COSMOS-onderzoek stuit op uitgestoten zwart gat

In de zogenaamde Cosmic Evolution Survey (COSMOS), een multigolflengte-onderzoek aan zo’n 2600 röntgenbronnen in het heelal, is men onlangs gestuit op een sterrenstelsel waar met hoge snelheid een superzwaar zwart gat wordt uitgestoten. Het sterrenstelsel heet CID-42 en ’t spulletje ligt 3,9 miljard lichtjaar van ons vandaan in het sterrenbeeld Sextant, te vinden aan de zuidelijke sterrenhemel, net onder de hemelevenaar. Met een bataljon grote verrekijkers in de ruimte en op Aarde, o.a. Chandra, Hubble, XMM-Newton en divers spul op de grond, keek men in meerdere golflengten naar CID-42. De afbeelding hiernaast toont een combi van röntgenwaarnemingen door Chandra (blauw) en optisch door Hubble (geel-goud). Wat je centraal ziet zijn in optisch licht twee kleine lichtpuntjes dicht bij elkaar en waar ’t om gaat is het puntje linksonder. De waarnemingen laten zien dat dat namelijk een supermassief zwart gat is dat met hoge snelheid bezig is het sterrenstelsel te verlaten, omgeven door heet röntgenstraling uitzendend gas. Over de vraag hoe dat kan zijn meerdere theorieën en twee daarvan zijn favoriet: in de ene theorie is er sprake van een botsing van sterrenstelsels, hetgeen door de zichtbare ‘staart’ op de foto geen verrassing mag zijn. Bij die botsing, lang lang geleden, gingen twee supermassieve zwarte gaten om elkaar heendraaien. Later kwam er een derde sterrenstelsel bij en toen diens zwart gat zich er ook nog eens mee ging bemoeien werd de lichtste van het trio zwarte gaten uitgestoten. De twee overgebleven zwarte gaten smolten samen, het puntje op de foto rechtsboven in de kern. Da’s één theorie. De ander zegt dat het verhaal beperkt blijf tot twee supermassieve zwarte gaten. Toen die samensmolten werden zwaartekrachtsgolven gegenereerd. Maar de samensmelting verliep niet geheel symmetrisch en zodoende werd ’t ontstane zwart gat weggezwieperd. Het puntje rechtsboven zou in dat geval een enorme cluster van sterren zijn, op de plek waar ’t zwarte gat zich eerst had bevonden. Mmmm, ik voel meer voor die eerste theorie.  Bron: Chandra.