De spiraalarmen van MWC 758 en rechtsonder de ontdekte planeet. Credit: K. Wagner et al.
Spiraalarmen verwacht je alleen bij spiraalsterrenstelsels, maar er zijn ook jonge sterren die spiraalarmen hebben, zoals SAO 206462 en MWC 758 – zie mijn eerdere blog uit 2015 daarover. De spiraalarmen van MWC 758 werden al in 2013 ontdekt en toen al was duidelijk dat de spiraalarmen gelegen zijn in de protoplanetaire schijf rondom de pas gevormde ster én dat er een planeet moest zijn die vanwege z’n zwaartekracht verantwoordelijk was voor die armen. Alleen werd die planeet toen niet gezien. Maar nu is dat wel gebeurd. Sterrenkundigen van de Universiteit van Arizona hebben met behulp van de Large Binocular Telescope (LBT) in Arizona – zeg maar een gigantische binoculair – de planeet geïdentificeerd. Met de twee spiegels van ieder 8,4 meter doorsnede waren Kevin Wagner en zijn team in staat om de planeet te zien, MWC 758c.
De Large Binocular Telescope (LBT) in Arizona. Credit: D. Steele/Large Binocular Telescope Observatory
De ster en planeet staan 500 lichtjaar van ons vandaan en met een van een paar miljoen jaar zijn ze piepjong, vergeleken met de zon en z’n planeten die 4,5 miljard jaar oud zijn. Rondom de jonge ster bevindt zich een roterende schijf van gas en stof, de protoplanetaire schijf, en daarin kunnen zich planeten vormen. Als die genoeg massa hebben kunnen ze materiaal uit de schijf aantrekken en zo kunnen er spiraalarmen ontstaan – in pakweg een derde van alle protoplanetaire schijven die men heeft gezien zijn spiraalarmen aangetroffen (circa tien stuks). MWC 758c heeft twee keer de massa van Jupiter en omdat hij zo rood is hebben eerdere pogingen hem te zien niets opgeleverd. Het LBTI instrument van de LBT kan zeer goed in het infrarood kijken en daarom kon deze telescoop de planeet wel zien. De planeet staat op ongeveer 100 AE van de ster vandaan, da’s 15 miljard km. Eerder was al een andere planeet ontdekt (MWC 758b), maar die staat twee keer zo ver weg als MWC 758c, te ver om de spiraalarmen te veroorzaken. Volgend jaar wil men de ster en planeet verder gaan bestuderen met de Webb ruimtetelescoop.
Een simulatie van de planeet aan het einde van een spiraalarm. Credit: L. Krapp and K. Kratter/University of Arizona
In Nature Astronomy verscheen dit vakartikel er over. Bron: Universiteit van Arizona.
Speak Your Mind