De afbeelding toont een kaartje van de ochtendhemel, kijkend naar het noordwesten, op 23 december om 8:30 uur. Credit: Hemel.waarnemen.com.
In december en de eerste helft van januari is komeet 46P/Wirtanen als een wazig vlekje aan onze sterrenhemel te zien. Op dit moment staat hij in het sterrenbeeld Stier. De ‘staartster’ is aanvankelijk vooral in de avond en vroege nacht zichtbaar. De komeet komt echter steeds hoger aan de hemel, en vanaf de tweede helft van december is hij vrijwel de gehele nacht te zien. Met een eenvoudige verrekijker, en onder gunstige omstandigheden ook met het blote oog, is ‘Wirtanen’ waar te nemen als een wazig vlekje aan de hemel.
Een komeet is een ‘vuile sneeuwbal’ van slechts enkele kilometers groot, die door het zonnestelsel beweegt en doorgaans onzichtbaar is. Wanneer de komeetkern in de buurt van de zon komt, verdampt zijn oppervlak, wat een wazige wolk (de coma) rond de kern veroorzaakt, die wel te zien is. Ook kan zich een karakteristieke komeetstaart vormen, die
altijd ongeveer van de zon af wijst. Van Wirtanen is momenteel alleen een wazig, groenachtig bolletje met een zeer korte staart zichtbaar. De komeet komt eens in de 5,4 jaar in de buurt van de zon, maar is dan meestal alleen waar te nemen met een telescoop.
De afbeelding is voor de avondhemel, kijkend naar het (noord)oosten, op 10 december om 17 uur. De positie van de sterren ten opzichte van de horizon (de groene balk onderin) geldt voor de aangegeven datum en tijdstip. De (gele) lijn toont het pad van de komeet tussen de sterren, tussen december en februari. In beide kaartjes beweegt de komeet van rechts naar links. De positie van de komeet is voor iedere dag aangegeven met een geel stipje. De komeetbeeldjes zijn schematisch en geven een indruk van de richting van de staart. De gele getallen geven om de vijf dagen de dag van de maand waarvoor de positie geldt; de rode 1/1 en 1/2 duiden 1 januari en 1 februari aan. De figuurtjes zijn de sterrenbeelden, met hun naam. Credit: Hemel.waarnemen.com.
De komeet bereikt zijn kortste afstand tot de zon op 12 december. Hij staat dan iets verder van de zon dan de aarde. Rond 17 december staat 46P/Wirtanen het dichtst bij de aarde, op nog geen 12 miljoen km, circa 8% van de afstand tot de zon. Rond dat moment wordt de komeet echter lastiger zichtbaar, door storend licht van de volle maan. Hierdoor is de komeet volgens Marc Van der Sluys van hemel.waarnemen.com vooral goed te zien tussen 8 en 17 december. Na de volle maan, tussen 27 december en de eerste week van januari volgt een tweede, zij het iets minder gunstige, waarneemperiode.
Op 16 en 17 december staat Wirtanen in de buurt van de Plejaden, ook wel het Zevengesternte genoemd. Dit met het blote oog zichtbare piepkleine groepje van 6-8 sterren in het sterrenbeeld Stier kan worden gebruikt om de komeet te vinden. Met Kerst staat de komeet vlak bij de heldere ster Capella, in het sterrenbeeld Voerman. De bijgaande hemelkaarten kunnen worden gebruikt om de komeet ook op andere momenten te vinden tussen de sterren. Volgens Van der Sluys kan de komeet iets beter worden gedetecteerd door met het blote oog net naast het wazige wolkje te kijken. Een simpele verrekijker verhoogt de zichtbaarheid van de komeet en maakt hem makkelijker vindbaar.
Overigens was komeet 46P/Wirtanen het oorspronkelijke doel van ESA’s Rosetta-missie maar doordat de lancering werd uitgesteld moest er een nieuwe komeet worden gekozen, en dat werd 67P/Churyumov-Gerasimenko. Bron: Hemel.waarnemen.com.
Gisteravond een poging gedaan maar ik heb de komeet niet kunnen vinden….en gezien de positie zal dat niet beter worden..
Ik ga denk ik dit weekend eens een poging wagen. Kan geen kwaad denk ik om toch vooral met een verrekijker te kijken en niet uit te gaan van zichtbaarheid met het blote oog.
