Zwart gat laat flinke wind waaien in sterrenstelsel

Waarnemingen met behulp van NASA’s röntgensatelliet Chandra aan het nabije spiraalsterrenstelsel M77 (NGC 1068) laten zien dat er vanuit het centrale supermassieve zwarte gat een enorme wind door dat stelsel waait. Sterker nog, de sterrenkundigen denken op basis van de waarnemingen te kunnen stellen dat de vorm van het stelsel bepaald wordt door die wind. Die wind waait met een vaartje van ruim 15 miljoen km per uur door het stelsel, zeg maar een hella-orkaankracht. Om het centrale zwarte gat heen bevindt zich een grote hete accretieschijf van invallend materiaal. Een deel van dat materiaal verdwijnt voorgoed á¬n het zwarte gat, maar een deel weet ook te ontsnappen. Tot een afstand van zo’n 3.000 lichtjaar ontsnapt op die manier enkele zonmassa’s aan de greep van het zwarte gat. Die materie brengt de omringende gassen tot gloeien en die gaan dan lage röntgenstraling uitzenden, hetgeen gedetecteerd is door Chandra. De verhitting van het centrale gedeelte van M77 – dat op vijftig miljoen lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Walvis ligt – betekent dat het daar te heet wordt om de gas- en stofwolken in elkaar te laten storten en sterren te laten ontstaan. Vandaar dat de sterformatie daar stokt. Bron: Chandra.