27 april 2024

Bruine dwerg ontdekt die heter is dan de zon

Credits: NASA’s Goddard Space Flight Center/Genna Duberstein

Sterrenkundigen hebben een bruine dwerg ontdekt die aan z’n dagzijde een temperatuur heeft van maar liefst 8000 Kelvin, da’s 2000 K warmer dan de zon. En da’s best opmerkelijk, want bruine dwergen zijn eigenlijk mislukte sterren, die te weinig massa hebben om in hun kern waterstof te laten fuseren en daarom over het algemeen juist koel zijn. Maar dat is duidelijk niet het geval met WD 0032–317B, de bruine dwerg in kwestie. Hij staat op 1400 lichtjaar afstand en in eerste instantie was hij helemaal niet bekend. Wel bekend was WD 0032–317, een witte dwerg die ze waarnamen met ESO’s Very Large Telescope in Chili. Na’ama Hallakoun (Weizmann Institute of Science, Israel) en haar team ontdekten toen dat er vlakbij WD 0032–317 nog een compagnon stond en dat bleek WD 0032–317B te zijn. Het bleek te gaan om een ‘hete Jupiter’, een object zo groot ongeveer als Jupiter en dan heel heet. Normaal gesproken zijn die hete Jupiters planeten, maar nu bleek het te gaan om een hete Jupiter die 80 keer zoveel massa heeft als Jupiter en daarmee veel te zwaar was voor een exoplaneet. Het bleek dus om een bruine dwerg te gaan. Omdat hij dichtbij de witte dwerg WD 0032–317 staat is er een sterke getijdewerking tussen de twee en dat leidt tot een synchrone of gebonden rotatie, waardoor de bruine dwerg altijd met dezelfde kant naar de witte dwerg kijkt. Onderzoek met de VLT laat nu zien dat de temperatuur op de bruine dwerg aan de dagzijde tussen de 7.250 en 9.800 K ligt en aan de nachtzijde tussen de 1.300 en 3.000 K. Een enorm verschil dus tussen dag en nacht, pakweg 6.000 K tussen de twee kanten. Het is door de intense straling van de witte dwerg (een ster zo zwaar als de zon, maar gepropt in een bol ter grootte van de aarde) dat de bruine dwerg zo heet is. Het is nog een jong systeem, want de witte dwerg is naar schatting niet ouder dan een miljoen jaar. Met een massa van 80 Jupitermassa’s is WD 0032–317B één van de zwaarste bruine dwergen die nu bekend is.

Hier is het vakartikel over het binaire systeem met de twee dwergen, verschenen in Nature. Bron: Weizmann Instituut.

Share

Speak Your Mind

*