19 maart 2024

Twee bizarre bruine dwergen – ‘extreme T-type subdwarfs’ – ontdekt door burgerwetenschappers

Impressie van een bruine dwerg (die er overigens in werkelijkheid meer oranje-rood uitziet). Credits: William Pendrill

Sterrenkundigen hebben met de hulp van burgerwetenschappers (Engels: citizen scientists) twee bizarre bruine dwergen ontdekt, objecten die te licht zijn om in hun kern fusie van waterstof te krijgen en die zwaarder zijn dan de gasvormige planeten. Die (meer dan 150.000) burgerwetenschappers zijn enthousiaste vrijwilligers, die wereldwijd meedoen met het Backyard Worlds: Planet 9 project, dat onderdeel is van de Zooniverse (waartoe ook de Galaxy Zoo behoort). Bij dat project bekijkt men foto’s die gemaakt zijn met NASA’s Near-Earth Object Wide-Field Infrared Survey Explorer (NEOWISE) satelliet, hé dat klinkt als een bekende satelliet… yep, de komeet NEOWISE is daar ook mee ontdekt. Nu blijkt men met het project voor het eerst twee ‘extreme T-type subdwarfs’ te hebben ontdekt, bruine dwergen die ongeveer 75 keer zo zwaar als Jupiter zijn en die naar schatting zo’n tien miljard jaar oud zijn. Van alle bruine dwergen die bekend zijn zijn dit de meest op gasplaneten lijkende bruine dwergen. Ze heten WISE 1810 en WISE 0414, genoemd naar de WISE satelliet, da’s dezelfde satelliet als NEOWISE, maar dan in een vorige versie van z’n missie, die tussen 2009 en 2011 in infrarood foto’s van de hemel nam.

Eén van de bruine dwergen, WISE 1810. Gefotografeerd in 2010 en 2016. Te zien is dat ‘ie in die periode iets verschoven is ten opzichte van de achtergrondsterren. Credits: Schneider et al. 2020

De twee bruine dwergen blijken weinig ijzer te bevatten en daarin wijken ze behoorlijk af van ‘normale’ bruine dwergen, die wel dertig keer meer ijzer kunnen bevatten. Sterrenkundigen denken  dat in dat opzicht WISE 1810 en WISE 0414 lijken op erg oude exoplaneten, die ook weinig ijzer bevatten (die nog niet zijn ontdekt, maar in theorie wel bestaan). Het vermoeden bestaat dat er veel meer van dergelijke bruine dwergen en ook metaalarme exoplaneten bestaan. In the Astrophysical Journal verscheen dit vakartikel over de twee ontdekte bizarre bruine dwergen. De zes burgerwetenschappers die meehielpen om ze te ontdekken worden ook genoemd als auteurs. Met Backyard Worlds: Planet 9 hebben ze inmiddels al meer dan 1600 bruine dwergen opgespoord. Dé negende planeet in ons zonnestelsel is er helaas nog niet mee ontdekt (waar het project oorspronkelijk voor bedoeld was). Bron: NASA.

Share

Speak Your Mind

*