuurlijk niet gebruiken….en dus bij deze aan jou….Heb jij daar toevallig ook een “VISUELE MENING” over??? Gaarne “nog een blogje”!!!

  5. Jurgen Kobierczynski zegt

    Jan, Ik heb niet veel visueel met een coma corrector gekeken. Ik kan niet zeggen of je deze halo afwijking zult zien door een F4,5 telescoop. Ik weet dat je scherpere sterren zal krijgen met de GPU 4 lenzige corrector, maar deze mening van mij is gebaseerd op de fotografische kwaliteit.

    Jurgen

  6. Thomas L. zegt

    Really nice comparison, Jurgen! Just a question/suggestion: Would it be possible for you to take pictures without OAG but CORRECT spacing (55mm) to the camera? Especially the test with the Skywatcher f4 corrector – done at 58mm backfocus – is not optimal and probably somewhat out of tolerance. Would be great if you can get several 5-10 second exposures with the suggested alternative setup and select the one with best guiding then. I wonder if this results in a slight improvement on image quality in outer areas.

    Thomas

    • Jurgen Kobierczynski zegt

      Hello Thomas,

      nice you mentioned the OAG guider distance of 58mm back focus on the Skywatcher coma corrector. I did plan to use the 55mm back focus using the Canon M48 camera adaptor, but I had only one single evening to test the corrector, and upcoming clouds were making my observations a very short and hasty task. I really had to take out the Paracorrector from the OAG and replacing it with the Skywatcher corrector, refocusing, and taking pictures before clouds would made photographing impossible.

      I’ve found another webpage with more test pictures located here:
      http://www.teleskop-austria.at/prod.php?lng=de&tid=40

      Your reaction hints that you are more known with the GPU corrector than I. Can you elaborate on this? Are you more known with the optimal performance of the GPU corrector on the edge at the distance of 55 mm, and could you tell me if the corrector is oil spaced like the APO’s from GPU Astro?

      • Thomas L. zegt

        Hello Jurgen,

        Thanks a lot for pointing me to the other webpage which is very informative (e.g. I didn’t know that the optimal focus distance is somewhat depending on focal length). And, I’m afraid, I know less about the two correctors than you know. I’m currently using a Baader MPCC (telescope 8″, f4) but are in the process of upgrading to either SW/GPU CC or Televue Paracorr II.
        Do you still have both correctors around – possibly for any further testing?

        Thomas

  7. OK…Jurgen, toch evenzeer bedankt voor het “meedenken”………..ga voor “visuele comacorrector-bevindingen” nog wel eens verder op het net rondneuzen..enne..het heeft opeens effe geen prioriteit meer want ik ben nu even veel drukker bezig om een goede manier te vinden om die toch, hoe je het ook wend of keert, loodzware 40 cm Dobson ZONDER rugklachten van en naar de waarneemplek te transporteren…..in elkaar “flansen” van karretjes, ingenieuze kruiwagensystemen en oprijplanken etc..etc…

Laat een antwoord achter aan Olaf van Kooten Reactie annuleren

*