Wonderen…..

Gegroet waarde Astroblogs lezeressen en waarde Astroblogs lezers,

Het is mijnerzijds even een tijdje een tikkie stil geweest op dit edele astro-medium aangezien er in de persoonlijke sfeer “even wat tussendoor kwam”. Ziet U, mijn onvolprezen wederhelft en echtgenote, Elca is haar naam, waarmee ik alweer bijna zo’n veertig jaar gezellig tesaam passagier bent op Ruimteschip Aarde, houd er sinds haar jonge jeugd tegen wil en dank helaas een beetje een ..eh..”vreemde hobby” op na en wel het vaker dan gewenst oplopen van allerlei enge danwel potentiëel dodelijke ziektes (o.a. malaria, een hersentumor, een zwaar auto-ongeluk en nog veel meer “leuks”…yeah right…waarvan ik U hier de onplezante details zal besparen.) die ze tot nu toe allemaal redelijkerwijze relatief (!!) kleerscheurvrij heeft weten overleven…Ik kies mijn woorden hier echt zeer voorzichtig!!…. Haar meest recente “wapenfeit” is een mid-nachtelijke spoedhersenoperatie in het Erasmus MC te Rotto en ook dit is allemaal wederom zeg maar relatief goed afgelopen, maar de afgelopen twee maanden zijn ook nu weer van het type “woestwild” geweest.

Boeiend en wonderlijk omdat dus naast de astronomische wetenschap noodgedwongen ook de medische wetenschap mijn/onze warme belangstelling heeft gekregen in de afgelopen dikke veertig jaar….enne…ook al heeft de astronomie absoluut natuurlijk meer dan genoeg te bieden wat alleen maar met het woord “wonderlijk” kan worden beschreven, toch moet ik ook zolangzamerhand wel van harte bekennen dat wat die “gasten” in de wereld der medische wetenschap over de loop der tijden hebben weten te bereiken en wat ze tegenwoordig allemaal aan het menschelijk lichaam kunnen…eh…. “repareren”  in mijn diepverwonderde beleving bijkans grenst aan…eh… “TOVEREN”.

OK….het zal voor de gemiddelde oncoloog, neurochirurg and what have you…. waarschijnlijk allemaal wel heel “normaal” zijn wat zij tegenwoordig allemaal op “hun witjassen-hak, breek, snij en scalpeerkantoor” weten uit te vreten”….maarre….voor deze geinteresseerde toeschouwer aangaande deze andere”tak van sport” is de kreet “out of this world” wat mij betreft toch ook hier wel heel erg  van toepassing, hoor…kolere zeg…enne…. wat dat betreft lijken deze twee ogenschijnlijk zeer verschillende takken van wetenschaps-sport dan toch ook best wel weer heel erg dicht bij elkaar staan.

We zijn dus wat deze fysieke kant van het leven betreft dus zolangzamerhand best wel wat eh..”gewend”…maar toch is en blijft het noodgedongen je geliefde om 23.00 uur des nachts in die “Medische Toverdoos”  zijnde het Erasmus MC moeten achterlaten voor zo’n midnachtelijke spoedhersenoperatie wel…eh..”een dingetje”….oeps.  We zijn nu weer twee maanden verder en de voor “Erasmus Scalpeer-afdeling”..(geintje..hihi)… zal het wel weer “just another day/night at the office” zijn geweest, maarre  voor ons was dus toch echt wel weer zo’n wonderbaarlijke “out of this world-ervaring”….en mocht iemand van die “klup” dit lezen….dank…dank..dank!!!.

Iedereen heeft zo zijn eigen helden/idolen/sterren en voor mij zijn dat toch echt, al dan niet witgejaste, wetenschappers! Afijn, dit allemaal terzijde!!!!

Het gekke is nu dat ik juist in deze afgelopen knetter-hectische weken bepaaldelijk niet stilgezeten heb als het gaat om het bezig zijn met “die andere tak van sport”….astrofotografie….integendeel zelfs…..niets zo rustgevend om op het dak, gezeten tegen de schoorsteen al uitkijkend over de beeldschone hemel-skyline van Dordrecht te luisteren naar het zachte gezoem van je perfect functionerende telescoop als deze braaf bezig is met het vangen van fotonen afkomstig uit de verste verten van “ons” wonderschone heelal…..heel goed voor het tijdelijk even zo ontiegelijk getergde gemoed!!!

