19 maart 2024

Transitie van het ISS voor de zon langs in slow-motion gefilmd

Rechts van het midden het ISS, daaronder een zonnevlek.

Vanmiddag vloog gezien vanuit mijn achtertuin het internationale ruimtestation ISS voor de zon langs. Die transitie begon om 14u33m40,89 seconde en hij duurde welgeteld 0,59 seconden. Op dat moment bedroeg de afstand tussen mij en het ISS 483,57 km en met een snelheid van 7,39 km/s vloog het ruimtestation over. ’s Avonds levert dat een leuke heldere stip op die je langs de hemel ziet bewegen, maar overdag is alleen die ene tel te zien als ‘ie voorbij de zon vliegt – mits je met zonnefilters op het juiste moment kijkt. Hieronder de strook waar de transitie zichtbaar was. Op de website Transit-finder kon ik de transitie vantevoren zien, zodat ik precies zien hoe laat het allemaal zou gebeuren.

Met mijn 11 cm Newton (plus zonnefilter) en Meade LXD 600 volgmotor kon ik de zon prachtig volgen en door oculairprojectie zien. Ik kon mijn Samsung Galaxy S10 telefoon door het oculair laten kijken met behulp van een houder, die ik ergens op internet voor € 10 op de kop had getikt. De Samsung heeft een videomodus die het mogelijk maakt om gedurende 0,4 of 0,8 seconden super slow motion beelden te maken met een frame rate van 960 fps. Ik koos voor de 0,8 seconden mogelijkheid. En dat lukte! Via een bluetooth bediening voor selfies kon ik om 14.33.40 seconde de opname starten, daarmee voorkomend dat er trillingen zouden ontstaan als ik de knop op de telefoon zelf zou indrukken voor de opname. Van links vliegt het ISS de zonneschijf binnen, eerst in gewone snelheid, daarna in de slo-mo. Hieronder zijn die beelden te zien. Onder het ISS was mooi een zonnevlek te zien.

Share

Comments

  1. Avatar foto Monique zegt

    Ah, dat is toch geweldig zo’n opname! Echt heel bijzonder om te filmen ook best scherp met zo’n Galaxy S10. En dat in die bloedhitte met klotsende oksels 😛 Goed gedaan Arie.

    Ik heb nog steeds geen zonnefilter voor mijn Meade ETX105mm telescoop. Er zijn hele prijzige, maar ook een soort knutselpakketjes van karton met een folie die je zelf moet plakken. Wat is wijsheid.

    M’n Russische ’telescoopvriendin’ uit Ierland heeft sinds kort AliExpress ontdekt en koopt alles wat los en vast zit voor haar telescoop en camera (hihi) Zo ook een zonnefilter. Ze is zo enthousiast dat ze alle linkjes van d’r aankopen onder d’r filmpjes zet.

    De link is nogal lang dus deze omschrijving op AliExpress:
    Vaste Diameter 50 Mm Tot 225 Mm Aluminium Solar Filter Zon Film Membraan 5.0Lens Astro Astronomische Telescoop Bard film Baade
    Die ziet er wel aardig uit, maar wel een heel verschil met de duurdere zonnefilters

    Arie, wat is dat voor een schuivertje in beeld dat boven het ISS van rechts naar links gaat vanaf 0:17?

  2. Monique, dank je wel. Ja, warm was het inderdaad. En zweten natuurlijk of het allemaal zou lukken. Ik gebruik voor de zonnewaarnemingen een eigen gemaakt filter (zie foto hieronder). Stukje Baader zonnefilter op internet gekocht en daar met wat simpele materialen een filter gemaakt dat op mijn 11 cm Newton past.

    Ja, dat vlekje wat de andere kant uit beweegt had ik ook al gezien. Ik denk een klein wolkje, want er waren ook lichte wolken in de buurt van de zon. Moet wel erg snel zijn gegaan, dat wel.

    • Avatar foto Monique zegt

      Dat heeft wel wat gelijkenis met zo’n zonnefilter-knutselpakket. Dat je dat durft. Ik ben zo bang dat mijn telescoop of camera kapot gaat door de hitte.

      Zou dat kleine wolkje geen ruimteafval zijn of is dat onmogelijk met die camera-instellingen?

