Credit: X-ray: NASA/CXC/SAO/Univ Mexico/S. Estrada-Dorado et al.; Ultraviolet: NASA/JPL; Optical: NASA/ESA/STScI (M. Meixner)/NRAO (T.A. Rector); Infrared: ESO/VISTA/J. Emerson; Image Processing: NASA/CXC/SAO/K. Arcand; Illustration: NASA/CXC/SAO/M. Weiss
De Helixnevel (NGC 7293) is een bekende planetaire nevel in het sterrenbeeld Waterman. Deze planetaire nevel ligt 650 lichtjaar van de Aarde verwijderd en werd in 1824 ontdekt door de Duitse astronoom Karl Ludwig Harding. De helixnevel dankt zijn naam aan het feit dat hij eruitziet alsof men boven op een schroefdraad kijkt. De centrale ster is een witte dwerg genaamd WD 2226-210, een compacte ster van pakweg een zonsmassa gepropt in een bol ter grootte van de aarde. Al veertig jaar geleden werd met toenmalige röntgentelescopen harde röntgenstraling ontdekt vanuit de richting van de witte dwerg en dat is niet gewoon voor zo’n ster. De vraag was dan ook hoe dit werd veroorzaakt. Recente waarnemingen gedaan met NASA’s Chandra röntgenruimtetelescoop laten nu zien wat er vermoedelijk aan de hand is: een planeet is te dicht in de buurt van de witte dwerg gekomen en die is door getijdewerking helemaal uit elkaar getrokken en vernietigd.
Illustratie van wat er met de planeet is gebeurd. Credit: NASA/CXC/SAO/M. Weiss
Het zou volgens metingen van Chandra én van de Europese XMM-Newton röntgensatelliet gaan om een planeet zo groot als Jupiter die uit elkaar getrokken is. Het uit elkaar getrokken materiaal dat naar de witte dwerg toestroomt zou verhitten en dat zou het sterke röntgensignaal veroorzaken. In het signaal zit een periode van 2,9 uur en dat wijst er op dat de planeet zeer dicht bij de witte dwerg stond, die periode was z’n omlooptijd om de dwerg heen. De planeet zou eerst verder van de ster af hebben gestaan, maar daarna naar de ster toe zijn gemigreerd… met alle gevolgen nadien.
Meer over het onderzoek aan de Helixnevel is te vinden in het vakartikel van S. Estrada-Dorado et al., Accretion onto WD 2226-210, the central star of the Helix Nebula, 2025, MNRAS, 536, 2477.
Bron: NASA.
Speak Your Mind