6 november 2024

Bolhopen en oude sterren leveren nieuwe inzichten op in het Melkwegstelsel

Credit
D. Kruijssen / Heidelberg University

Afgelopen week waren er twee publicaties die gaan over de Melkweg en die ons meer inzicht geven in de ontwikkeling van ons Melkwegstelsel:

  • Ten eerste was daar een onderzoeksteam onder leiding van Diederik Kruijssen van de Universiteit van Heidelberg en Joel Pfeffer van de John Moores University in Liverpool, dat onderzoek heeft gedaan aan de bolvormige sterrenhopen (kortweg: bolhopen) in de halo van de Melkweg. Bij dat onderzoek hebben ze gebruik gemaakt van simulaties op de computer, genaamd E-MOSAICS, en dat heeft de sterrenkundigen inzicht gegeven in de ‘stamboom van de Melkweg’, dat wil zeggen dat men meer te weten is gekomen over de verschillende botsingen die ons sterrenstelsels in het verre verleden met dwergstelsels heeft gehad. In de afbeelding bovenaan, zie je verschillende ‘leden’ van de stamboom, zoals de botsingen met het dwergstelsel Sagittarius en met Kraken, dat wellicht nog groter was dan een dwergstelsel. Op de troffeelijst van de Melkweg staan vijf sterrenstelsels met meer dan 100 miljoen sterren en nog eens vijftien stelsels met minstens 10 miljoen sterren, waarvan de meesten ergens tussen 6 en 11 miljard jaar geleden zijn verorberd. Hieronder een video over de similaties die gedaan zijn.

    Hier het vakartikel van Kruijssen et al, , verschenen in Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 498 (2), pp. 2472-2491 (2020).

  • Ander onderzoek is gedaan aan de de banen van de oudste sterren in het Melkwegstelsel, sterren met een zeer laag ‘metaalgehalte’, metalen zijn elementen zwaarder dan helium, aldus de definitie van sterrenkundigen. Zo hebben zeer oude sterren wel duizend keer zo weinig ijzer als onze zon, die een latere-generatie-ster is. Het onderzoek aan die banen heeft opgeleverd dat een deel van de oudste sterren exact beweegt zoals de modellen dat voorspellen, namelijk in banen in de halo rondom de melkweg, maar dat een deel ook beweegt in cirkelvormige banen in de platte schijf van de melweg, precies zoals de zon dat doet. Maar dat laatste is nou juist niet wat de modellen voorspellen, daar hadden ze geen rekening mee gehouden. Hieronder zie je zo’n baan van een oude ster, ster 232121.57-160505.4 om precies te zijn.

    CREDIT: Cordoni et al

    Ook bij dit onderzoek heeft men gebruik gemaakt van de gegevens van Gaia, plus van de Skymapper en 2,3 meter telescoop van  de Australian National University (ANU). 11% van de oudste sterren bleek zich te bewegen in het platte vlak van de Melkweg. Uit de banen kwamen ook andere structuren tevoorschijn, zoals de bekende Gaia Sequoia, die ook in de stamboom hierboven voorkomt. Werk aan de winkel dus om de modellen weer kloppend te krijgen. Hier het vakartikel van Cordoni et al over het onderzoek aan de oudste sterren in het Melkwegstelsel, verschenen in MNRAS,

Bron: RAS + Eurekalert.

Share

Speak Your Mind

*