19 maart 2024

Superzware zwarte gaten blijken sneller te kunnen groeien dan het hun omringende sterrenstelsel

Een onderzocht sterrenstelsel in het sterrenbeeld Oven (Fornax), tussen 12,7 en 12,9 miljard lichtjaar van ons vandaan. Credit: X-ray: NASA/CXC/Penn. State/G. Yang et al & NASA/CXC/ICE/M. Mezcua et al.; Optical: NASA/STScI; Illustration: NASA/CXC/A. Jubett

Onderzoek met onder andere de Amerikaanse röntgen-ruimtetelescoop Chandra van de NASA heeft laten zien dat de superzware zwarte gaten, die zich in de centra van sterrenstelsels bevinden, sneller kunnen groeien dan het hun omringende sterrenstelsel. Een team sterrenkundigen onder leiding van Guang Yang van Penn State Universiteit (VS) keek naar de verhouding tussen de groei van de massa van zwarte gaten, door aanvoer van omringende materie, en de groei van sterren, door de geboorte van nieuwe sterren in het sterrenstelsel. Daaruit kwam naar voren dat in sterrenstelsels die ongeveer 100 miljard zonsmassa’s aan sterren bevatten het zwarte gat in het centrum naar verhouding ongeveer tien keer zoveel massa heeft als de centrale zwarte gaten in stelsels met ongeveer 10 miljard zonsmassa’s aan sterren. Dit betrof sterrenstelsels in het afstandsbereik tussen 4,3 en 12,2 miljard lichtjaar afstand.

Radiostraling (in blauw) en röntgenstraling (in paars) van een zwart gat in een sterrenstelsel in Hercules. Credit: X-ray: NASA/CXC/SAO, Optical: NASA/STScI, Radio: NSF/NRAO/VLA

Een ander onderzoek dat onder leiding stond van Mar Mezcua (Institute of Space Sciences in Spanje) keek naar 72 sterrenstelsels tot een afstand van 3,5 miljard lichtjaar afstand en daaruit kwam naar voren dat de superzware zwarte gaten ongeveer tien keer zoveel massa bevatten als eerder werd geschat, waarbij men er nog van uit ging dat de zwarte gaten en sterrenstelsels als een tandem dezelfde groei hebben. Ook deze Mezcua-studie laat dus zien dat zwarte gaten sneller groeien dan de omringende stelsels. Hier de twee vakartikelen over de waarnemingen aan de sterrenstelsels, beiden te vinden in de Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (MNRAS).

Bron: Chandra/Harvard.

Share

Comments

  1. Ik zou de conclusie omdraaien zoals al in onderstaande link van 7 jan 2009 wordt gesuggereerd, “eerst zwarte gaten, dan sterrenstelsels” https://www.astroblogs.nl/2009/01/07/eerst-zwarte-gaten-dan-sterrenstelsels/ … “In tandum” noemen ze dat voorzichtig in dit filmpje.

Speak Your Mind

*