Kaarten zijn ook onduidelijk, als ik overige sites moet geloven staat de komeet richting zuid in de avond…wat is nu waar? Kaartjes maken voor 17:00 en 8:30, is de maker ervan een avondhater? Onze hobby is toch hoofdzakelijk in de avond en in de nacht…
Kijk anders even op Heavens Above. Daar kan je exact zien waar ‘ie wanneer staat. Zie: https://www.heavens-above.com/comet.aspx?cid=46P&lat=51.8133&lng=4.6901&loc=Benidorm&alt=4&tz=CET (wel even je lokatie aanpassen).
Eh.. aanvullend: kometen houden er over het algemeen geen rekening mee dat aardlingen het liefst ’s avonds en ’s nachts waarnemen. 🙂
Ik neem aan dat men een kaartje maakt voor degene die de komeet willen zien…niet voor de komeet zelf…en wanneer kun je een komeet zien? Juist…
Yep, snap ik. Maar wat doe je als de komeet met name tegen de ochtend te zien is en minder ’s avonds? Juist…
Dat is dus niet waar, de komeet is het beste zichtbaar om 22:30 in de avond nu en is om 4:30 ondergegaan…dus of er heeft iemand stevig zitten slapen bij de kaartjes of….zeg het maar…
http://hemel.waarnemen.com/kometen/2018-12__46P-Wirtanen.html Kijk anders even hier…
Ik zal de komeet vanavond eens door Stellarium gooien, het programma waarmee je de sterrenhemel kunt nabootsen. Dan kan ik kijken waar ‘ie wanneer staat en wanneer’ ie waar het beste zichtbaar is. Pracht programma overigens.
Maak dan een kaartje van rond 21:00, dan is iedereen gewoon thuis van werk en heeft de tijd om te kijken. De komeet staat dan duidelijk naast een, voor iedereen, herkenbaar sterrenbeeld namelijk Orion. Deze staat dan op een mooie hoogte in de nachthemel richting Zuid. Want deze onverstandig gekozen kaartjes maken het voor de leek niet duidelijk en die geven meteen de moed op….
http://spaceweather.com/images2018/13dec18/skymap.png?PHPSESSID=gsf8h7j4fb4goonrm61kq2jnv3 Dit kaartje is bv wel erg duidelijk..
Mijn linkje naar Heavens Above laat exact hetzelfde zien. Hij staat dan overigens in Stier, niet in Orion.
Klopt Arie, de komeet staat niet in Orion, dat zeg ik ook…de komeet staat naast, het voor iedereen gemakkelijk te vinden sterrenbeeld, Orion..Waarom zeg ik Orion? Omdat de meeste leken Orion wel kennen en Stier kent helemaal niemand..Willen we dat ook veel mensen die feitelijk nooit met astronomie in aanraking komen kunnen genieten van de sterrenhemel dan moeten we het wel toegankelijk maken. Maar vage kaartjes op onmogelijke tijden gebaseerd en ook nog eens met sterrenbeelden erop die niemand kan vinden in lichtvervuilde steden werken daar niet aan mee…( Ik vrees overigens dat leken het sowieso al vlug opgeven, want ondanks de grote aankondiging rond deze komeet valt hij mij zwaar tegen…ik had er meer van verwacht..)
Bijgaand een kaartje uit Stellarium voor de situatie vanavond rond 21.00 uur. Komeet Wirtanen staat dan dus hoog in het zuidoosten, rechts van Aldebaran (de rode ster) in Stier. De komeet staat tussen de vier rode streepjes.
Kijk, dat is nog eens een duidelijk kaartje!
Volgens mij heb ik komeet Wirtanen vanavond met m’n smartphone gefotografeerd. 😀 10 seconden belicht op ISO 800, telefoon stond op een statief. Komeet is héél vaag, maar onmiskenbaar exact op de hierboven aangegeven positie. Ik heb ‘m in de foto aangegeven.
Geweldig! Helemaal top! ( Maar was is de komeet moeilijk te zien…het kostte mij ook veel moeite vanavond..)
Ja je hebt echt wel een verrekijker nodig om ‘m te zien. Nou ja, hier in Dordrecht tenmiste. Leuk dat je ‘m gezien hebt.
Gisteren rond 19:15 ook een vaag 46P vlekje waargenomen door de verrekijker, maar door de telescoop lukte het niet om de komeet te filmen met de Canon 700D (wel foto’s, rond 1:17 )