De sterrenkundige Kevin Luhman (Penn State University) is er in geslaagd om het meest nabije stersysteem te ontdekken sinds 1916, een dubbelster bestaande uit twee bruine dwergen, slechts 6½ lichtjaar van ons vandaan, in het zuidelijke sterrenbeeld Zeilen (Vela). Het systeem heet WISE J104915.57-531906, genoemd naar het instrument waarmee het werd ontdekt, NASA’s infraroodsatelliet Wide-field Infrared Survey Explorer (WISE). Daarmee werd gedurende 13 maanden tot 2011 de hemel een paar keren in z’n geheel in infrarood gefotografeerd. In optisch licht zijn de bruine dwergen uiterst moeilijk zichtbaar, maar het infraroodlicht dat ze door hun geringe warmte uitzenden kan door satellieten als WISE wel worden gezien. WISE J104915.57-531906 bleek een snelle schijnbare beweging aan de hemel te hebben en toen verder onderzoek met de grote Gemini telescopen op Hawaï uitwees dat het om een dubbele bruine dwerg ging – zo’n 300 miljoen km van elkaar verwijderd – kon de afstand worden bepaald. Met de 6½ lichtjaar afstand is dit het op twee na meest nabije stersysteem tot ons zonnestelsel. In 1916 werd de op één na meest nabije ster ontdekt, de ster van Barnard, en eerder in 1839 werd het meest nabije stersysteem ontdekt, de dubbelster Alpha Centauri, 4,4 lichtjaar van ons vandaan. In 1917 werd ontdekt dat deze dubbelster nog een lichtzwakke derde component heeft, Proxima Centauri, die op 4,2 lichtjaar afstand staat, de absolute recordhouder. Hierboven zie je een impressie van WISE J104915.57-531906, hieronder de foto’s van WISE waarop de beweging aan de hemel te zien is. Op de laatste opname zijn ook de gegevens verwerkt van twee andere survey, de Digitized Sky Survey en de Two Micron All-Sky Survey.
Op de afbeelding hieronder zie je een overzicht van de drie meest nabije stersystemen. Daarin zie je ook de omvang van de Oortwolk, de wolk van ijskoude kometen die ons zonnestelsel omringd en die een bron is van kometen die af en toe voorbij vliegen, zoals vandaag de dag de komeet Pan-STARRS.
Hier vind je het wetenschappelijke artikel van Luhman over zijn bijzondere ontdekking.
Wat zijn de massa’s en temperatuur (wolkentoppen) van deze tweeling-bruine dwerg?
De massa van deze twee bruine dwergen weet ik eerlijk gezegd niet, maar van bruine dwergen in het algemeen is de maximale massa 75 tot 80 Jupitermassa’s. Ze zijn te licht om tot fusie van waterstof in het kern te komen. Wel kunnen ze fusie van deuterium in het kern hebben, als ze zwaarder dan 15 Jupitermassa’s zijn en fusie van lithium als je zwaarder dan 65 Jupitermassa’s zijn. De temperatuur weet ik ook niet, maar die kan bij bruine dwergen erg laag zijn. Twee jaar geleden ontdekte WISE er eentje waar het slechts 25 graden C is: http://www.astroblogs.nl/2011/08/24/wise-ontdekt-bruine-dwerg-met-record-temperatuur-van-slechts-25_c/
Ik las dat de massa’s van deze twee dwergen 30 en 50 Jupiter-massa’s bedragen.
Daarnaast is er ook een planeet met een massa van 3x Jupiter ontdekt in dit stelsel.
zie: http://www.universetoday.com/108143/nearby-brown-dwarf-system-may-harbor-closest-exoplanet-to-earth/
Bedankt voor de aanvulling! Het wordt een steeds interessanter systeem.
Deze dwergen heten informeel Luhman 16A en 16B.
Nu is het weer op één van deze bruine dwergen waargenomen: afwisselend donkere en lichte plekken op Luhman 16B.
Zie: http://phys.org/news/2014-01-weather-brown-dwarf.html
Bedankt voor de link, ja ik had het ook gezien. Er zal vast een Astroblog over volgen, is ’t niet van mij dan vast en zeker van Olaf. 🙂
Blogje is onderweg! 😀