Credit: JAXA
Sterrenkundigen zijn er in geslaagd om met XRISM (dat staat voor de ‘X-Ray Imaging and Spectroscopy Mission‘) de omgeving van een zwart gat en van een supernovarestant scherp in beeld te brengen. XRISM is een röntgen-ruimtetelescoop van de Japan Aerospace Exploration Agency (JAXA), waar ook de ESA aan meegewerkt heeft, en met die telescoop hebben ze recent waarnemingen gedaan aan het superhete plasma dat een zwart gat en een supernovarestant omhult. Het supernovarestant heet N132D en hij staat in de Grote Magelhaense Wolk, welke 160.000 lichtjaar van ons vandaan staat. N132D is het resultaat van een supernova die ongeveer 3000 jaar geleden plaatsvond. in de afbeelding hierboevn zie je het resultaat van de waarnemingen. Met XRISM kon men een spectrum van het restant maken en dat laat zien dat er ijzer in het restant zit met een temperatuur van maar liefst 10 miljard K. Door schokgolven van de expanderende schil in de interstellaire ruimte is dat ijzer zo heet geworden. Het hete plasma dijt uit met een snelheid van zo’n 1200 km/s.
Credit: JAXA
Het superzware zwarte gat dat met XRISM werd bekeken staat in het spiraalsterrenstelsel NGC 4151, dat 62 miljoen lichtjaar van ons verwijderd is. Ook van het plasma in de omgeving van dat zwart gat, dat zo’n 30 miljoen zonsmassa weegt, kon met XRISM een spectrum worden gemaakt. Met XRISM zag men de verdeling en beweging van materie rondom het zwarte gat variërend in afstand van 0,001 tot 0,1 lichtjaar (da’s pakweg de afstand Zon-Uranus tot 100 keer die afstand). De sterrenkundigen konden goed de structuur in kaart brengen van de verdeling van het gas, dat zich in de vorm van een donut rondom het zwarte gat bevindt.
De wetenschappelijke artikelen van de resultaten van XRISM zijn aangeboden voor publicatie in de Astronomical Society of Japan en The Astrophysical Journal en ze zijn hier te vinden: https://arxiv.org/abs/2408.14300 en hier https://arxiv.org/abs/2408.14301.
Bron: ESA.
Speak Your Mind