      Ik denk dat ik dan wel iets gevonden heb om mee te beginnen. Ik bestel het meteen.

      • Jan Brandt zegt

        Hoi Monique…Als je ooit twijfels hebt aangaande “astronomische aankopen” in het het algemeen en wat dat zonnefolie betreft in het bijzonder dan eh….zonder ook maar enig eigen commercieel belang…kan ik je van harte een zaterdagbezoekje aan “Robtics” te Leidschendam aanbevelen.
        Internetsjoppen is in sommige gevallen (helaas??) de enige optie…maarre….er gaat toch niets boven een echt life bezoekje aan een fijne grote telescopenwinkel!!
        Deze Robtics-knakkers zijn allemaal fanatieke astrofotografen….en natuurlijk willen en moeten ook zij hun zakelijke schoorsteen laten roken….maarre…..het is er altijd zeer gezellig en je gaat er nooit met rotzooi naar huis, want daarvoor hebben zij echt bakken en bakken aan praktijkgericht verstand van zaken in huis!! Ik kom er in elk geval vaak en graag…enne…dan kenne we er ook meteen gezellig een mini astroblogs bijeenkomstje van maken!?!
        Nou ja….zomaar een oprisping mijnerzijds..
        Oh…enne…Arie…..had het je al ge-appt….maar toch nog even voor het grote astroblogs-publiek…..wereldfilmpje!!!!!
        Heb die transit-finder website meteen binnengeharkt!!!!

        • Avatar foto Monique zegt

          Jan, een tijd terug had ik contact opgenomen met Rob Lefeber van Robtics. Mijn handset (Meade AutoStar Handbox (#497 type)) ging moeilijk doen en gaf er de brui aan. Ik had op internet al uren gezocht waar je een nieuwe kon kopen, maar dat valt niet mee. Ik ken Rob niet persoonlijk, maar merkte wel dat hij enorm enthousiast was over zijn hobby. Hij stuurde verschillende foto’s van enorme telescopen, de een nog groter dan de ander. Ik geloof dat hij er zelf wel 10 had (zoiets) Hij zou toen kijken of hij zo’n handset nog had liggen op de zaak, maar hij kon er ook eentje voor mij bestellen en dan moest ik meteen betalen plus verzendkosten. Toen werd het stil.

          Ik bedacht dat het misschien wel eens aan het kabeltje kon liggen omdat die aan beide kanten al getapet was en inmiddels is het rubber aan het verteren.
          Toen heb ik op Te-les-koop gekeken en zag tot mijn grote vreugde precies de handset als de mijne. Het was te koop met nog andere dingen van ene B. Dambacher. Ik heb dat nog nooit gedaan via zo’n site. Ik een mailtje gestuurd dat ik alleen die set met bijbehorende kabel wel wilde kopen. Maar hij had in de advertentie erbij gezet dat hij niet wist of dat ding het deed omdat hij het nergens op aan kon sluiten (zoiets). Als het nou in de buurt was wilde hij wel langskomen om te kijken of het werkte. Dat was niet het geval. Oh, en ik moest een prijs noemen.
          Weet ik veel wat ik voor zo’n ding moet vragen die het misschien niet eens doet. Dus ik stelde voor om de helft en verzendkosten te betalen en als het zou werken de andere helft. Zou de handset niet werken, dan heb ik pech. Zou het wel werken, dan betaal ik meteen de rest. Toen werd het stil.

          Ondertussen doe ik het zonder besturing en draai ik het rechteroor van mijn telescoop wat vaster om zo niet te snel door de lichtjaren heen te gaan. Een hoop handwerk, dat wel.
          Ik wilde eigenlijk gewoon een nieuwe kopen die het meteen doet. Was er toen helemaal klaar mee.

          Maar…ik heb nu een zonnefilter. Nog niks mee gedaan en nu al blij.

          Jan, ik houd je aanbod zeker in gedachte. Jij bent de eerste deskundige om mij te adviseren.
          Die nieuwe handbox komt er wel. Ik kijk eerst nog wel ff rond en anders bestel ik hem wel bij Rob. Het is volgens mij wel een andere versie (audioStar?):
          ‘The Meade AudioStar features audio files and an internal speaker.’