Tja….astrofotografie tijdens de lente, hé…. Het is en blijft altijd een beetje “een dingetje” want ziet U aan de ene kant worden de fysieke omstandigheden voor het beoefenen van deze tak van sport in de opgang naar de zomer alleen maar beter….als in minder stervenskoud…voor diegenen die het al dan niet noodgedwongen in de frisse buitenlucht naast de telescoop moeten doen….

Aan de andere kant kenmerkt de lentehemel zich toch vooral door de relatieve AFWEZIGHEID van hemelse dingen die de woorden “makkelijk en spectaculair” kunnen dragen. De lentehemel is namelijk “galaxy country” in de vorm van drie prominente sterrenbeelden zijnde Leeuw, Maagd en in ietsjes mindere mate de Grote Beer. Daarnaast heb je ook nog  twee minder prominente sterrenbeelden zijnde Jachthonden en Coma Berenices en ook deze barsten allemaal letterlijk uit hun voegen van de Melkwegstelsels.

Vorig jaar zijn mijn roemruchte biesbos-expeditie’s tot een eind gekomen en doe ik nu hedentendage, lekker dicht bij huis, astrofotografie vanaf een groot plat dak, zijnde het dak van de “nieuwbouw”,  zijnde het dak van de “nieuwe drukkerij” welke ooit door mijn opa in 1912 in de tuin van “de oude drukkerij”, welke nu mijn woonplek is,  uit de grond is gestampt. “Gelukkig” is het nog steeds niet helemaal “comfortabel lux hosanna” want ik moet nog wel via mijn dakterrasje met een heel smal eng aluminium laddertje naar het platte dak “klimmen”, al dan niet met een telescoopbuis op mijn nek….en dan is vooral aan het eind van de astrofoto-sessie het weer naar beneden klimmen in het donker wel een tikkie aan de linke kant met die telescoopbuis weer op mijn schouders.

Maar goed…..ik kan hoogstens van dat trappie afdonderen en dan zie ik nog meer sterren EN ik kan zo ook weer mooi naadloos overschakelen naar die andere out of this world sport, zijnde de woestboeiende wereld van die eerder aangehaalde medische wetenschap….ofwel een win/win situatie…hihi!!.

Het grote voordeel van dit thuis-astrofotograferen is  vooral dat het echt een heleboel moeite en tijd scheelt. Geen wilde diepmidnachtelijke ritten met de Eend naar de ijskoude biesbos, geen gesjouw en gezeul meer met zwaar astrospeelgoed, geen poolsteruitlijngedoe al liggend op de koude grond..etc..ect…. De EQ6 staat nu fijn strak uitgelijnd klaar….ik hoef alleen maar de buis erop te zetten een paar uur van tevoren, kan die mooi acclimatiseren….en als het donker is is het alleen maar een kwestie van even de stroom (12volts auto-accu) inschakelen en de electronica….EQ6-besturing, autoguider en camera bevestigen en afregelen.

Na het GoTo-feest nog effe checken of het te kieken object wel een beetje redelijk in het midden staat, “Platesolven” heet dat in “Astrofoto-lingo”.  Daarna met die zalige “starsearch-functie” van de Lacerta Mgen een volgster opzoeken, vervolgens de autoguider en EQ6 even samen laten “oefen-volgen”…..en als ze mekaar “begrepen hebben” is het tijd om achterover te gaan leunen tegen de schoorsteen en minzaan toekijken hoe het “circus”  de geplande opname-sessie afwerkt…heerlijk….heerlijk….heerlijk!!!

Ik moet echter wel weer bekennen dat er absoluut een “verschil” is te bemerken tussen de Biesboshemel en de binnenstadhemel en wel behoorlijk heftig ter faveure van de Biesboshemel…..die is ech wel een behoorlijk stukkie donderder, hoor…oeps!

Normaal deed ik altijd opname-sessies van 6 subjes van 5 of zelfs 6 minuten…..maarre…op mijn thuiselijke binnenstedelijke dakrand-kiekplek gaat dat em toch ech nie worden vanwege de dan toch wel erg zwaar overbelichte subjes. In de nieuw te ervaren binnenstedelijke lichtvervuilde  praktijk blijkt dat 3 minuten zo ongeveer wel de maximale belichtingstijd  mag zijn.

