Credit: NASA/JPL-Caltech
Dankzij metingen gedaan met NASA’s InSight Marslander hebben onderzoekers ontdekt dar Mars steeds sneller om z’n as roteert. De rotatiesnelheid versneld per jaar² met ongeveer 4 milliseconde, d.w.z. dat een Marsdag met een fractie van een milliseconde per jaar korter wordt. Vorig jaar december eindigde de InSight missie, omdat de lander geen stroom meer had vanwege stof op de zonnepanelen, maar voor die tijd kon ‘ie nog metingen doen en die werden doorgegeven aan de aarde. InSight kon met z’n Rotation and Interior Structure Experiment (RISE) waarnemingen doen aan de rotatiesnelheid én aan de wiebel in de rotatieas. RISE bestaat uit een radiotransponder en uit antenne’s, zichtbaar op de afbeelding hierboven. Met de grote zenders van NASA’s Deep Space Network (DSN) op aarde wordt een signaal naar Mars gestuurd en dat wordt vervolgens door RISE weer terug naar aarde gestuurd. In dat teruggestuurde signaal zit een Dopplerverschuiving als gevolg van de beweging van Mars om z’n as en dat kan door nauwkeurige bestudering informatie opleveren over de rotatiesnelheid.
Deze metingen werden gedurende 900 dagen gedaan, waarbij storende ruis zoals waterdamp in de aardse atmosfeer (hetgeen een vertragend effect heeft op het binnengekomen signaal van RISE op Mars) en ruis van de zonnewind werd weggefilterd. En zo kwam men op de gemeten versnelling. Ook kon men metingen doen aan de wiebel (de zogeheten nutatie), die veroorzaakt wordt door het ‘klotsen’ van de vloeibare kern van Mars. Uit de gegevens van RISE blijkt dat de kern een straal heeft van 1.835 km. Toen ze daar de resultaten bij haalden die eerder waren gemaakt door de seismometer van InSight kwamen ze op een straal tussen 1.790 en 1.850 km. De straal van Mars zelf is 3.390 km, da’s ongeveer de helft van de aarde. Wat de versnelling precies veroorzaakt is niet bekend, al zijn er wel ideeën over. Mogelijk komt het door ijs dat zich ophoopt op de poolkappen of komt het door een ‘post-glaciale rebound’, waar landmassa’s oprijzen nadat ze eerder zijn begraven door ijs. De verschuiving in de massa van een planeet kan ervoor zorgen dat deze een beetje accelereert, zoals een schaatser die met gestrekte armen ronddraait en vervolgens zijn armen naar binnen trekt.
Spin state and deep interior structure of Mars from InSight radio tracking | Nature https://t.co/vVxy5BfTV1
— Joaquín García (@GarciafXimo) August 7, 2023
Meer informatie vind je in het vakartikel van Sébastien Le Maistre (Royal Observatory of Belgium) et al, Spin state and deep interior structure of Mars from InSight radio tracking, Nature (2023).
Bron: NASA.
Speak Your Mind