Hét bewijs van een superzwaar zwart gat in M84

Hiernaast zie je een tikkeltje vreemde foto, met rare, gekleurde lijnen. Ziet er niet echt uit als een kosmisch tafereeltje. En toch is deze foto hét bewijs van zich in de kern van het elliptische sterrenstelsel M84, 55 miljoen lichtjaar van ons verwijderd in het sterrenbeeld Maagd, een superzwaar zwart gat bevindt. De foto is gemaakt met de Space Telescope Imaging Spectrograph (STIS), een machtig instrument aan boord van de Hubble ruimtetelescoop, waarmee men spectra van objecten kan maken. Gebruikmakend van de verschuiving van de spectraallijnen kan men met STIS een goed indruk krijgen van de snelheid van het gas in de kern van M84. Blauw geeft aan dat het gas onze kant uit komt, rood dat het zich van ons verwijderd en groen dat het ‘relatief’ stilstaat. Waar het om draait is die horizontale zigzag in de figuur. Die geeft aan dat binnen een straal van 26 lichtjaar in de kern van M84 het gas met een enorme snelheid – ongeveer 1,4 miljoen km per uur – om ‘iets’ draait. Dat ‘iets’ kan op basis van berekeningen niets anders zijn dan een zwart gat dat 300 miljoen zonmassa zwaar moet zijn. Zonder een zwart gat met die massa zou de gekleurde lijn vertikaal moeten lopen, zonder zigzag. Het zwarte gat in de kern van ons eigen Melkwegstelsel is ongeveer 4,31 miljoen zonmassa groot, dus een lichtgewicht vergeleken met het monster in M84. En die is op haar beurt weer een liliputter vergeleken met het zwarte gat in het naburige M87, die 6,6 miljard zonmassa op de kosmische weegschaal weegt. Zowel M84 als M87 maken deel uit van de grote Virgocluster, waar zo’n 2000 sterrenstelsels toe behoren. Bron: NASA.