19 maart 2024

Rode sterrenstelsels hebben een groter hart

Het universum is opgebouwd uit miljarden sterrenstelsels, die op hun beurt zijn opgebouwd uit een groot aantal sterren: variërend van zo’n honderdduizend tot biljoenen. Vele sterrenstelsels hebben een elliptische structuur en bestaan vooral uit oude en rode sterren. Andere sterrenstelsels hebben een spiraalvorm, waarbij blauwe spiraalarmen uitwaaieren vanuit een rode verdikking (bulge). Sterren in spiraalstelsels zijn over het algemeen een stuk jonger dan die in elliptische sterrenstelsels.Nu heeft een team van sterrenkundigen een relatief simpele verhouding ontdekt tussen de kleur van een sterrenstelsel en de grootte van de centrale verdikking: hoe roder het sterrenstelsel, hoe groter de verdikking. Dat alles is niet onlogisch: elliptische sterrenstelsels worden geacht het resultaat te zijn van het samensmelten van meerdere stelsels, waarbij de schijfvorm wordt ingeruild voor een bolvorm. Bovendien wordt het overgrote deel van het stervormende gas in één keer verbruikt, waarna het stelsel als rood en “dood” voortleeft.

Credit: A. Bluck.

Een centrale verdikking van een spiraalstelsel wordt eveneens geacht het resultaat te zijn van galactisch kannibalisme. Hoe groter de verdikking, hoe omvangrijker de botsing, dus hoe meer stervormend gas in één keer is verbruikt, waarna de stervorming op een laag pitje is komen te staan. Overigens blijkt de grootte van de centrale verdikking eveneens in verband te staan met de grootte van het supermassieve zwarte gat. Het lijkt er dus op dat er een relatie bestaat tussen het centrale zwarte gat en de mate van stervorming (oftewel, de “kleur”) van het gehele omringende stelsel. Bron: Royal Astronomical SocietyNoot van AstroBlogs: toch lijkt het bovenstaande verband niet altijd op te gaan. De Melkweg heeft bijvoorbeeld waarschijnlijk geen echte verdikking, maar een zogenaamde pseudobulge, die niet het gevolg is van een galactische botsing, maar van de zwaartekrachteffecten van de centrale balk. Desondanks is de Melkweg nogal “rood” voor een spiraalstelsel.

Share

Comments

  1. Julia Du Canada zegt

    Een plaatje zegt meer, dan duizend woorden. Dat blijkt ook weer eens bij dit verhaal.

  2. Een Amerikaans billion is een Hollands miljard, 1.000.000.000
    Een Hollands biljoen is 1.000 x een miljard, 1.000.000.000.000

    Ps, ik probeer nooit iemand te kakken te zetten maar als me iets opvalt kan ik het niet laten om een een seintje te geven. Goed bedoeld met respect voor de auteurs die het harde werk doen om een blog draaiende te houden.

    Delete m’n reply gerust na correctie, het hoeft hier niet te blijven staan.

    • Olaf van Kooten zegt

      Dat klopt, maar het gaat wel degelijk om de hollandse biljoen, oftewel 1000 miljard.

      • Anoniem zegt

        Ik reageerde nadat ik het ref-bericht had gelezen. Daarin staat;

        The universe we can see is made up of billions of galaxies, each containing anywhere from hundreds of thousands to hundreds of billions of stars. (is honderden miljarden)

        en dat laat zich niet vertalen in

        Het universum is opgebouwd uit miljarden sterrenstelsels, die op hun beurt zijn opgebouwd uit een groot aantal sterren: variërend van zo’n honderdduizend tot biljoenen. (is duizenden miljarden)

        Maar goed ik ga er niet over bekvechten :-). Van mij mag je het uiteraard laten staan

  3. “de schijfvorm wordt ingerolen voor een bolvorm”
    “ingerolen”??? is dat het voltooid deelwoord van inruilen?? 😉

Speak Your Mind

*