4 december 2024

Blauwe superreuzen kunnen ontstaan door het samensmelten van twee sterren

Impressie van twee sterren die binnenkort gaan samensmelten. Credit: Casey Reed, NASA

Een internationaal team van sterrenkundigen van onder andere het Instituto de Astrofísica de Canarias (IAC) in Spanje heeft aanwijzingen gevonden dat blauwe superreuzen, zéér heldere en hete sterren in het heelal, wel eens gevormd kunnen zijn uit twee sterren die met elkaar in botsing zijn gekomen en vervolgens samengesmolten of gefuseerd zijn. Blauwe superreuzen (spectraaltype B) kunnen wel 10.000 keer zo lichtsterk als de zon zijn, 2 tot 5 keer heter en hun massa ligt tussen de 16 en 40 zonsmassa. In de stermodellen zouden ze maar weinig moeten voorkomen, maar toch worden ze juist vaak waargenomen. Hoe kan dat?

Eén van de aanwijzingen is dat de meeste zware sterren als lid van een dubbelstersysteem worden geboren, dat ze een compagnon hebben. Maar de meeste blauwe superreuzen die we zien zijn alleen, hebben geen partner. Dat zou dus kunnen betekenen dat ze ooit wel een partner hadden en dat ze daarmee samengesmolten zijn. Om dat te verifiëren onderzocht het team, dat onder leiding stond van Athira Menon (IAC), 59 blauwe superreuzen in de Grote Magelhaense Wolk, een satellietstelsel van de Melkweg. Naast de waarnemingen deden ze ook aan computersimulaties om verschillende modellen van evolutie van dubbelsterren te onderzoeken en te vergelijken met de uitkomsten van de waarnemingen. Daaruit kwam naar voren dat blauwe superreuzen een gat of leemte in de evolutie van sterren vullen, waar je ze niet zou verwachten. Met name de verhoogde waargenomen hoeveelheid stikstof en helium in de atmosfeer van blauwe superreuzen zou goed verklaard kunnen worden door botsingen van sterren.

Meer hierover kan je lezen in het vakartikel van Athira Menon et al, Evidence for Evolved Stellar Binary Mergers in Observed B-type Blue SupergiantsThe Astrophysical Journal Letters (2024).

Bron: IAC.

Share

Speak Your Mind

*