Dwergstelsels hebben meer massa dan gedacht

Dwergsterrenstelsels, de kleine buren van de grotere sterrenstelsels, blijken twee keer zoveel massa te bevatten als men eerst dacht. Die dwergstelsels zijn meestal het ‘restant’ van de botsing van die grotere sterrenstelsels. Na zo’n botsing worden sterren, gas en stof uitgestoten en die formeren zich vervolgens tot dwergstelsels, die om hun grotere buren gaan cirkelen. Met behulp van de Very Large Array (VLA) radiotelescoop van de Amerikaanse National Science Foundation hebben sterrenkundigen onder leiding van de Fransman Frederic Bournaud het sterrenstelsel NGC 5291 onderzocht. Het stelsel ligt 200 miljoen lichtjaar verderop in het sterrenbeeld Waterslang (Hydra). Zo’n 360 miljoen jaar geleden botste NGC 5291 tegen een ander stelsel en daarbij ontstonden meerdere omringende dwergstelsels. Drie daarvan zijn door Bournaud en z’n collega’s onderzocht. Daarbij bleek dat de stelsels wel twee tot zelfs drie keer meer donkere materie bevatten dan men eerst dacht. Waarschijnlijk is het geen echte donkere materie ^[1]zie de donkere materie/energie categorie voor de talloze astroblogs over échte donkere materie en energie, maar gewone materie die moeilijk te zien is, zoals koude waterstofmoleculen. Men spreekt in dit geval van baryonische donkere materie, materie met een zeer lage lichtsterkte die uit doodgewone baryonen ^[2]Baryonen zijn subatomaire deeltjes die bestaan uit drie quarks, zoals protonen en neutronen bestaan. De dwergstelsels maken deel uit van een complete ring van die donkere materie om NGC 5291 heen (zie de blauwe gloed op de foto hierboven). De massa van de dwergstelsels werd bepaald door de Dopplerverschuiving te meten van de radiostraling die wordt uitgezonden door het waterstofgas en daarmee kreeg men een beeld van de rotatiesnelheid van de materie. En die rotatiesnelheid ten slotte levert weer de massa op. Van het ontstaan van de ring om NGC 5291 heen is ook een video-animatie gemaakt (ca. 5 Mb). Op 10 mei verscheen een artikel over de resultaten van Bournaud’s team in het Amerikaanse vakblad Science. Zo, ik ga even naar de Play-offs kijken. Bron: National Radio Astronomy Observatory.