Wat dat betreft merk ik dat het nu vooral een stukkie lastiger geworden is als het gaat om het fotograferen van zogenaamde “broadband-objecten”….objecten die over het hele spectrum hun licht uitstralen….zijnde Melkwegstelsels.

Voor dit soort objecten, het grote gros der lente-objecten,  zijn er eigenlijk gewoon helaas  geen echt effectieve anti-lichtvervuilingsfilters omdat deze objecten, zijnde grote verzamelingen sterren simpelweg in het hele spectrum licht uitzenden en als je er dan een lichtvervuilingsfilter tussen zet, dan haal je zeker te weten de lichtvervuiling weg…maar tevens ook het licht van het te kieken melkwegstelsel….en schiet je er dus per saldo in principe helemaal niet zo ontzettend veel mee op als gehoopt.

Ze, die broadbandfilters,  doen dus heus  wel wat voor dit soort objecten maar bij lange na niet zoveel als narrow band filters dat  doen voor het vanuit een lichtvervuilde omgeving fotograferen van zogenaamde emissienevels die hun licht uitstralen op slechts een paar hele specifiek smalbandige golflengtes.

Met een Narrow band filter kan je bijkans echt alle lichtvervuilingstroep tegenhouden terwijl het licht wat je wel graag wilt vangen er allemaal ongestoord doorheen komt richting camera-sensor….Dit zijn Deep Sky Objecten van het type Orionnevel.

OK….broadbandfilters mogen dan derhalve helaas niet zo hypereffectief zijn bij melkwegstelsels als smallbandfilters dat  zijn bij emissienevels…..maarre, als we nu toch over “wonderen” hebben, kan je tegenwoordig wel “via een digitale achterdeur”  met enkele vrij recent verschenen software-paketten deze problematiek toch best wel heel erg aardig te lijf gaan.

Waar ik bijvoorbeeld vooral zeer recentelijk behoorlijk onder de indruk van ben geraakt dat is het free ware (!!) beeldbewerkingsprogramma genaamd “Graxpert”. Ok….een beetje een maffe lastig uitspreekbare naam….maarre dit zeer gebruikersvriendelijke stukkie astro-software maakt op eenvoudige wijze echt wonderbaar zeer effectief korte metten met (lichtvervuilings)gradiënten en (camera)ruis.

Hoewel er in principe net zoals ” there is no substitute for cubic inches”  er “No substitute for Bortle one skies” is,  bewijst ons heerlijke, in de dagelijkse praktijk veel rapper dan aan de mannenborreltafel wordt beweerd, Citroën 2CV’tje de uitzondering op de eerste regel en bewijst software zoals Graxpert toch best wel heel aardig de uitzondering op die tweede regel!!!

Dat andere, dat wegwerken van cameraruis,  is vooral erg handig voor blije gebruikers zoals ik van de ongekoelde ruisgevoelige digitale spiegelreflexcamera,  welke zeker als het gaat om het schieten  van zwoele warme zomernachten deep sky kiekjes behoorlijk in het nadeel zijn vergeleken met de gebruikers van gekoelde speciaal voor deep sky astrofotografie bedoelde astrocamera’s zoals  astroblogshopman Arie.

Het gebruik van een (al dan niet voor extra roodgevoeligheid gemodificeerde) DSLR of een gespecialiseerde gekoelde astrocamera is trouwens best wel een zeer persoorlijke keuze. Een DSRL is een makkelijker te bedienen minder gecompliceerd “plug and play” opname-apparaat waarbij je geen laptop nodig hebt. Een gespecialiseerde astrocamera heeft wel altijd een laptop nodig met veel ingewikkelder dan bij een DSLR camera-software. Een gekoelde astrocamera is zeker een behoorlijk tikkie ingewikkelder dan een DSLR maar kan hierdoor ook best wel veel meer dan een DSLR…EN….de astrocamera geeft door het aanwezige koelmechanisme veel minder ruis dan de ongekoelde DSLR, zeker in de zomer!!

