IJs XV is ontdekt

Nee, ik heb het niet over de nieuwste variant van de Magnum. Het gaat puur over ijs, bevroren water waar we ooit ’s winters Elfstedentochten over hielden en waar complete manen in ons zonnestelsel zoals Europa mee bedekt zijn. Ik had er nooit bij stilgestaan, maar ijs schijnt voor te komen in verschillende varianten, afhankelijk van de temperatuur en de dichtheid. De verschillen zitten ‘m vervolgens in de kristalstructuur van het ijs. Natuurkundigen spreken van fasen van ijs en er worden 15 verschillende kristalfasen van ijs onderscheiden en 3 niet-kristalfasen (amorfe fasen). Het meeste ijs is van fase Ih (hexagonale kristal met ribben a = 452,12 picometer ^[1]Een picometer is gelijk aan 10^-12 meter, ofwel 0,000 000 000 001 meter. en c = 736,66 pm). Soms komt hier en daar ook fase Ic voor, de kubieke kristalvorm. De rest is allemaal erg exotisch en zeldzaam. Net als bepaalde elementaire deeltjes zijn ze alleen waargenomen in laboratoria, al denkt men dat in kometen, manen en andere koude oorden de fasen wel degelijk voor kunnen komen. Eén fase was de dans van waarneming in het laboratorium altijd ontsprongen, namelijk fase XV. Die zou voor moeten komen bij temperaturen tussen 108 en 180 Kelvin (-165,15 tot -93,15 °C) en drukken van 1,1 gigapascal. Nou, jullie raden al waar deze koude astroblog mee gaat eindigen: met de mededeling dat ene Christoph Salzmann (Universiteit van Oxford) erin geslaagd is om met z’n metgezellen fase XV ijs te ontdekken in het lab. Dat leverde ook gelijk een verrassing op, want fase XV ijs blijkt niet ferroelectrisch te zijn, zoals men had voorspeld, maar antiferroelectrisch. Geen idee wat dat inhoud, maar ik vermoed dat een Elfstedentocht op antiferroelectrisch fase XV ijs zéér snelle eindtijden oplevert. 🙂 Bron: Technology Review.