    • Avatar foto Monique zegt

      Vandaag is het zonnefilterpakket binnen gekomen. Uren geknutseld en dan schijnt de zon niet. Wat mij opvalt is dat bij jou de zilveren kant aan de binnenzijde zit. Bij de instructies in mijn pakket lees ik dat de zilveren kant van het filter altijd naar de zon gericht moet. Waarschijnlijk een ander soort filter?

      Het sjabloon was trouwens te klein voor de diameter van mijn telescoop. Geen probleem om zelf wat te knutselen. Verder zat er nog een sjabloon bij voor zo’n eclipsbril. Daar heb ik twee van gemaakt (in twee varianten en opgeleukt)

      Toen bedacht ik dat er nog een zonnefilter uitgehaald kon worden voor mijn Canon700D. Ik had nog een extra Hoya-filter die ik nooit gebruikte. Daar zit nu ook een zonnefilter op. Handig zo’n afschroefbare filter.

      Verder heb ik nog een stuk over waar ik eventueel nog een zonnefilter voor de telescoop uit kan halen.
      De video is zo goed als af, maar op het eind wil ik nog het resultaat van de gefilmde zon door het filter hebben.
      Ik heb al door de zonnefilterbril even naar de zon gekeken en toen viel mij op dat het een geel/oranje filter is. Echt heel mooi. Ik ben dus erg benieuwd hoe de zon dan door de telescoop van dichtbij eruitziet. Ik kan niet wachten.

      • Avatar foto Paul Bakker zegt

        Hoi Monique, jij hebt een ander filter-folie dan het Baader-filterfolie. Dat geeft een (min-of-meer) kleurloos beeld.
        Dat Baader-folie kwam in een vergelijkende test met de veel duurdere glasfilters trouwens als beste uit de test. Hoe dat met jouw folie zit weet ik niet, maar een glasplaat geeft al gauw optische afwijkingen (het is heel moeilijk om een echt vlakke plaat te maken). Echter, zelfs een bij een slordig geknutseld bobbelig folie blijft het beeld scherp is mijn ervaring 🙂

        • Avatar foto Monique zegt

          Ah, ik heb geen Baader dus. Dat het bij Arie kleurloos was viel mij ook op. Ik heb eigenlijk niet eens gekeken welke het best uit de test kwam omdat het om een A4’tje ging en niet een echte dure zonnefilter.

          Vergeleken met de video’s op YouTube waarin het filter met plakband op golfkarton wordt geplakt, heb ik het op ander soort karton best strak. Optische afwijkingen, huh? De zon zal toch niet vierkant zijn? ?

        • Avatar foto Monique zegt

          Hoi Paul. Gisteren heb ik op internet gezocht naar reviews van de Solarix Solar Filter Film. Bij Amazon (waar ik het niet gekocht heb) zag ik 4,5/5 bij de sterrenwaardering (190 beoordelingen) Gelukkig maar.

          Vanochtend aan de slag gegaan, maar dat viel niet mee om de telescoop op de zon te richten. Door de viewfinder kijken is geen optie, dus snel langs de telescoopbuis kijken waar de zon staat om de telescoop daarheen te draaien. Ik zag door het felle licht niet goed meer. In de Astrocorner meer daarover.

          Als iemand nog tips en tricks heeft hoe je dat beter kunt doen hoor ik het graag. Ik denk dat een zonneklep op mijn hoofd ook geen overbodige luxe is.

          • Ik kijk meestal naar de schaduw van de telescoopbuis. Als die op z’n kleinst is en helemaal rond staat de zon meestal in het beeld.

  3. Heel mooi Arie,

    en best bijzonder want observeren is in deze geen optie.
    Gewoon rustig naar iets kijken is voor vele al te moeilijk als het om Sterrenkunde gaat.
    Laatst met de gedeeltelijke Zonsverduistering waren vele niet werkelijk onder de indruk.
    Zelfs na 10 minuten instructie verwachte men een bewegend beeld en was er geen rust om het oog te laten wennen aan al het rood in het beeld van onze Lunt.
    En zo zag men alleen de hap uit de Zon maar…. niet de Zonnevlekken met vlak daar bij een mega Filament.
    Ook de temperatuurverschillen op de Fotosfeer werd geen tijd voor genomen, laat staan dan men het Protoberas op 11uur kon ontwaren.

