De quasar H1821+643. Credit: X-ray: NASA/CXC/Univ. of Nottingham/H. Russell et al.; Radio: NSF/NRAO/VLA; Image Processing: NASA/CXC/SAO/N. Wolk
Meestal lezen we berichten in de categorie van groot, groter, grootst, maar soms komen we er ook tegen van de categorie minder. En het nieuws over H1821+643 is er zo eentje. H1821+643 is een quasar op ‘slechts’ 3,4 miljard lichtjaar afstand, die is waargenomen door NASA’s Chandra röntgen-ruimtetelescoop. Quasars zijn sterrenstelsels met in hun kern een zeer actief superzwaar zwart gat, zo actief dat ze het omringende sterrenstelsel geheel overstralen. Normaal gesproken hebben die zwarte gaten in quasars een grote invloed op het hun omriungende sterrenstelsel, maar bij H1821+643 lijkt dat niet het geval te zijn, zo laat Chandra zien. Het onderzoek van Helen Russell (University of Nottingham, VK) en haar collega’s was er op gericht om het hete gas in H1821+643 te onderzoeken. Ze ontdekten dat de gasdichtheid nabij het zwarte gat in het centrum van het stelsel veel hoger is en de temperatuur van het gas veel lager dan in verder weg gelegen gebieden. Sterrenkundigen verwachten dat het hete gas zich zo zal gedragen als er weinig of geen energie-input is, die doorgaans afkomstig is van uitbarstingen van een zwart gat om te voorkomen dat het hete gas afkoelt en naar het centrum van de cluster stroomt, d.w.z. het zwarte gat weet het gas dat naar het centrum stroomt niet genoeg te verhitten. Dat betekent dat het zwarte gat kennelijk veel minder invloed heeft op het omringende stelsel dan andere superzware zwarte gaten in de kernen van quasars.
Meer hierover is te lezen in het vakartikel van Russell, H.R. et al., 2024, MNRAS, 528, 1863; arXiv:2401.03022. Bron: NASA/Chandra.
Speak Your Mind