De Grote Komeet van Dirk Klinkenberg

Ooit gehoord van de grote komeet van Klinkenberg? Ik tot gisteren in ieder geval niet. En toch heb ik het hier over dé Grote Komeet (C/1743 X1), met hoofdletters geschreven, die 9 december 1743 werd ontdekt, en die op z’n hoogtepunt een maximale helderheid bereikte van -7m! De ontdekker van die komeet was niemand minder dan Dirk Dirkerz Klinkenberg (1709-1799), de landmeter en sterrenkundige uit Haarlem. Jammer voor hem is dat vier dagen later onafhankelijk van Klinkenberg de Zwitserse sterrenkundige Jean-Philippe de Chéseaux ‘ontdekte’. De Chésaux wist ook de baanelementen van de komeet te brekenen. Laat men nou sindsdien spreken van de komeet van de Chéseaux. OK, af en toe valt ook de naam komeet Klinkenberg-Chéseaux, maar in de meeste gevallen is het de Grote Komeet of de komeet de Chéseaux. 🙁 Ik stel voor om voortaan toch over de komeet Klinkenberg-Chéseaux te spreken, om de historie recht aan te doen. Waarom wordt de komeet Klinkenberg-Chéseaux groot genoemd? Zoals gezegd was ‘ie visueel erg helder. Zó helder zelfs dat hij voorjaar 1744 lange tijd overdag zichtbaar was. In maart 1744 ontdekten Chéseaux en anderen een opmerkelijk verschijnsel: de komeet had maar liefst zes staarten! 😯 Men denkt dat dit stofstromen waren in de staart van de komeet, zoals ook waargenomen in de komeet West en McNaught. De komeet Klinkenberg-Chéseaux werd ook gezien door de toen dertienjarige Charles Messier. De waarneming wekte de interesse in hem op voor sterrenkunde, dus het zou kunnen dat we onze lijst van Messierlijsten te danken hebben aan de door onze landgenoot ontdekte komeet. Postuum is Dirk Klinkenberg nog wel geëerd voor z’n werk, want op aandragen van W.A.Fröger is de planetoïde  10427 naar klinkenberg genoemd, welke 24 september 1960 werd ontdekt door C. J. van Houten en I. van Houten-Groeneveld. Wie nog per ongeluk geïnteresseerd is in de genealogie van Dirk Klinkenberg die kan hier terecht. Oh ja, hoe kwam ik ook weer op die naam Klinkenberg verzeild geraakt? Door (alweer) het boek Cosmological Enigmas van Mark Kidger, waar ik gisteravond voor de zoveelste keer m’n Aha Erlebnis mee had. Alleen spreekt Kidger van Klinkenburg, maar dat neem ik ‘m niet kwalijk. Nederlands is ook zo lastig voor Engelstaligen. 🙂 Bron: Wikipedia.