    Overigens voor een tijd terug keek ik overdag naar onze Maan.
    Het was een beeldvullende vergroting waar we het hemellichaam in observeerde.
    Opeens kwam dreef er een voorwerp wat bestond uit drie vierkantjes.
    Het bleek een geostationaire satelliet te zijn die feitelijk liet zien hoeveel vaart de processie tussen de Aarde en Maan was.
    Dit was zeker net zo bijzonder als het onderwerp van vandaag.

  4. Geostationaire satellieten bewegen op een afstand van 36.000 km boven de aarde*. Het ISS vliegt op ca. 420 km hoogte en zoals je op de foto kunt zien is het ruimtestation, dat pakweg zo groot is als een voetbalveld, zeer klein in vergelijking met het zonsoppervlak. Ik vraag mij sterk af of je van zo’n geostationaire satelliet, die 85 keer zo ver weg staat als het ISS, kunt zien dat ze bestaat uit drie vierkantjes.

    *Nou ja, eigenlijk bewegen ze niet t.o.v. de aarde, maar staan ze stil.

  5. Avatar foto Paul Bakker zegt

    Wow, klasse Arie! Dit is een fantastische opname die je gemaakt hebt! Bijzonder dat je het zo goed kon timen.
    Echt gaaf, ik heb het meerdere keren bekeken.

  6. Avatar foto Paul Bakker zegt

    Dat vlekje dat van rechts naar links beweegt is een leuk raadsel. Een wolkje lijkt me onwaarschijnlijk met die snelheid. De snelheid is ongeveer gelijk aan de ISS, met een parallelle beweging in tegengestelde richting. Ik dacht aan een soort reflectie-beeld, maar dat kan ook weer niet, want op moment dat de ISS van het zonsbeeld verdwijnt blijft het vlekje zichtbaar.
    Is het in de originele opname net zo te zien, dus in het niet ingezoomde onbewerkte beeld?

    • Avatar foto Charon zegt

      Allereerst: een zeer fraaie opname Arie ! Mooi.
      Dan het vlekje, ik heb het ook uitgebreid zitten bekijken, beeldje voor beeldje en wat donkerder. Dan houd ik het op een vogel. Genoeg vogels die ook op wat grotere hoogte rondzwermen, denk dan aan een gierzwaluw. Maar zeker is het niet, wel een mogelijkheid. Wellicht geeft de originele opname inderdaad meer duidelijkheid.

  7. Hier nog even een link naar het hele filmpje, waarin de volledige transitie van de vogel over de zon te zien is.
    https://adrianusv.stack.storage/s/OzeRRMpQOmeCtM0w

    Als je een beetje inzoomt zie je inderdaad iets bewegen, wat lijkt op het wieken van de vleugels.

  8. Avatar foto Monique zegt

    Arie, dat ga ik uitproberen als ik met de telescoop buiten sta. Dat is een goeie tip, ik ben benieuwd. Ik had hem nu nog in de ‘zolderdome’ omdat ik Saturnus en Jupiter wilde filmen. Aan die kant daar zie ik ze als eerste opkomen.

    Vooraf dacht ik dat het lekker makkelijk zou zijn bij daglicht. Het moest ook snel tussen de wolken door en heb toen aan de voorkant van het filter gekeken tot de zon erin kaatste (hoofd buitenboord). Dat raam kan vrij wijd open. Op 50 cm vanaf de vloer begint dat raam en kan je zo naar buiten vallen.
    Volgende keer ook een zonnebril opzetten bij de setup. Ik wist ff zo gauw niks te bedenken.

  9. Avatar foto Monique zegt

    Oh, nog een vraag over de viewfinder/zoeker. Moet je die ook afdekken met folie? Ik zag op een site bij ‘Zonnefilters: algemeen’ dat je de zoeker altijd moet afdekken. Dat heb ik helemaal niet gedaan maar die staat ook op de felle zon gericht.
    https://www.spacepage.be/artikelen/waarnemen/telescopen-en-accessoires/zonnefilters

    • Ik heb ‘m niet afgedekt, maar om te voorkomen dat je er per ongeluk door kijkt terwijl de zon er doorheen schijnt kan het geen kwaad ‘m af te dekken. Ik heb een brede rand om mijn filter en daar valt de zoeker achter, daarom heb ik dat risico niet.

Speak Your Mind

*