Mysterie van galactische röntgenstraling opgelost

Door de röntgensatelliet Chandra twaalf dagen achtereen te laten kijken naar een stukje hemel ter grootte van 3% van de Volle Maan heeft men een mysterie opgelost rondom een diffuse gloed van röntgenstraling rondom de kern van de Melkweg. Al twee decennia geleden heeft men waargenomen dat zich 2° onder en boven het vlak van de Melkweg en 40° naar beide zijden van dat vlak een soort van kam (‘ridge’) van röntgenstraling bevindt ^[1]In het Engels spreekt men van de Galactic ridge X-ray emission. Eén bron van die straling zou intergalactisch gas kunnen zijn dat door een temperatuur van wel honderd miljoen graden röntgenlicht zou uitstralen. Probleem met die verklaring is echter dat het vlak van de Melkweg te licht is en niet goed in staat is dat gas vast te houden. Daarom probeerde men met Chandra het raadsel op te lossen en dat is gelukt. Het bleek dat er in het genoemde gebiedje aan de hemel maar liefst 473 puntbronnen stonden die allemaal röntgenstraling uitzenden. 80% van die bronnen dragen bij aan de waargenomen galactische röntgenstraling. Het door Chandra waargenomen gebied staat 1,4° af van het centrum van de Melkweg. Men heeft dat punt bewust gekozen omdat het in het gebied van de diffuse röntgenstraling ligt, maar ook verderweg van het centrum om geen last te hebben van absorptie van de straling van de puntbronnen. Op de foto hierboven zie je het Chandraveld onderaan. De rest is een foto van infraroodstraling van het gebied rondom het centrum van de Melkweg, genomen met NASA’s Spitzersatelliet. De puntbronnen zijn vermoedelijk witte dwergen in dubbelstersystemen én dubbelsterren met sterke magnetische activiteit. Beide systemen zijn in staat om röntgenstraling te produceren. Vandaag verscheen een artikel over de oplossing van het mysterie van de galactische röntgenstraling in het Engelse vakblad Nature. Bron: Chandra/Harvard.