Ik ben vanwege die een(d!!)voud nog steeds een grote fan van de DSLR en nu al helemaal door al die op de markt gekomen en komende “beeldbewerkings wonder-software” waarbij ook nog eens twee aanstormende letters de wereld der astrofotografie zeker behoorlijk zullen gaan opschudden….en dat zijn de letters “A”en ” I”!!

Is de introductie van AI in de wereld der astrofotografie nu een zegen of een zeperd??? Tja….in de “Astrofotografie you Tube-wandelgangen” en zo begint dit steeds meer een “hot topic” te worden van een eigenlijk al heel lang in de kast verborgen skelet…..en wel dat schier onoplosbare hopeloos etische probleem van “hoe ver mag/moet/wil je gaan” met het digitaal bewerken/oppimpen van je vers uit je camera gerolde kale astrokiekje????

Met AI kan eigenlijk gewoon, effe kort door de bocht, ALLES….maar wanneer is je zelfgemaakte astrokiekje nog een weergave van jouw/de werkelijkheid??? Dit soort “gezeik” liep ik bijvoorbeeld al jaren geleden tegen aan bij het fotograferen van de planeet Mars.   Hoe “rood” moet het Marsbeeldje eigenlijk zijn????  Hartstikke lastig als iedere astrofotograaf “zijn eigen werkelijkheid” erop na mag/kan houden. Ik heb toen ech wel honderden kleuren Mars voorbij zien komen, maar toen kon je het tenminste nog soort van zelf bepalen.

Het reële gevaar van die hedendaagse hyperkrachtige AI-software is dat je astrofoto’s kan (laten) creëren die eigenlijk meer perfect kunstmatig gemaakt zijn dan dat ze de werkelijkheid met al z’n foutjes en fouten weergeven. Ik heb al ergens op “joe troep” voorbeelden voorbij zien komen van bijvoorbeeld een perfecte” AI geschminkte Orionnevel” …enne….dat zag er zogezegd natuurlijk absoluut niet verkeerd uit, beter dan ik ooit zal kunnen maken “in het echie” maarre…. het is en het blijft in mijn (verkeerde old school????) belevingwereld toch wel gewoon een beetje”hele foute nep”?!?!….Eh….is dit nou echt waar we naar toe gaan/moeten gaan???

Ik bedoel…..ik zie, als ik naar bijvoorbeeld Startrek kijk,  ook soms hele prachtige hemelplaatjes voorbij komen die er ongelofelijk “werkelijk eruit zien”, maar dat stoort me dan weer totaal niet omdat ik WEET dat ik naar “nep” zit te kijken!!

Hoever moet je gaan met het bewerken van je ruwe astrokiekjes gaan voordat het al dan niet bezwaarlijke foute nep geworden is????? Zeg het maar…..Voer voor fylosofen???

Mijn bovenstaande kiekjes zijn, zo kan U garanderen, uiteraard ook “bewerkt” maar nog steeds genoeg doordrenkt van fouten en foutjes om in mijn ogen nog  steeds …eh…. “GOED” te zijn.

Tot slot…voor de statistieken:

Alle getoonde opnames zijn gemaakt met de Orion Optics 20cm F6 Newton op een door een (heerlijke) Lacerta Mgen stand alone autoguider aangestuurde (oude zwarte) Sky watcher EQ6 montering.

De 10 x 3minuten (iso 800) subjes zijn geschoten met een ongekoelde gemodificeerde Canon 1000D DSRL.

Gestacked en gestretched in Deep Sky stacker, daarna met “Graxpert” ontdaan van Gradiënt en ruis. Vervolgens nog een bescheiden “curves” nabewerking en omgezet van TIFF naar JPEG met Canon Digital Photo pro. Het op maat hakken om de te veel MB bestandjes  “astroblogs-formaat-vriendelijk” te maken en  nog eventuele andere kleine beeldverbeteringen doe ik dan nog met Photoshop 6.0…..enne….deze workflow bevalt mij op dit moment helemaal best en “zo mot het maar”!!

Dit alles in de wetenschap dat “the sky the (bedenkelijke???) imageprocessing-limit is” en dat er nog vele…vele…. andere wegen zijn die naar een kek astrokiekje leiden en dat het gelukkig nog steeds iedereen vrij staat om hier in zijns/haars weegs te gaan, waarvan akte