Credit: NRAO/AUI/NSF; S. Dagnello.
Sterrenkundigen hebben met behulp van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), een netwerk van radiotelescopen op de Atacama hoogvlakte in Chili, een koele, gasachtige ring ontdekt rondom Sagittarius A* (kortweg Sgr A), het superzware zwarte gat in het centrum van het Melkwegstelsel. In de directe omgeving van Sgr A bevindt zich een accretieschijf van gloeiend heet materiaal, dat om het zwarte gat roteert en dat naar schatting zo’n tien miljoen graden heet is. Die schijf proberen ze met de Event Horizon Telescope (EHT) te fotograferen, maar dat kunstje hebben ze tot nu toe alleen met het zwarte gat M87* in het centrum van het elliptische sterrenstelsel M87 geflikt. Maar verderweg van Sgr A* hebben ze nu met ALMA radiostraling gedetecteerd van een ‘koele’ ring van waterstofgas, die naar schatting 1000 graden heet is en en die een honderdste van een lichtjaar van het zwarte gat verwijderd is. Hieronder zie je een foto van die ring (en bovenaan een artistieke impressie ervan), waarbij blauw het gas is dat naar ons toekomt en rood dat van ons vandaan vliegt, het plusje geeft aan waar Sgr A* zich bevindt
Credit: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), E.M. Murchikova; NRAO/AUI/NSF, S. Dagnello.
Op grond van de gemeten snelheid van het gas konden de sterrenkundigen vaststellen dat het gas om Sgr A* roteert. De massa van de ring wordt geschat op ongeveer een tiende de massa van Jupiter, da’s 1/10.000e de massa van de zon. In Nature verschijnt morgen een vakartikel over de ontdekking van de ring. Bron: NRAO.
Is al bekend of deze koele ring vergelijkbaar is met de ring rond M87, die ons laatst werd getoond?
Alles is vergelijkbaar, hoewel niet alle vergelijkingen hout snijden. Dus in zoverre: ja.
Maar dit gas zit niet in de hete accretieschijf van Sgt A*, noch is de schaduw van het zwarte gat te zien. Deze opname komt dan ook niet van de Event Horizon Telescope maar van ALMA. Dus als het je erom gaat of beide opnames hetzelfde fenomeen laten zien, dan niet. Dat staat, vind ik althans, toch best duidelijk in het stuk.
Blijft de volgende vraag: zal men de accretie van het gas door het zwarte gat kunnen waarnemen?
Quote:
“We are also probing accretion onto the black hole. ”
“Even so, we still have no good understanding of how its accretion works.
We hope these new ALMA observations will help the black hole give up some of its secrets.”
https://public.nrao.edu/news/2019-alma-ring/#PRimage1
tevens de multidollar question:
https://bigbang-entanglement.blogspot.com/2019/06/the-multi-million-dollar-question-is.html
Hopelijk lukt dat met de EHT dus.
En dat pluggen van je eigen website begint enorm irritant te worden. Ik ga er dus niet op in.
Haha, het begint meer mensen op te vallen. 😀
Ja, het valt op, zoiets doe je niet vind ik.
Maar goed, ik wilde nog iets weten en misschien dat jij dat weet: wat is zo ongeveer de dichtheid van zo’n gaswolk?
Die dichtheid zal heel laag zijn, zeer ijl waterstofgas. De massa wordt geschat op een tiende van de massa van Jupiter en dat verspreid over een gebied dat enkele lichtjaren groot zal zijn.
Ik lees net op Francis Naukas z’n site dat de dichtheid geschat wordt op 10^5 tot 10^6 waterstofatomen per cm^3.
Dank je! (Ik kan die twee woorden niet posten want dan is mijn bericht te kort vandaar dit domme zinnetje 😀 )
Beste June en Arie, wij komen elkaar wellicht og te spreken als blijkt dat er geen fermion accretie door het zwarte gat is waar te nemen, en alles wordt verwerkt in de plasma jets.
Dergelijke accretieschijven zijn al ruim aangetoond. Zie dit artikel. (En er is nu zelfs een foto van.)
En het gebruik van de term “fermion” in deze context is nogal misplaatst: zwaartekracht maakt geen onderscheid tussen de waterstofisotopen protium (een fermion) en deuterium (een boson).