5 december 2024

Student schoont archiefdata op en onthult twee stellaire cocons

Het NACO-archief bevat gegevens van 57 jonge sterren. Van twintig sterren waren stofschijven of substructuren bekend. Masterstudent Sam de Regt (Universiteit Leiden) ontdekte tijdens het opschonen van het archief twee nieuwe afbeeldingen van de sterren, YLW 16A en Elia 2-21 (linksonder en middenonder). (c) ESO/VLT/NACO, De Regt et al.

Tijdens het bestuderen van zestien jaar aan meetgegevens van jonge sterren ontdekte de Leidse masterstudent Sam de Regt dat twee van die sterren nog gehuld waren in geboortewolken die nog niet eerder zo scherp waren gezien. Hij publiceert zijn opschoonmethode en de nieuwe afbeeldingen van de twee sterren in het vakblad Astronomy & Astrophysics.

Toen Sam de Regt (Universiteit Leiden) college volgde bij Matthew Kenworthy (Universiteit Leiden) en Christian Ginski (nu University of Galway, Ierland) leek het hem interessant om voor zijn masterscriptie onderzoek te doen naar de zogeheten PDI-methode. PDI staat voor Polarimetric Differential Imaging. Hiermee kunnen sterrenkundigen onderscheid maken tussen het extreem heldere, ongepolariseerde licht van een ster en het vage, gepolariseerde licht dat weerkaatst van stofdeeltjes die zich in een schijf rond de ster bevinden. In zulke stofschijven ontstaan planeten.

Very Large Telescope
Ginski en Kenworthy stelden aan De Regt voor om het archief van het NACO-instrument opnieuw te analyseren. Dat instrument bevond zich van 2003 tot 2019 op de Very Large Telescope in Chili en bevat gegevens van 57 jonge sterren. Na het opschonen van de beelden zag De Regt stofschijven bij twintig bekende sterren. Tot zijn verrassing bleken er naast die twintig nog twee andere sterren met stofstructuren afgebeeld te zijn: YLW 16A en Elia 2-21. Deze protosterren bevinden zich op zo’n 360 lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Slangendrager.

Openbaar beschikbaar
“Ik vind het supertof dat we twee nieuwe afbeeldingen van deze cocons hebben gevonden,” zegt De Regt. “En verder is het natuurlijk mooi dat dankzij de door ons ontwikkelde standaardprocedure de data gereduceerd zijn en openbaar beschikbaar zijn via een Zenodo-archief.” Afstudeerbegeleider Matthew Kenworthy voegt toe: “Zo kunnen andere astronomen onderzoek doen met deze data en er nieuw leven in blazen. Het is een goed voorbeeld van het openscience-principe.”

Exoplaneten
“Dat Sam dit in een paar maanden voor elkaar heeft gekregen is fantastisch,” zegt afstudeerbegeleider Christian Ginski. “Zoiets maken we niet vaak mee.” De Regt is inmiddels PhD-student aan de Universiteit Leiden. Hij onderzoekt nu hoe de vorming van exoplaneten sporen achterlaat in hun atmosferen.

Wetenschappelijk artikel en opgeschoond archief
Polarimetric Differential Imaging with VLT/NACO. A comprehensive PDI pipeline for NACO data (PIPPIN). Door: S. de Regt, C. Ginski, M.A. Kenworthy, C. Caceres, A. Garufi, T.M. Gledhill, A.S. Hales, N. Huelamo, Á. Kóspál, M.A. Millar-Blanchaer, S. Pérez & M.R. Schreiber. Geaccepteerd voor publicatie in Astronomy & Astrophysics.

Bron: Astronomie.nl.

Share

Speak Your Mind

*