14.300 jaar geleden vond de hevigste zonnestorm ooit gemeten plaats

Impressie van een zonnestorm. Credit: NASA

Een internationaal team van onderzoekers heeft aan de hand van jaarringen in de fossielen van dennebomen in de Franse Alpen kunnen vaststellen dat ongeveer 14.300 jaar geleden de hevigste zonnestorm plaatsvond die ooit is gemeten. Het team onderzocht de restanten van de bomen in het gebied bij de Drouzet rivier, vlakbij Gap in de zuidelijke Franse Alpen. Van 15 fossiele stamresten kon men de jaaringen meten en bij de ouderdom van 14.300-14.299 jaar (yep, specifiek één jaar, vastgesteld via de methode der dendrochronologie) kon men een sterke piek in de hoeveelheid van het isotoop koolstof-14 (C14) zien. Door de piek te vergelijken men metingen aan de hoeveelheid beryllium-10 in ijskernen van Groenland kon men vaststellen dat de C14 piek veroorzaakt is door een enorme zonnestorm. Bij zo’n storm slingert de zon enorme hoeveelheden geladen deeltjes de ruimte in en als die bij de aarde aankomen reageren ze met de atmosferische deeltjes en C14 is dan één van de vervaldeeltjes, dat door de bomen wordt opgenomen.

Subfossiele bomen in de Drouzet rivier in Frankrijk. Credit: Cécile Miramont

Zou een dergelijke storm vandaag de dag plaatsvinden dan zou dat catastrofaal zijn voor satellieten en elektriciteitscentrales. Nu al moeten de astronauten in het ISS bij hevige uitbarstingen op de zon schuilen achter de watertanken in het ruimtestation, maar dat zou bij zo’n hevige storm niet voldoende zijn. Onderzoekers hebben over de afgelopen 15.000 jaar negen zeer hevige zonnestormen geïdentificeerd, die allemaal Miyake gebeurtenissen worden genoemd, waarbij de storm telkens leidde tot een C14 piek in de jaaringen van bomen. De twee meest recente waren de zonnestormen van 993 AD en 774 AD. In 1859 was er ook een zeer krachtige zonnestorm, de bekende Carrington gebeurternis. Die zorgde weliswaar voor uitval van de telegrafiesystemen in die tijd, maar hij was nog altijd 80 keer minder krachtig dan de uitbarsting van 774 AD én hij leidde niet tot een C14 piek. Van de negen Miyake gebeurtenissen is die van 14.300 jaar geleden (∼ 12.277 v.Chr.) de grootste geweest.

Jaarringen in de subfossiele boomrestanten. Credit: Cécile Miramont

Meer informatie vind je in het vakartikel van Edouard Bard et al, A radiocarbon spike at 14,300 cal yr BP in subfossil trees provides the impulse response function of the global carbon cycle during the Late Glacial, Philosophical Transactions of the Royal Society A: Mathematical Physical and Engineering Sciences (2023).

Bron: Phys.org.

Gerelateerde Astroblogs:

Voor het eerst waargenomen; gigantische zonne-uitbarsting treft tegelijkertijd de aarde, de maan en Mars Studie waarschuwt voor het einde van het leven op aarde als gevolg van abrupt zuurstofgebrek. Waarom en wanneer zal dit gebeuren? Amerikaanse luchtmachtveteraan klapt uit de school over geheim regeringsprogramma inzake op aarde gecrashte ufo’s