19 maart 2024

Help, ORC’s in space!

Drie van de vier waargenomen ORC’s. Credit: Ray Norris et al.

Waar Tolkien al voor vreesde blijkt echt te zijn: er zijn ORC’s in onze wereld. Nou ja, gelukkig niet de monsters waar Tolkien het in z’n befaamde boeken van de Lord of the Rings over had, maar raadselachtige ORC’s in de ruimte. Ja, raadselachtig zijn ze wel, deze “Odd Radio Circles”, zoals ze voluit worden genoemd. Australische sterrenkundigen hebben ze ontdekt, vier cirkelvormige objecten in de ruimte, die alleen maar radiostraling uitzenden, waarvan drie een heldere rand hebben, zodat ze op een ring lijken. De sterrenkundigen, die onder leiding staan van Ray Norris (Western Sydney University in Australië) hebben de vier ORC’s ontdekt toen ze in 2019 starten met de Evolutionary Map of the Universe (EMU), gebruikmakend van de Australian Square Kilometre Array Pathfinder, een serie aaneengeschakelde radiotelescopen (zie foto hieronder).

Enkele radiotelescopen van ASKAP. Credit: CSIRO.

Cirkelvormige objecten kennen we genoeg in de sterrenkunde, zoals planeten, planetaire nevels, supernovarestanten en ellipsvormige sterrenstelsels. Daarnaast kunnen instrumentele fouten (‘artefacten’) ook leiden tot cirkelvormige structuren aan de hemel. Maar de ORC’s zijn anders, niet alleen dat ze alleen maar radiostraling uitzenden, maar ook dat ze allemaal ver buiten het vlak van de melkweg gelegen zijn. En ze zijn allemaal ongeveer een boogminuut in doorsnede, da’s pakweg een dertigste van de diameter van de Volle Maan aan de hemel. De afstand tot de vier ORC’s is niet bekend en dat maakt het ook lastig te beoordelen wat ze precies zijn. Norris en z’n team denken aan iets dat buiten onze Melkweg is gelegen, mogelijk schokgolven van een nog onbekend verschijnsel. Je zou wellicht nog kunnen denken aan een instrumentele fout met die SKA Pathfinder (een voorloper voor de nog te bouwen SKA), maar de ORC’s zijn onafhankelijk ook al door andere radiotelescopen waargenomen. Mmmm, Australische sterrenkundigen hebben inmiddels wel een goede reputatie opgebouwd met bijzondere radio-objecten te ontdekken – eerst de Lorimer burst, toen de snelle radioflitsers en nu de ORC’s. Oh ja en vergeet de Perytons niet, die niet echt bleken te zijn. Hier het vakartikel over de ORC’s, te publiceren in Nature. Bron: Science Alert.

Share

Comments

  1. Wybren de Jong zegt

    Vier ringen in de ruimte? Nu moeten we de ene ring die over hen heerst nog vinden.
    “One Ring to rule them all, One Ring to find them, One Ring to bring them all. and in the darkness bind them”

Speak Your Mind

*