9 december 2024

ALMA heeft de invloedssfeer van een superzwaar zwart gat nader verkend

Credit: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), B. Boizelle; NRAO/AUI/NSF, S. Dagnello; Hubble Space Telescope (NASA/ESA); Carnegie-Irvine Galaxy Survey.

Sterrenkundigen zijn erin geslaagd om met behulp van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) in Chili om de beweging van gas vlakbij het superzware zwart gat in het ellipische sterrenstelsel NGC 3258 nauwkeurig in beeld te krijgen. Dat gas bevindt zich in de ‘invloedssfeer’ van het superzware zwarte gat, het gebied waar diens zwaartekracht de dominante natuurkracht is. Dat elliptische stelsel ligt 100 miljoen lichtjaar van de aarde en uit de snelheid van het gas konden de sterrenkundigen van Texas A&M University en de University of California opmaken dat het superzware zwarte gat een massa van maar liefst 2,25 miljard zonsmassa heeft, de zwaarste massa die ALMA ooit gemeten heeft.

Impressie van een zwart gat met een ronddraaiende accretieschijf. Credit: NRAO/AUI/NSF.

Het gas dat rond het zwarte gat roteert bevat onder andere koolmonoxide (CO) en dat gas kan door ALMA worden gedetecteerd. Door de Doppler verschuiving kan men de snelheid van het gas bepalen en dat zie je in de afbeelding helemaal bovenaan als de gekleurde schijf rechts – blauw is van CO-gas dat onze kant uit komt, rood is van gas dat van ons vandaag gaat. Links is een afbeelding van het centrum van NGC 3258 te zien gemaakt met de Hubble ruimtetelescoop. Tussen die twee afbeeldingen in zie je een grafiek, waarin de snelheid van het gas is weergegeven, variërend van 1 miljoen km/u aan de rand van de bewegende schijf van gas (zo’n 500 lichtjaar van het zwarte gat verwijderd) tot meer dan 3 miljoen km/u in het binnenste deel van de schijf (65 lichtjaar). Hier het vakartikel over de waarnemingen aan dit zwarte gat met ALMA, te verschijnen in the Astrophysical Journal. Bron: NRAO.

Share

Speak Your Mind

*