12 december 2024

Hubble en Gaia hebben samen de massa van de Melkweg bepaald: 1,5 biljoen zonsmassa

Artist’s impression van de melkweg en de daaromheen draaiende bolhopen. Credit: ESA/Hubble, NASA, L. Calçada.

Sterrenkundigen zijn erin geslaagd om met behulp van twee grote instrumenten, de ESA/NASA Hubble ruimtetelescoop en de Gaia ruimteverkenner van de ESA, een nauwkeurige bepaling te maken van de massa van het Melkwegstelsel. Binnen een straal van 129.000 lichtjaar vanaf het centrum blijkt er 1,5 biljoen zonsmassa te zitten, da’s 1,5 x 10¹² keer de massa van de zon. Al decennia lang proberen sterrenkundigen die massa te bepalen, maar het lastige is dat 90% daarvan verborgen zit in de donkere materie en we daar moeilijk de massa van kunnen inschatten. Maar door gebruik te maken van de waarnemingen van zowel Hubble als Gaia aan bolhopen rondom de Melkweg heeft men toch een nauwkeurige bepaling kunnen maken.

Eén van de waargenomen bolhopen, NGC 4147. Credit: ESA/Hubble & NASA, T. Sohn et al.

De snelheid waarmee die bolvormige sterrenhopen, waarvan je er eentje hierboven ziet, om de Melkweg draaien hangt af van de massa van de Melkweg. Uit de waarnemingen van Hubble en Gaia (bij die laatste de DR2 data release) heeft men de snelheid van bolhopen tot 65.000 lichtjaar van de aarde nauwkeurig kunnen bepalen en dat heeft op haar beurt weer tot de bepaling van de massa van de Melkweg geleid. Bij eerdere bepalingen was er veel onzekerheid – de eerdere schattingen waren tussen 500 miljard en drie biljoen zonsmassa. Ook daarbij werd onder andere gebruik gemaakt van bolhopen, maar toen was de snelheidsbepaling nog onvolledig. Men kon toen wel zien met welke snelheid de bolhopen naar ons toe of van ons vandaan bewegen – hun snelheid langs de gezichtslijn dus – maar niet de zijwaartse snelheid. Van 46 bolhopen is nu ook de zijwaartse snelheid gemeten, waarvan Gaia er 34 mat en Hubble de overige 12. En dat levert een betere bepaling van de massa op. Eh.. voor de duidelijkheid: die 1,5 biljoen zonsmassa is de totale massa van het Melkwegstelsel, dus van de gewone én donkere materie.

Hier het vakartikel over de bepaling van de massa, dat zal worden gepubliceerd in  The Astrophysical Journal. Bron: Hubble.

Share

Comments

  1. Hephaistos zegt

    Hoe verhoud zich dit met de massa van Andromeda?

Speak Your Mind

*